Historisch Nieuwsblad 9 - 2024
Satire over stalinistisch Armenië
In films over de Armeense geschiedenis staat bijna altijd de genocide op de Armeniërs in het Ottomaanse Rijk centraal. Acteur en filmmaker Michael Goorjian doet met Amerikatsi iets anders.
Sportieve propaganda voor dictators
Ondemocratische landen mogen steeds vaker internationale sportevenementen organiseren. Dat is een breuk met het verleden.
Casanova kan geen liefde geven
De film Een schitterend gebrek over de eerste liefde van Casanova oogt fraai, maar komt door de schematische personages zelden tot leven.
‘Vooruitgang is nooit vanzelf gekomen’
Emeritus hoogleraar Harry Lintsen verdiepte zich zijn hele carrière in techniekgeschiedenis. Een vakgebied dat historici lang verwaarloosden, maar dat aan belang won naarmate er meer oog kwam voor de keerzijden van de vooruitgang. ‘Als je kritisch gaat kijken naar wetenschap en technologie, dan beland je als vanzelf bij de geschiedenis.’
CPN verbood haar leden om Joden te helpen
De CPN beroemde zich erop dat leden in het verzet hadden gezeten. Maar ze verbood leden om Joodse onderduikers te helpen, omwille van de eigen veiligheid.
Grover Cleveland: de president die terugkeerde
Donald Trump wil voor de tweede keer president worden. Het lukte slechts één ander Amerikaans staatshoofd om na vier jaar afwezigheid terug te keren.
Verraad is een vluchtig begrip
Beatrice de Graaf schrijft over de dunne lijn tussen klokkenluiders en verraders. ‘Verraad versus vrijheid van meningsuiting: die kwestie is in open democratieën elke keer aan discussie onderhevig.’
De filippica’s van Demosthenes
De Macedonische koning Filippos II stond volgens de Griekse redenaar Demosthenes klaar om Athene onder de voet te lopen.
Maximiliaan: de verlosser van Mexico
Maximiliaan van Oostenrijk werd keizer van Mexico. Maar hij had geen enkele binding met het land en de Mexicanen was niets gevraagd.
‘Op een passagierslijst vond ik hun namen’
Kunsthistoricus Jenny Reynaerts ging op zoek naar het verleden van twee jonge vrouwen. ‘Ze golden als lokale schoonheden.’
Teruggave Joods bezit verliep moeizaam
Het Nederlandse Beheersinstituut liet het in kaart brengen van geroofde bezittingen van Joodse ‘afwezigen’ grotendeels aan bewindvoerders over.
Handdruk gaf vertrouwen
In de achttiende eeuw begroetten Britten elkaar steeds vaker met een handdruk, want in drukke steden was het niet praktisch om rustig je hoed af te nemen.
Handel herleefde snel na dood van Mao
Mao Zedong wilde ondergrondse Chinese marktactiviteiten de kop in drukken. Toch bestond er een grote zwarte markt in maoïstisch China.
God had de aarde niet geschapen
De wereld bestond al vele duizenden jaren. En misschien was hij er altijd al geweest. Dat soort ideeën klonken volop in de christelijke Oudheid.
De ontspoorde Vierde Kruistocht
Van alle kruistochten is de vierde de beruchtste. Een heilig leger moest Jeruzalem heroveren, maar richtte zijn pijlen op Constantinopel.
Het succes van redneck George Wallace
George Wallace en Donald Trump hebben veel gemeen. Beiden spelen in op gevoelens van Amerikanen die menen dat ze genegeerd worden.
Rome en Perzië leerden van elkaar
In Rome en Perzië beschrijft de Britse historicus Adrian Goldsworthy de verhouding tussen twee wereldmachten in de klassieke Oudheid.
D-Day als spannend avontuur
Philip Dröge verbaasde zich in Normandië. ‘We waren op de plek waar 73.000 geallieerde soldaten uit elkaar zijn gereten. Maar iedereen was vrolijk.’
De Rapaille Partij: een borrel tegen de democratie
De zwerver Hadjememaar is folklore in onze politieke geschiedenis. Maar Robin te Slaa toont dat de Rapaille Partij ook van belang was.
Toegankelijk boek over daders
Hoe zijn gewone mensen in staat tot massamoord? De Belgische criminoloog en historicus Christophe Busch geeft het meest complete antwoord denkbaar. Er is geen gebrek aan boeken over daders van de Holocaust en andere massamoorden. Vaak begint de auteur met de griezelige vaststelling dat zij gewone mensen zijn. Dit illustreert hij aan de hand van...
Panoramisch overzicht van de Afrikaanse geschiedenis
De meeste Europeanen hebben een blinde vlek voor de geschiedenis van Afrika. BBC-journaliste Zeinab Badawi brengt daar verandering in.
Was Weyerman een vuilspuiter of slimme satiricus?
Lang gold de achttiende-eeuwse kunstenaar Jacob Campo Weyerman als een verachtelijk sujet. Maar in de vorige eeuw kantelde dat beeld.
Jacob Israël de Haan stapte af van het zionisme
Ludy Giebels schreef een boek over Jacob Israël de Haan, waarin ook de geopolitieke situatie in het Palestina van een eeuw geleden uitvoerig aan bod komt.
Dwangarbeiders luidden de nucleaire noodklok
In de jaren vijftig vroegen Duitse dwangarbeiders om aandacht voor de gevaren van radioactieve straling.
‘Veel politieke leiders blijven te lang zitten’
De leeftijd van Nederlandse leiders was zelden een probleem, zegt historicus Henk te Velde.
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad met korting!