Historisch Nieuwsblad 3 - 2024
De populistische Gracchen beloofden gouden bergen
Populistische politici zijn van alle tijden. Na een mislukte carrière zag de Romein Tiberius Gracchus nog maar één uitweg: hij werd volkstribuun.
Jörg Haider was de leermeester van Wilders, Trump en Orbán
De Oostenrijkse Jörg Haider was vanaf de jaren tachtig een belangrijke wegbereider voor populistische politici.
De tentakels van het peronisme
Veel Argentijnen stemden liever op de Trump-achtige kandidaat Javier Milei dan op weer een peronist.
Karaktermoord op een Joodse wethouder
In 1939 beschuldigde De Telegraaf de Amsterdamse SDAP-wethouder Monne de Miranda van zwendel. Hij ging kapot aan de onjuiste verdachtmakingen.
Neokoloniaal vastgoed
De Britse projectontwikkelaar City Center Properties bouwde rond 1960 in delen van de wereld die eerder onder koloniaal bestuur hadden gestaan.
Verhulde kritiek op Caesar
Caesar was te machtig om hem direct te tarten. Dus gebruikte Cicero zijn retorische talenten om zijn afkeuring verhuld te uiten.
Minachting voor een inheemse profeet
De Khoi-Khoi in zuidelijk Afrika moesten hun witte vee slachten en strooien hutten bouwen, verkondigde profeet Jan Paerl in 1788.
Christelijke vrouwen kozen soms voor sluier
Van vroege christelijke auteurs moesten vrouwen hun hoofd bedekken. Maar in de praktijk maakten christelijke vrouwen eigen keuzes.
De pronkbediende van Napoleon
Napoleon en zijn oosterse knecht Roestam waren jarenlang onafscheidelijk. Maar toen het erop aankwam, bleek hun band toch niet zo hecht.
Nuttige adviezen uit de Middeleeuwen
Vroegmiddeleeuwse manuscripten staan vol ‘keukentafelkennis’, zoals recepten tegen misselijkheid of adviezen voor de beste dagen om te reizen. Ria Paroubek-Groenewoud en Carine van Rhijn bundelden deze praktische kennis in De inventieve middeleeuwen.
Willi Lages: een ‘groot, grijs insect’ dat op Joden joeg
Willi Lages’ biograaf Sytze van der Zee schetst het beeld van een fanatieke dienstklopper, die vol overtuiging ‘de vijand’ probeerde te vernietigen.
Krankzinnigen nooit opzettelijk gedood
Duitse nationaal-socialisten vermoordden psychiatrische patiënten. Gebeurde dat tijdens Tweede Wereldoorlog ook in Nederland?
De moord op premier Lumumba
In 1961 werd de premier van Congo vermoord. Door de CIA veranderde het land daarna van een nogal linkse democratie in een pro-westerse dictatuur.
Jan de Koning: nuchtere en aimabele bruggenbouwer van het CDA
CDA-politicus Jan de Koning voelde zich meer op zijn gemak als ‘tweede man’. Toch speelde hij in de Nederlandse politiek jarenlang een belangrijke rol op de achtergrond.
Amsterdamse tram werkte mee aan deportaties
De documentaire ‘Verdwenen stad’, die nu in de bioscopen draait, werpt licht op de rol van het vervoerbedrijf GVB bij de deportatie van duizenden Amsterdamse Joden.
Nieuwkomer tegenover de elite
Hoe je van een landbouwpionier een eenzame westernheld maakt, is te zien in het Deense historische drama The Promised Land.
Alamayou: het gestolen Ethiopische prinsje
Ethiopië wil dat hij thuiskomt, maar prins Alamayou ligt nog steeds begraven in Windsor Castle. Hij was pas zeven, toen de Britten hem in 1868 meenamen.
‘Met de Oudheid kun je alle kanten op’
In zijn nieuwste boek neemt oudhistoricus Fik Meijer anderhalf millennium antieke staatsvormen door. ‘We zeggen graag dat onze democratie is geënt op de Oudheid, maar dat is natuurlijk apekool.’
Ruslands koloniale avontuur in Alaska
Rusland beweert dat het nooit een koloniale macht is geweest. Maar klopt die claim van Poetin wel?
Siam was kleurig, vrij en puissant rijk
In het zuiden van Thailand zijn tientallen auto’s en winkels in brand gestoken. In de getroffen provincies woedt al jaren een conflict over onafhankelijkheid. Tussen de veertiende en achttiende eeuw maakte Thailand – toen nog het koninkrijk Siam – een bloeiperiode door. Dankzij zijn gunstige ligging ontwikkelde Ayutthaya zich tot belangrijke haven en multiculturele stad.
Milieuactivisten lieten de bomen spreken
Volgens columnist Beatrice de Graaf kunnen we soms pas na verloop van tijd het succes van een protestactie bepalen.
Gevangen tussen traditie en de winterschilder
Columnist Philip Dröge breekt een lans voor adellijke figuren in Europa: die hebben vaak moeite de monumentale gebouwen van hun voorouders te onderhouden.
Lloyd George hamerde op het belang van de oorlogseconomie
Volgens de voorzitter van werkgeversorganisatie VNO-NCW moeten we ons voorbereiden op een oorlogseconomie. In 1915 had de Engelse premier David Lloyd George een vergelijkbare boodschap.
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad 05 met korting!