Historisch Nieuwsblad 6 - 2024
Armen moesten volgens Malthus minder kinderen maken
Volgens de Brit Robert Malthus plantte de mensheid zich sneller voort dan het land aankon. Dat leidde tot schaarste, en zelfs tot hongersnood. Zijn oplossingen klonken eenvoudig, maar waren keihard voor de armen.
Amerika is liever op zichzelf
Sinds hun oprichting worstelen de Verenigde Staten met hun relatie tot de rest van de wereld. Moeten ze zich afzijdig houden of juist niet?
Nadine Akkerman: ‘Je komt overal complotten tegen’
Nadine Akkerman legt in ‘Spycraft’ de Engelse spionagetechnieken in de zestiende en zeventiende eeuw bloot.
‘Ware gelovigen’ bezetten de Grote Moskee van Mekka
In 1979 probeert een groep fanatieke moslims de wereld te veroveren. Te beginnen bij de Grote Moskee van Mekka, de heiligste plek van de islam.
Emigreren: weg uit het volle Nederland
Na de Tweede Wereldoorlog was de sfeer in Nederland somber en wilden velen emigreren. De regering moedigde hen van harte aan.
Nazipropaganda moest tegenslagen overschreeuwen
De Duitse minister Joseph Goebbels had de naam dat hij een communicatiegenie was. Maar was zijn opgeklopte propaganda wel een teken van kracht?
Papoea’s in Nieuw-Guinea
Vanaf 1949 was Hollandia de hoofdstad van Nieuw-Guinea, de laatste Nederlandse kolonie in Azië. Historicus Karel Davids neemt deze stad als vertrekpunt voor zijn verhaal over het bestuur.
Geertsema was een ras-VVD’er met vrijzinnige trekken
Sociaal-economisch was Molly Geertsema een typische VVD’er, maar op immaterieel gebied was hij best vooruitstrevend.
Schrijversmythen: verhalen over bohemiens, dandy’s en intellectuelen
Sander Bax heeft een boek geschreven over de verschillende schrijverstypes. Het staat vol met aandachtstrekkers, poseurs en gladjakkers.
Omstreden ontdekking van de vitamines
De Nederlander Christiaan Eijkman kreeg in 1929 de Nobelprijs voor de ontdekking van de vitamines. Maar deze toekenning is niet onomstreden.
Veilig achter de stadsmuur
Sinds de Middeleeuwen verschansten veel Nederlandse steden zich achter uitgebreide verdedigingswerken.
Seks in de Renaissance: een man van eer beheerste zijn lusten
Iedere seksuele handeling die geen kinderen kon opleveren, was uit den boze. Zo blijkt uit ‘Seks in de Renaissance’ van cultuurhistoricus Marlisa den Hartog.
Denk eens aan de Groningers, prutsers
Philip Dröge maakt zich kwaad over de Groningse gaswinning. ‘Zelfs de beloofde sluiting van de gasvelden kan niet zonder afpoeieren.’
Onzin en leugens ingezet als wapen
Volgens Beatrice de Graaf moeten we ons wapenen tegen propaganda. ‘We moeten de luiken bewuster dichtdoen, vooral bij kinderen en jongeren.’
Het pragmatische begin van de EU
Bij de oprichting van de EGKS klonken mooie woorden over vrede en eenheid. In werkelijkheid draaide het om macht en economische belangen.
De pijnlijke keuze van Maria Montessori
De speelfilm Maria Montessori toont de kracht van een revolutionaire onderwijsvernieuwer, maar ook de prijs die ze betaalde.
Freud geloofde niet in religie
Vrijwel zeker hebben Freud en C.S. Lewis, de schrijver van De kronieken van Narnia, elkaar nooit ontmoet. Maar in films kan alles.
Pruisische koning Frederik I wil stadhouder worden
Het kinderloze overlijden van stadhouder Willem III bracht Den Haag in een politiek vacuüm waar de Pruisische koning Frederik I graag in wilde springen.
‘Ik voelde me een officier, wachtend op de vijand’
Classicus Luc Devoldere over zijn historische sensatie: ‘In dit paleis aan de Adriatische Zee wandel je waar de oude keizer ijsbeerde.’
Antiracisme op Curaçao
In 1968 publiceerde de krant Vitó op Curaçao een afbeelding van Sinterklaas aan de galg. Het bijbehorend artikel beschreef het Sinterklaasfeest als een racistisch fenomeen dat moest worden afgeschaft, tenzij Sint en Piet van kleur zouden wisselen.
Een aparte dokter voor rijkeluishonden
De hogere klassen in Engeland kochten in de achttiende eeuw luxeproducten voor honden. En als de dieren ziek waren mochten ze naar een speciale dokter.
Weduwen bezorgden de post
Vrouwen speelden een wezenlijke rol in de Britse postbezorging. De Britse post, een organisatie van de kroon, groeide in de decennia rond 1700 in rap tempo.
Het oerconflict tussen Rusland en Polen
De Pools-Russische rivaliteit heeft zijn oorsprong in de zeventiende eeuw, toen Rusland bang was voor de Poolse dreiging.
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad met korting!