Historisch Nieuwsblad 4 - 2023
Onder Allende was Chili even een rood paradijs
Vijftig jaar geleden kwam in Chili een einde aan de regering van Salvador Allende. De Chileense president had een mythische status.
Antoni van Leeuwenhoek zag minidiertjes onder de loep
Onder zijn microscoop zag Antoni van Leeuwenhoek allerlei ‘dierkens’ krioelen. Maar het belang van zijn ontdekkingen had hij nog niet door.
Theo Thijssen: een meester met een missie
In het midden van het land zijn de scholen weer begonnen. Schrijver-onderwijzer Theo Thijssen hoopte dat intuïtief lesgaven leerlingen zou verheffen – ook die uit de lagere milieus.
‘Elly’s dagboek bevat sporen van tranen’
Jutta Chorus vertelt over haar historische sensatie. ‘Ik vond een koffertje vol brieven, dagboeken en documenten van drie generaties vrouwen.’
Postumus: de slimme keizer van Gallië
In de derde eeuw stichtte de Romeinse bevelhebber Postumus een eigen keizerrijk in Gallië. Hij bleek een betere bestuurder dan zijn Romeinse rivalen.
Landbouw op kleine schaal werd groot
Kleinschalig boeren en lokaal kopen: daar lag volgens alternatieve producenten en klanten in de jaren 1970 en 1980 de weg naar een beter milieu.
VOC vernietigde op grote schaal bomen
In 1625 trok Herman van Speult, VOC-gouverneur van Ambon, met een vloot naar het Molukse schiereiland Hoamoal om bomen te vernielen.
De ondergang van geuzenleider Lumey
Jarenlang streden Willem van Oranje en geuzenleider Lumey zij aan zij, maar uiteindelijk zag Oranje zich genoodzaakt om zich van de geuzenleider te ontdoen.
‘De mens kan de aarde niet beheersen’
In Dubai is een internationale klimaattop bezig. Volgens historicus Philipp Blom heeft het idee dat de mens de aarde kan controleren wortels in de bronstijd.
Koerden zijn een volk zonder staat
Al een eeuw beijveren de Koerden zich voor een eigen staat. Maar waarop baseren ze hun claims? En wat willen ze bereiken?
Bij het Beleg van Alkmaar begon de bonje
De herdenking van het Beleg van Alkmaar moest een vertoon van eenheid worden, maar leidde eind negentiende eeuw juist tot conflicten.
Moeder van een gelynchte zoon
Emmett Till werd het symbool van lynchslachtoffers in Amerika. Dat kwam door zijn moeder. De film Till is een eerbetoon aan haar moed en geestkracht.
Vrouwelijke solidariteit
De film ‘Het verloren transport’ vertelt een geïdealiseerd verhaal over vrouwelijke empathie en mededogen in oorlogstijd.
4 vragen aan Cathalijne Boland
Drie slachtoffers van de ramp met de Titanic kwamen uit Nederland. Een van hen was de Rotterdammer George Reuchlin, directeur van de Holland-Amerika Lijn. In Reuchlins reis beschrijft journalist Cathalijne Boland aan de hand van Reuchlins leven de opkomst van de stoomvaartmaatschappijen en de grote immigratiestromen in de negentiende en begin twintigste eeuw. ‘In Rusland en...
Groot weldoener van Amsterdam
Amsterdam blijft volgens gemeenteonderzoek de aantrekkelijkste plek in Nederland om te wonen. Koopman en filantroop Piet van Eeghen gebruikte zijn fortuin om de stad te verfraaien.
Architectuur in dienst van de nazi’s
Voor de nazi’s was alles ondergeschikt aan hun ideologie, dus ook de architectuur. Zo blijkt uit een prachtig uitgegeven boek.
Gelovigen moesten zelf nadenken
De zestiende-eeuwse geleerde Dirk Volcertsz Coornhert publiceerde bewust niet in het Latijn, maar in de volkstaal. Hij vond dat iedereen zijn werk moest kunnen lezen en niet alleen een kleine elite. Dat paste ook bij zijn opvatting dat ieder mens dankzij een ‘goddelijke vonk’ zelf een keuze kon maken tussen goed en kwaad. Nederlandse denkers...
Nuchtere blik op het slavernijverleden
Zanzibari gaan anders om met hun slavernijverleden dan de Nederlanders. Zij zien die niet zozeer als een ‘open wond’, maar als een ‘ingedroogd litteken’.
Scherpe observaties uit de goelag
Hoe overleef je de goelag? Door niet meer na te denken. De Poolse filosofe Barbara Skarga bracht tien helse jaren door in dit ‘koninkrijk van de schijn’.
We vinden geen ruk meer uit
Volgens Philip Dröge lijkt het alsof we in een tijd leven vol technologische ontwikkelingen, maar worden er in maar bar weinig nieuwe uitvindingen gedaan.
Vergeet het Congres van Wenen
Beatrice de Graaf ergert zich in haar column aan de manier waarop het Congres van Wenen wordt gebruikt in discussies over Rusland.
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen op Historischnieuwsblad.nl.