Journalist Martin Hendriksma ging op zoek naar een verloren zoon uit de rijke familie Moltzer. Hij stuitte daarbij op het beladen oorlogsverleden van jenever- en likeurfabrikant Bols.
Op 14 november 1941 vertrok Ernst Moltzer met twee verzetslieden naar Engeland in een klein bootje, Ozo genaamd – ‘Oranje zal overwinnen’. En dat is het laatste wat van hem werd vernomen. Hij stuurde geen bericht dat hij veilig was aangekomen. Martin Hendriksma kwam Moltzers verhaal op het spoor toen in 2020 in een huis in Heemstede een schuilplaats voor onderduikers werd ontdekt. In dat huis had Moltzer de laatste jaren van zijn leven gewoond.
Meer recensies lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Geïntrigeerd begon Hendriksma de achtergrond van Moltzer uit te pluizen. Hij was een telg uit de familie die het jenever- en likeurmerk Bols verkocht. Net als andere bedrijven ontkwam Bols tijdens de Tweede Wereldoorlog niet aan handel met de Duitsers, maar de directeuren waren wel erg toeschietelijk. Begin 1941 rees een conflict tussen Ernst Moltzer, op dat moment adjunct-directeur, en zijn oom en neef in de directie over de leveranties van Bols aan de Duitse bezetter. Moltzer werd op non-actief gezet en probeerde naar het buitenland te vluchten. Was dat uit verzet tegen de Duitsers, zoals voor de twee andere mannen in het bootje gold? Of wilde hij weg bij zijn vrouw en dochtertje? Dat wordt niet helemaal duidelijk, zoals eigenlijk zijn hele karakter wat vaag blijft.
Maar Hendriksma gooit zijn netten breed uit. Hij gaat ver terug in het verleden en beschrijft tal van andere familieleden, onder wie kleurrijke types. Dat levert een meanderend verhaal vol cliffhangers op. De fascinerendste figuur is uiteindelijk niet Ernst Moltzer, maar zijn vrouw Traut. Deze Oostenrijkse gravin treurde niet lang om de verdwijning van haar man en legde het aan met een ander. Bovendien organiseerde ze tijdens de oorlog allerlei feesten in het huis in Heemstede. Er gingen geruchten dat Traut haar man verraden had. Maar dat is volgens Hendriksma niet waarschijnlijk. Waren haar activiteiten dan een dekmantel voor verzetsdaden? Ook dat wordt niet helemaal helder.
Ernst Moltzer was een ervaren zeiler; hij had zelfs meegedaan aan de Olympische Spelen in 1936 in Berlijn. Maar kennelijk was dat niet genoeg om ongeschonden de overkant te halen. Het merendeel van de Engelandvaarders kwam onderweg om. Hoe Moltzer precies is gestorven, kan Hendriksma niet achterhalen. Maar door dna-onderzoek bij zijn speurtocht te betrekken weet hij het geluk af te dwingen en Moltzer terug te vinden. Zo eindigt het boek toch met een antwoord.
Het geheim van Bols. Hoe de oorlog een familiebedrijf verscheurt
Martin Hendriksma
352 p. De Geus, € 24,99
Openingsafbeelding: Ernst Moltzer in 1934.