Eind negentiende eeuw kwamen rijkeluiskinderen in opstand tegen hun burgerlijke en materialistische milieu. Frank Bokern schreef een indrukwekkend boek over deze vroege hippies.
Dit artikel krijgt u van ons cadeau
Wilt u ook toegang tot HN Actueel? Hiermee leest u dagelijks geschiedenisverhalen met een actuele aanleiding op onze website en ontvangt u exclusieve nieuwsbrieven. U kunt de eerste maand onbeperkt lezen voor € 1,99. Sluit hier een abonnement af en u heeft direct toegang.
In 1900 bliezen Henri Oedenkoven en zijn minnares Ida Hofmann in het Zwitserse Ascona een oude kunstenaarskolonie nieuw leven in. De Monte Verità, ‘de Berg van de Waarheid,’ moest een leefgemeenschap worden van gelijkgestemden die de ratrace van de geïndustrialiseerde samenleving de rug hadden toegekeerd. Zij omarmden een vegetarische levensstijl, de hallucinerende inzichten van drugs en de geneugten van de vrije liefde. De Duitsers noemden hen Aussteiger, drop-outs dus, wat ook de etymologische betekenis zou zijn van het woord ‘hippie’, dat in de jaren zestig in zwang raakte.
Meer recensies lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
In De eerste hippies verzamelde Frank Bokern de verhalen van deze bloemenkinderen avant la lettre. Veelal betrof het rijkeluiskinderen die in opstand kwamen tegen het milieu van hun ouders. Oedenkoven was de zoon van een kaarsenfabrikant, die zijn arbeiders had uitgebuit. De Amsterdammer Joseph Salomonson behoorde tot een familie van kooplieden, die in de koloniën een succesvolle handelsfirma runde. Voordat hij een ‘apostel van het natuurleven’ werd, leidde Salomonson een hedonistisch bestaan. Hij groeide uit tot een goeroe die prentbriefkaarten met zijn beeltenis verkocht, als was hij de Messias.
Bokern legt niet alleen een rariteitenkabinet aan van langharige pantoffelprofeten en halfnaakte bloemenmeisjes. Zijn boek geeft ook inzicht waarom zij juist in het fin de siècle floreerden. De psychische druk van het moderne leven nam met de industrialisatie en verstedelijking toe. Kleinschaligheid, antimaterialisme en gemeenschapszin waren het tegengif voor de mentale uitdagingen van de nieuwe tijd. De alternatieve levensstijl van de hippies stuitte op weerstand van de goegemeente. Bokern weet ook de schaduwkanten van het eerste hippiedom overtuigend voor het voetlicht te brengen. Verschillende hippies bekeerden zich later tot het nationaal-socialisme. Ze herkenden in de heilsleer van raszuiverheid en de Arische supermens de Freikörperkultur die zij hadden omarmd. Bokern schreef een indrukwekkend exposé over de flamboyante tegencultuur van het fin de siècle.
De eerste hippies. Bloemenkinderen van het fin de siècle
Frank Bokern
320 p. Van Oorschot, € 25,-
Openingsbeeld: Euritmie in de Monte Verità.
