Historisch Nieuwsblad 5 - 2024
Een klap met de Auschwitzknuppel
Volgens Philip Dröge heeft de neiging om de Tweede Wereldoorlog overal bij te betrekken grote invloed op de Duitse houding tegenover Oekraïne en Israël.
Leg hartstochten van politici aan banden
Volgens columnist Beatrice de Graaf moeten instituties, normen en reguleringen het geschreeuw en wangedrag in de politiek aanpakken.
Depok: een land van bevrijde slaven
Landgoed Depok op West-Java was een autonoom gebied, dat werd bestuurd door vrijgemaakte slaven.
Oorlogsboeven: criminaliteit tijdens de Tweede Wereldoorlog
In 'Oorlogsboeven' beschrijft Jan Julia Zurné hoe de omstandigheden tijdens de bezetting burgers tot diefstal aanzetten en hoe rechters daarmee omgingen.
Hugo Claus ontwikkelde zich van zwarthemd tot rebel
Schrijver Hugo Claus kwam ter wereld in een Vlaams-nationalistisch gezin. Uiteindelijk zou hij zich tegen de bekrompenheid van dat milieu keren.
De herdenking van de Jodenvervolging is veranderd
Al snel na de oorlog kwam in Nederland aandacht voor de Jodenvervolging. Maar de manier waarop de Holocaust werd herdacht, veranderde in de loop der jaren.
Breydel: de legende van een held
Heeft de Vlaamse volksheld Jan Breydel eigenlijk wel bestaan? Volgens Vlaamse nationalisten wel, maar Lisa Demets laat zien dat hun verhaal nogal rammelt.
Het foute verleden van jeneverfabrikant Bols
Journalist Martin Hendriksma schreef over het beladen oorlogsverleden van jenever= en likeurfabrikant Bols.
‘Charlotte en Willem corresponderen als gelijken’
Femke Deen vertelt over haar historische sensatie: ‘Uit de bronnen blijkt dat Willem van Oranje geëmancipeerder was dan zijn negentiende-eeuwse biografen.’
Hendrik Wijdeveld: architect van de nieuwe orde
De modernistische architectuur van het Bauhaus (1919-1933) was volgens de extreem-rechtse Duitse parlementariër Oliver Kirchner (AfD) een 'dwaling'. Dat zeiden de nazi's ook.
Het verdwenen KNIL-regiment van de Armidale
Zonder goede luchtbescherming vaart de 'Armidale' van Australië naar Timor. Het schip is een makkelijke prooi voor Japanse bommenwerpers. Bij de ondergang komen zeker honderd opvarenden om, onder wie tientallen KNIL-militairen. Slechts twee van hen overleven.
‘Oranjemannen’ werden geëxecuteerd
In 1940 richtten rechts-conservatieven een verzetsgroep op. Die moest ‘de orde en rust handhaven na het vertrek van de Duitsers’.
‘Phoney War’ gaf Polen valse hoop
Toen de Polen door Hitler werden aangevallen, verwachtten ze steun van hun bondgenoten. Maar van Britse en Franse garanties kwam niks terecht.
Abbé Pierre: mediageniek boegbeeld in strijd tegen armoede
De speelfilm L’Abbé Pierre toont het intense leven van een priester die in zijn strijd tegen armoede de autoriteiten het vuur aan de schenen legde.
De bewariërs speuren naar Joodse eigenaren
In de documentaire 'Bewariërs' staan de mensen die spullen voor gedeporteerden bewaarden symbool voor de ijskoude ontvangst van de terugkerende Joden.
VS hielpen onbewust Mexicaanse drugshandel
In 1949 liep er meer dan 21.000 kilometer snelweg door Mexico. Die was met Amerikaanse hulp aangelegd om van Mexico een modern land te maken, gericht op handel met de VS. Maar via de Mexicaanse wegen werden vooral grote hoeveelheden opium en heroïne vervoerd.
Bismarck had toch spionnen
Otto van Bismarck deed niet aan spionage want dat was beneden zijn stand, verkondigde hij vaak. Maar hij had wel degelijk een netwerk van spionnen.
‘Tapijt van Bayeux voor gevangen bisschop’
Het zeventig meter lange geborduurde verhaal over de Slag bij Hastings, dat bekend staat als het Tapijt van Bayeux, was mogelijk een politiek drukmiddel.
De Molukse helden van de Birmaspoorlijn
Behalve Nederlanders werkten ook honderden Molukkers aan de beruchte Birmaspoorlijn. Na de oorlog was er nauwelijks erkenning van hun leed.
Middeleeuwers waren zorgzaam voor kinderen
Laatmiddeleeuwse ouders, buren en stadsbesturen in de Lage Landen deden veel moeite om de gezondheid van kinderen te bevorderen.
‘Genocideplegers jagen op ingebeelde groepen’
Amnesty International schrijft dat Israël zich in Gaza schuldig maakt aan genocide. Hoogleraar Uğur Ümit Üngör merkte een half jaar geleden dat de oorlog in Gaza sommige historici aanzet tot activisme en pleit ervoor de emoties te temperen en kritische distantie te bewaren.
Het Duitse vlaggenschip Graf Spee ging ten onder
In 1939 werd het vlaggenschip van de Duitse marine in het nauw gedreven. Commandant Hans Langsdorff nam een beslissing die Hitler hem nooit vergaf.
Mussolini droomde van een koloniaal rijk
Een wereldrijk aan de oevers van de Middellandse Zee, daar droomde Benito Mussolini van. Hij leidde Italië naar een oorlog, waar het land niet klaar voor was.
Uw maandelijkse portie geschiedenis
Maandelijks de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad met korting!