Volgens de Roemeense regisseur Bogdan Mureșanu denken veel Roemenen tegenwoordig dat het leven onder dictator Nicolae Ceaușescu wel meeviel. The New Year That Never Came is zijn antwoord: het drama toont de verlammende angst in de laatste dagen van het Ceaușescu-regime.
‘Mensen hebben de neiging om te vergeten en denken dat de situatie in hun jeugd waarschijnlijk niet zó slecht was. Deze film is bedoeld als een herinnering aan hoe slecht het werkelijk was.’ Aldus Mureșanu, die in 1974 werd geboren, in een interview over het Ceaușescu-regime en The New Year That Never Came.
Meer recensies lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
De mozaïekfilm volgt in de dagen voor de val van Ceaușescu, kort voor Kerstmis 1989, zes personages wier levens elkaar kruisen. Onder hen een tv-regisseur, die zoals elk jaar alvast de oudejaarsshow ter ere van Ceaușescu heeft opgenomen. Hij heeft een groot probleem als de actrice, die in de show een patriottisch eerbetoon aan Ceaușescu zingt (‘Het levende symbool van de liefde voor ons land’), na de opnames naar het Westen blijkt te zijn overgelopen. Hij vindt een nieuwe actrice, maar die walgt van Ceaușescu’s regime. Helaas voor haar kan ze niet weigeren om de Grote Leider met een lied te eren als zij ooit nog werk wil vinden.
IJzersterk zijn ook de scènes over het verlanglijstje van een jochie aan de kerstman. Behalve cadeaus voor hemzelf vraagt hij voor zijn vader de dood van ‘oom Nicolae’, omdat hij weet dat dit de wens is van zijn vader. Het leidt tot totale paniek bij de man als blijkt dat zijn zoontje het verlanglijstje op de post heeft gedaan. Wat als een verklikker op het postkantoor het verlanglijstje leest? Grimmig zijn de scènes over twee naïeve tieners, die Roemenië willen ontvluchten door zwemmend de Donau over te steken. Dat is buiten de ogen en oren van de Securitate gerekend. Sommige verhalen in The New Year That Never Came zijn waargebeurd, hoe absurdistisch ze ook lijken. De film maakt de sfeer van angst en repressie beklemmend voelbaar. Nuttig antigif tegen valse nostalgie.
Openingsbeeld: Nicoleta Hâncu (rechts) in de film.
