Historisch Nieuwsblad 12 - 2024
‘Zwaar bewapende agenten schoten op ons’
Jan van der Putten werd tijdens zijn werk als verslaggever geconfronteerd met een universeel verschijnsel: ‘Vaak geeft grof geweld de doorslag, niet de rede.’
Relieken spelen in verschillende religies een belangrijke rol
De beenderen van Petrus en Paulus, een splinter van het Heilige Kruis en een tand van Boeddha. In verschillende religies spelen relieken een belangrijke rol.
Een Hollandse arts bestreed vampiers
In de Republiek kon de arts Gerard van Swieten geen carrière maken omdat hij katholiek was. Maar keizerin Maria Theresia vond zijn religie juist een pre. Ze haalde hem naar Oostenrijk, waar hij de gevestigde orde flink opschudde en stelling nam tegen bijgeloof.
Dreaming of a white Christmas
Populaire Amerikaanse liedjes zijn opvallend vaak geschreven door Russische Joden. Componisten als George Gershwin, Irving Berlin en Leonard Bernstein kwamen uit families die rond 1900 waren gevlucht voor antisemitisch geweld in Oost-Europa. In de VS grepen ze hun kans.
The New Year That Never Came: angst in Roemenië
De film 'The New Year That Never Came' toont de verlammende angst in Roemenië tijdens de laatste dagen van het Ceaușescu-regime.
In Liebe, Eure Hilde: verzet tegen de nazi’s
In Liebe, Eure Hilde toont nu eens geen onverschrokken personage dat de nazi’s rauw lust, maar een jonge vrouw, die uit liefde bij het verzet betrokken raakt.
De staat vormt de natie – niet andersom
De ontstaansgeschiedenis van landen is te complex om te bepalen wie er bij de natie hoort, zo demonstreert Eric Storm in 'Nationalisme'.
Dankzij Han Hollander zaten luisteraars aan de radio gekluisterd
De live-sportverslagen van de Joodse radiojournalist Han Hollander waren legendarisch. Zelfs Adolf Hitler erkende zijn verdiensten.
Betje Wolff zet calvinisten op hun nummer
Marita Mathijsen schreef een prachtige, invoelende biografie over de achttiende-eeuwse schrijver Betje Wolff.
Op ramkoers naar de afgrond
De Amerikaanse historicus Sunil Amrith laat zien hoe de mens de natuur heeft onderworpen en daarmee grote schade heeft aangericht.
In de eerste week van december begon Hitler aan zijn eindstrijd
Begin december 1941 nam Adolf Hitler in één week een aantal beslissingen die bepalend waren voor de Tweede Wereldoorlog. Hij verklaarde de VS de oorlog en zette de Holocaust in gang.
Wu Zetian was de machtigste vrouw van China
Wu Zetian is de enige vrouw die het tot keizer van China wist te schoppen. Ze gaf ook andere vrouwen de kans op te klimmen in openbare functies.
Oost-Duitsers ontsnappen tijdens een picknick
Een symbolische picknick aan de Hongaars-Oostenrijkse grens leidde in de zomer van 1989 tot de eerste grote exodus uit Oost-Duitsland.
Savonarola walgde van de wereld
De Florentijnse boeteprediker Girolamo Savonarola kondigde het einde der tijden aan als gelovigen niet tot inkeer kwamen.
Verlies in Vietnam was al lang voorspeld
Uit oorlogsspellen blijkt dat een oorlog tussen de VS en China lang en bloederig zal zijn. In de jaren zestig speelden generaals 'wargames' over Vietnam, die eenzelfde uitkomst voorspelden.
‘Schengen stond vaker onder druk’
In navolging van Duitsland en Frankrijk voert Nederland vanaf deze week tijdelijke grenscontroles in. Het vrije persoonsverkeer was voor Schengenlanden al vaker een pijnpunt.
Het Gronings is een verloren zaak
Columnist Philip Dröge vreest dat het Groningse dialect niet zal overleven, ondanks pogingen om de taal te behouden. 'Dat is het ergste. Zodra een taal liefdewerk oud papier wordt, is het afgelopen.'
Terreur van kapo’s in Buchenwald
Hoe geraffineerd de naziterreur werkte, blijkt uit het zelfbestuur van gevangenen in de concentratiekampen.
De Roemenen namen wraak op dictator Nicolae Ceaușescu
In 1989 wilden de Roemenen af van dictator Nicolae Ceaușescu. Maar hij vocht door tot het bittere einde.
Barbaren hakken weer in op de universiteit
Beatrice de Graaf vraagt zich af wat Karel de Grote ervan had gevonden dat Europese ministers een voor een de talen uit het vakkenpakket halen.
De Burgerbaron op heterdaad betrapt
Joan Derk van der Capellen keerde zich tegen stadhouder Willem V en zijn kliek. Luc Panhuysen ging op zoek naar de motieven van deze vroege populist. ‘Ik wil weten wat zijn hartklop is.’
‘Het schaakspel weerspiegelt de politieke werkelijkheid’
De spelregels van het schaakspel weerspiegelen al eeuwenlang de werkelijkheid. Zo veranderde de koningin in de Middeleeuwen in een van de sterkste stukken.
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad met korting!