Home Magazines Historisch Nieuwsblad 2 - 2025
Januari 2025

Historisch Nieuwsblad 2 - 2025

In het dossier van ons februarinummer leest u hoe Afrika steeds naar westerse bondgenoten zocht. Zo riepen Afrikanen in de zeventiende eeuw de hulp in van de West-Indische Compagnie tegen Portugal – met een bloedige strijd tot gevolg.
Cover afbeelding voor Historisch Nieuwsblad 2 - 2025
Midas Man
Midas Man
Recensie

Midas Man: film over de man achter The Beatles

De film Midas Man laat de enorme betekenis van manager Brian Epstein voor The Beatles zien. Maar toont ook zijn tragiek.

Lees meer
Buys Ballot
Buys Ballot
Recensie

Bedenker van de Wet van Buys Ballot

Christoph Buys Ballot zat achter de oprichting van het Nederlands Meteorologisch Instituut en tal van natuurwetenschappelijke onderzoeken. Dirk van Delft schetst het portret van een bevlogen onderzoeker.

Lees meer
Rechercheurs inventariseren de buit van een fietsendief in Amsterdam, 1940.
Rechercheurs inventariseren de buit van een fietsendief in Amsterdam, 1940.
Nieuws

Meer diefstal in oorlogstijd

Tijdens de Duitse bezetting nam het aantal kleine diefstallen in Nederland sterk toe. Werd diefstal meer geaccepteerd in de oorlog dan in vredestijd?

Lees meer
Overzicht van Luanda door Johannes Vingboons, circa 1665.
Overzicht van Luanda door Johannes Vingboons, circa 1665.
Artikel

Kongo trok de WIC een oorlog met Portugal in

De West-Indische Compagnie wilde de Portugezen eens stevig dwarszitten. Daarom ging ze in op een hulpverzoek van Kongo, gelegen naast de Portugese kolonie Angola. Zo ontdekten de Nederlanders dat ze schatten konden verdienen aan de slavenhandel.

Lees meer
De oudste plattegrond van Amsterdam. Door Cornelis Anthoniszoon, 1538.
De oudste plattegrond van Amsterdam. Door Cornelis Anthoniszoon, 1538.
Recensie

Amsterdam is slim, empathisch en heeft lef

Ter gelegenheid van de 750ste verjaardag van Amsterdam verschijnen er tal van boeken die laten zien hoe het dorpje kon uitgroeien tot een metropool.

Lees meer
Gewapende troepen bij het presidentieel paleis tijdens de coup op 17 juli 1980.
Gewapende troepen bij het presidentieel paleis tijdens de coup op 17 juli 1980.
Artikel

De cocaïnecoup in Bolivia

Keer op keer viel Bolivia ten prooi aan een staatsgreep. Onder het oog van de CIA pleegden generaals en drugsdealers in 1980 samen een coup.

Lees meer
Georges Boulanger
Georges Boulanger
Recensie

Georges Boulanger was een populistische allemansvriend 

Generaal Georges Boulanger wist de onvrede in de Franse samenleving maximaal uit te buiten. Historicus John-Alexander Janssen toont hoe deze populist massa’s kiezers trok door zijn intenties expres vaag te houden.

Lees meer
Mensen vluchten voor het oorlogsgeweld in de Zuidelijke Nederlanden. Schilderij door Sebastiaen Vrancx, begin zeventiende eeuw.
Mensen vluchten voor het oorlogsgeweld in de Zuidelijke Nederlanden. Schilderij door Sebastiaen Vrancx, begin zeventiende eeuw.
Interview

Religieuze vluchtelingen als politiek wapen 

Wie wij zien als ‘echte vluchteling’ die bescherming en hulp verdient, wordt vooral gestuurd door politieke of economische factoren.

Lees meer
Euritmie in de Monte Verità van de Eerste Hippies.
Euritmie in de Monte Verità van de Eerste Hippies.
Recensie

De eerste hippies waren pantoffelprofeten en bloemenmeisjes

Eind negentiende eeuw kwamen rijkeluiskinderen in opstand tegen hun burgerlijke en materialistische milieu.

Lees meer
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima brachten in oktober 2023 een bezoek aan de Wall of Names in Pretoria.
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima brachten in oktober 2023 een bezoek aan de Wall of Names in Pretoria.
Nieuws

Activisten vermeld op monument Zuid-Afrika 

De namen van zes Nederlanders zijn op 14 november toegevoegd aan de Wall of Names in het Freedom Park bij Pretoria.

Lees meer
Grenswacht bij de Tsjechisch-Duitse grens in de buurt van Bayerisch Eisenstein, 1958.
Grenswacht bij de Tsjechisch-Duitse grens in de buurt van Bayerisch Eisenstein, 1958.
Artikel

Tsjechoslowakije lokte vluchtelingen in de val met Operatie Grenssteen

Na de communistische staatsgreep in 1948 in Tsjechoslowakije leek het even alsof aardige agenten toegang boden naar het geblokkeerde Westen.

Lees meer
Slaven op Suriname
Slaven op Suriname
Recensie

‘We hebben een slavenhouder in onze stamboom’

Kunstenaar Elena Beelaerts van Blokland ontdekte dat ze een onvolledig beeld had van haar familiegeschiedenis. Ze dook in de archieven en deed een ontdekking die haar schokte.

Lees meer
Philip Dröge portret
Philip Dröge portret
Column

De schokkende les van Spionkop

Philip Dröge bezocht Spionkop in Zuid-Afrika. ‘De heuvel is verplichte kost op militaire academies, een schoolvoorbeeld van hoe een slimme groep guerrilla’s een machtig maar dom leger kan verslaan.’

Lees meer
De vooroordelen in koloniale kringen
De vooroordelen in koloniale kringen
Recensie

De vooroordelen in koloniale kringen

Het christendom is superieur aan de islam. Zo beweert een Indo-Europese dame in een reisverhaal, dat is heruitgegeven.

Lees meer
Frank Trentmann
Frank Trentmann
Interview

‘Vestig niet alle hoop op herinnering’ 

Vreemdelingenhaat en antisemitisme groeien in Duitsland even hard als bij ons. Volgens historicus Frank Trentmann voldoet de officiële herinneringspolitiek niet meer.

Lees meer
Transport van het ruiterstandbeeld van Lodewijk XIV naar de Place Louis-le-Grand. Gravure door René-Antoine Houasse..
Transport van het ruiterstandbeeld van Lodewijk XIV naar de Place Louis-le-Grand. Gravure door René-Antoine Houasse..
Artikel

Lodewijk XIV beledigde zijn tegenstanders met standbeelden

De Franse koning Lodewijk XIV mocht zijn collega-monarchen graag dodelijk beledigen. Dat deed hij door standbeelden op te richten met hemzelf als stralend middelpunt en de anderen als hond, slaaf of ingedutte grijsaard

Lees meer
Charge van de Franse kurassiers bij Friedland op 14 juni 1807 door Ernest Meissonier, circa 1875.
Charge van de Franse kurassiers bij Friedland op 14 juni 1807 door Ernest Meissonier, circa 1875.
Artikel

Paarden gaven de mens kracht

Duizenden jaren geleden klommen kwajongens af en toe op een paard. Met het berijden van paarden ontketenden ze een revolutie.

Lees meer
De ‘Konstkamer’ in het poppenhuis van Petronella de la Court. Aan de muur hangen originele minischilderijtjes.
De ‘Konstkamer’ in het poppenhuis van Petronella de la Court. Aan de muur hangen originele minischilderijtjes.
Beeldessay

Poppenhuizen hadden miniatuurmeubels en minischilderijen

De poppenhuizen uit de zeventiende-eeuwse Republiek zaten vol verfijnde details. Ze moesten jonge vrouwen leren over het huiselijk leven.

Lees meer
De regent van Blitar omringd door ambtenaren, circa 1875.
De regent van Blitar omringd door ambtenaren, circa 1875.
Nieuws

Indonesiërs kregen schuld van corruptie

Machtsmisbruik kwam in Nederlands-Indië op grote schaal voor. Vooral Indonesische bestuurders kregen daarvan de schuld.

Lees meer
Aanleg van de Afsluitdijk, 1932.
Aanleg van de Afsluitdijk, 1932.
Artikel

Ingenieurs hadden grote wanen over waterbouw

De afgelopen eeuwen kwamen waterbouwkundigen met de wildste plannen. Door de zeespiegelstijging zijn die weer terug van weggeweest. 

Lees meer
Stilleven met kalkoenpastei. Door Pieter Claeszoon, 1627.
Stilleven met kalkoenpastei. Door Pieter Claeszoon, 1627.
Interview

‘Olipodrigo was hét zeventiende-eeuwse feestgerecht’

Historicus Garrelt Verhoeven bracht historische recepten bijeen. ‘Je laat vlees uren trekken met kruiden en specerijen. En  voegt dan eidooiers en asperges toe.’

Lees meer
Adrien Brody als László Tóth in The Brutalist.
Adrien Brody als László Tóth in The Brutalist.
Recensie

The Brutalist prikt de mythe van Amerika als promised land door

In The Brutalist probeert een Hongaars-Joodse architect een plaats te veroveren in de VS, waar hij na de Tweede Wereldoorlog naartoe is verhuisd.

Lees meer
Openingsbeeld: Fidel Castro (midden) met Leabua Jonathan, premier van Lesotho (links), en Samora Moises Machel, president van Mozambique, bij hun aankomst in Cuba op 1 september 1979 voor een top van niet-gebonden landen.
Openingsbeeld: Fidel Castro (midden) met Leabua Jonathan, premier van Lesotho (links), en Samora Moises Machel, president van Mozambique, bij hun aankomst in Cuba op 1 september 1979 voor een top van niet-gebonden landen.
Artikel

Communistisch avontuur in Afrika bleek te duur 

Tijdens de Koude Oorlog werd een reeks Afrikaanse landen geregeerd door communistische regimes. Waarom was dat zo aantrekkelijk?

Lees meer
Beatrice de Graaf
Beatrice de Graaf
Column

Als een autofabrikant giftige ideeën verspreidt

De verering van zakenmannen als Elon Musk is niet nieuw. De Musk van de twintigste eeuw was Henry Ford, stelt columnist Beatrice de Graaf.

Lees meer