Alle artikelen

Wie houdt er nou niet van helden? Iedereen wil ze aanraken, hun aandacht vangen, met ze op de foto – om zo een beetje bij ze te horen. Ook historici kunnen zich door een beroemdheid laten verblinden. Maar voor gewone stervelingen kan een held in hun omgeving een last zijn.

Neem de Amsterdamse Annie Wiersma-Van Leeuwen. In 1946 werd ze weer verliefd, en wel op Piet Kuipers uit Winterwijk. Hij was de weduwnaar van Heleen Kuipers, de beroemde verzetsvrouw Tante Riek. Deze ogenschijnlijk gewone huisvrouw had aan de basis gestaan van de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en zo duizenden Nederlanders voor de Duitsers weten te verbergen. Piet had haar gesteund, maar zij had de sterkere persoonlijkheid, zij was de drijvende kracht.

In 1944 waren ze beiden opgepakt door de Duitsers. Zoals ze hadden afgesproken, nam Tante Riek alle schuld op zich in de verwachting dat de bezetters een vrouw minder hard zouden straffen. Maar ze werd naar concentratiekamp Ravensbrück gestuurd, waar ze volgens ooggetuigen medegevangenen probeerde bij te staan. Ze overleefde de ontberingen in het kamp niet.

Piet mocht in 1946 het Verzetskruis voor haar ophalen in het Paleis op de Dam, net als andere verzetsmensen of hun nabestaanden. Koningin Wilhelmina had zich voor die gelegenheid gestoken in een groene japon die van voren langer was dan van achteren. Ze droeg gele kousen in sandalen en een bontmanteltje om het af te maken. De aanwezigen zagen het grinnikend aan, schreef Piet aan zijn kinderen.

Niet lang daarna ontmoette hij de veel jongere Annie. Samen begonnen ze een nieuw leven. Haar man had in het verzet gezeten en was door de Duitsers gefusilleerd. Haar enig kind, een baby nog, was tijdens de Hongerwinter in haar armen gestorven omdat ze hem niet kon voeden.

Piet sprak niet graag over de oorlog, schepte nooit op over zijn rol in het verzet. Hij instrueerde de kinderen uit zijn eerste huwelijk om ook over Annies verleden te zwijgen. En dat deden ze, zodat bijna niemand haar verhaal kende; ze kwam immers niet uit Winterswijk. Maar als Piet en Annie visite kregen, ging het vaak wel over de wapenfeiten van Tante Riek. Bovendien kreeg die in 1955 in Winterswijk een eigen standbeeld, dat werd onthuld door Wilhelmina.

De schaduw van Tante Riek bleef altijd over het gezin hangen. Annie en Piet kregen samen drie kinderen, maar pas na jaren gingen ze met hen naar het graf van Jaapje, haar gestorven baby. Voor haar offers zou altijd minder aandacht zijn dan voor die van haar voorgangster. Annie was geen heldin en dat heeft ze de rest van haar leven gevoeld.