Lees artikelen over de Tachtigjarige Oorlog, met verhalen over het Nederlandse leger, Filips II en de martelaren van Gorcum.
Tachtigjarige Oorlog
- 10 artikelen
Artikel
De Unie van Utrecht
De Unie van Utrecht, de ‘grondwet’ van de Republiek, kwam moeizaam tot stand. Er ging een lange zoektocht naar gemeenschappelijke waarden aan vooraf. Daarin lag haar waarde, zoals wellicht ook geldt voor de Europese Unie. Een unie Het woord ‘unie’ heeft de geruststellende klank van een voltooid deelwoord. Het is afgeleid van het Latijnse unicus,...
Artikel
Het briefgeheim van Filips II
Stiekem brieven openstomen en geheime codes verkopen: meelezen met elkaars correspondentie was in de zestiende eeuw zeer gebruikelijk in de internationale politiek. Zo wist Filips Marnix van Sint-Aldegonde tijdens de Opstand uit gedecodeerde brieven regelmatig interessante informatie te putten over de plannen van de Spaanse koning Filips II. Een jaar of tien was het goed...
Interview
‘Filips zag alleen dat de mensen hier niet deugden’
Ooit was het verhaal heel helder: de Tachtigjarige Oorlog was een strijd tussen enerzijds overtuigde protestanten in de Nederlanden en anderzijds de ultraorthodoxe onderdrukker Filips II in Spanje. De afgelopen halve eeuw is dat beeld omvergegooid, en dat is voor een belangrijk deel te danken aan J.J. Woltjer (1924-2012), in de jaren 80 hoogleraar aan...
Artikel
De Martelaren van Gorcum
Het staat bekend als een van de dieptepunten in de opstand tegen Spanje: de moord in 1572 op negentien katholieke geestelijken in Gorcum, op bevel van de roekeloze geuzenleider Lumey. Toch is het deze bloedige daad die het verzet tegen Spanje van moeizame plannenmakerij omzet in een slagvaardiger organisatie. 6 Juli, een nacht in het...
Artikel
Afrekenen met de nieuwlichters
Tijdens de Synode van Dordrecht (1618-1619) vergaderden honderd predikanten een halfjaar lang over de grondslagen van het gereformeerde geloof. De Synode was belegd door prins Maurits om een einde te maken aan de religieuze twisten die de eenheid in de Republiek ondermijnden. Wie afweek van de orthodox-calvinistische lijn werd de kerk en het land uit...
Artikel
Geweld tijdens de Opstand
Net als andere oorlogen ging de Opstand van de Republiek tegen het Spaanse gezag gepaard met veel ellende: plunderingen, brandstichting, bloedbaden. Willem van Oranje stond bekend als verzoeningsgezind, maar ook hij gebruikte geweld als dat in zijn oorlogsstrategie van pas kwam. Vooral de plattelandsbevolking werd hier slachtoffer van. In de zomer van 1583 hielden zo’n...
Artikel
Het Plakkaat van Verlatinghe
Het Plakkaat van Verlatinghe (1581) wordt gezien als een eerste aanzet tot de stichting van een aparte, eigen staat. Maar met dit geschrift legde de jonge Republiek haar lot ook in handen van een vreemdeling. Het tekent deze fase van de Opstand, waarin Willem van Oranje nog niet geloofde dat hij zich op eigen kracht...
Artikel
Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619)
Johan van Oldenbarnevelt voelde zich nergens zo thuis als in de politieke arena. In een perfecte samenwerking met stadhouder Maurits stelde hij de Republiek veilig. Maar hij was ook koppig, nurks en autoritair. De Republiek moest worden wat hij voor ogen had, zelfs als dat te hoog gegrepen was. En dat kostte hem de kop....
Artikel
De professionalisering van het leger tijdens de Tachtigjarige Oorlog
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog ontwikkelden de strijdkrachten van de Republiek zich van een ongeordende bende rebellen tot een professionele krijgsmacht. Maurits drilde zijn manschappen tot een gedisciplineerd staand leger, maar ook zijn vader, Willem van Oranje, had al verschillende hervormingen doorgevoerd. In 1588 was de situatie in het leger van de piepjonge Republiek der Zeven...
