In 1949 liep er meer dan 21.000 kilometer snelweg door Mexico. Die was met Amerikaanse hulp aangelegd om van Mexico een modern land te maken, gericht op handel met de VS. Die handel kwam er inderdaad, maar voor een groot deel in andere producten dan politici hadden gehoopt. Via de Mexicaanse wegen werden grote hoeveelheden opium en heroïne vervoerd.
De modernisering van Mexico ging hand in hand met een groeiende drugseconomie, schrijft Nathaniel Morris in tijdschrift Past&Present. Politici in Noord- en Zuid-Amerika betoogden vaak dat investeringen in infrastructuur en industrie de drugsproductie zouden terugdringen, omdat ze burgers hielpen aan wettige manieren om geld te verdienen. Maar dat was een denkfout, stelt Morris. De groei van de handel in opiaten was een wezenlijk onderdeel van de economische ontwikkeling in de jaren 1940-1970, die wel het ‘Mexicaanse wonder’ wordt genoemd. In elke geval in de deelstaat Durango, die hij onderzocht.
Meer historisch nieuws lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
De productie van drugs was sinds de jaren 1920 geleidelijk opgekomen en groeide hard vanaf de Tweede Wereldoorlog, toen Amerikaanse gebruikers waren afgesneden van leveranciers in Azië. Boeren in Durango zaaiden hectare na hectare in met opiumpapavers. Toen vervolgens de Koude Oorlog zich aandiende, investeerden de Amerikanen in het buurland om te voorkomen dat het communistisch werd. Zo ging er geld naar de aanleg van binnenlandse snelwegen en naar de Pan-American Highway, die een verbinding moest vormen van Alaska tot aan zuidelijk Argentinië.
Bovendien trokken de Amerikanen grote aantallen Mexicaanse arbeidsmigranten aan om de eigen economie te versterken. Veel nieuwkomers uit Durango streken neer in Chicago en sommigen gebruikten hun netwerk om opiaten te importeren. Zo werd Chicago een knooppunt in de internationale heroïnehandel. Om die in te dammen stuurde de regering in Washington niet alleen wapens naar Mexico, maar verhoogde zij ook de investeringen in de wettige Mexicaanse economie. Maar daarmee versterkte zij juist de drugshandel.
Openingsafbeelding: Tolpoorten op een Mexicaanse snelweg, 1955. Bron: Getty Images.