Historisch Nieuwsblad 12 - 2023
Maak van de tijdlijn geen frontlijn
Volgens Beatrice de Graaf kun je hoop en moed putten uit de geschiedenis, maar kan het ook aansporen tot fanatisme.
Markante koppen
Aan het begin van de zeventiende eeuw bloeide de kunstmarkt in de Nederlanden. Er ontstonden nieuwe genres, zoals de tronie.
Haile Selassie: De Afrikaanse messias
Decennialang gold Haile Selassie als het boegbeeld van de Afrikaanse emancipatie. Maar uiteindelijk ging hij roemloos ten onder.
Dirk van Os bleef een buitenbeentje
Koopman, financier, reder en verzekeraar Dirk van Os bekleedde rond 1600 een centrale rol in de Republiek.
Hoog spel van de hartenkoningin
Elizabeth Stuart woonde veertig jaar in ballingschap in de Nederlandse Republiek. Al die tijd probeerde ze het land van haar man terug te krijgen.
Opeens brak in heel Europa de revolutie uit
In de jaren 1848-1849 was Europa in de ban van vele revoluties. Van Palermo tot Parijs en van Wenen tot Boedapest pikten de burgers het niet meer en wankelden de tronen. In een monumentaal boek schetst Christopher Clark de ontwikkelingen op het hele continent. Ook die in Nederland, dat door snelle hervormingen een revolutie wist te voorkomen.
Denken over de zin van het leven
De zoektocht naar zingeving is van alle tijden en culturen. Rens Bod brengt die historische behoefte helder en onbevangen in kaart.
Rebellenleider in verzet tegen slavernij
Via het leven van Kaási Pumbo vertelt Frank Dragtenstein het verhaal van de marrons in Suriname. Zij waren de binnenlanden in gevlucht en verzetten zich tegen de Nederlandse koloniale overheersers. De slavernijgeschiedenis van Suriname is een geschiedenis van uitbuiting en onderdrukking, maar ook een van verzet. De Surinaams-Nederlandse historicus Frank Dragtenstein heeft een prachtig boek...
De revolutie van het cassettebandje
Illegaal gekopieerde en verspreide cassettebandjes konden een boodschap van vrijheid verspreiden, maar ook van haat en geweld.
Chillen in het kantoor van Churchill
Slapen op historische plekken heeft iets magisch. ‘Het is de opwinding om je ogen te mogen sluiten daar waar ooit de verhalen van deze wereld zijn geschreven.’
Komt een varken bij de rechter
Van de dertiende tot in de zeventiende eeuw werden varkens en koeien, ja zelfs ratten en sprinkhanen, na een misstap voor de rechter gebracht.
‘Het was alsof ik Julius Caesar aankeek’
Tom Buijtendorp bekeek het dodenmasker van Julius Caesar. ‘De verdikking in Caesars schedel was het gevolg van een zware bevalling.’
Margarine was keiharde business
Het boterde niet tussen de twee belangrijkste margarinefabrikanten uit Oss, de katholieke Jurgens en de Joodse Van den Bergh.
Sancties zijn een vreedzaam en stil, maar dodelijk wapen
De VS kondigen nieuwe sancties aan tegen Rusland. In de jaren twintig had president Woodrow Wilson veel vertrouwen in de effectiviteit van economische sancties.
Liegen dat het gedrukt staat
Na de uitvinding van de boekdrukkunst vroegen Europeanen zich ook af welke nieuws ze konden geloven. Was alles wat werd gedrukt eigenlijk wel waar?
Toen een platenhoes nog kunst was
De kunst van het ontwerpen van platenhoezen is verdwenen. Een nieuwe documentaire laat zien wat er verloren is gegaan.
‘Joodse vluchtelingen mochten niet integreren’
Christine Kausch onderzocht hoe het de circa 24.000 Duitse Joden verging die in de jaren dertig naar Nederland vluchtten.
Franse homofobie
Op 31 januari 1999 demonstreerden bijna 100.000 Fransen in Parijs, met teksten als ‘Geen nageslacht voor nichten’. Er waren plannen in de maak voor een geregistreerd partnerschap voor twee mannen en twee vrouwen, en dat stuitte op hevig verzet.
Mix van migranten in Romeinse tijd
In de eerste decennia voor onze jaartelling woonde in het latere Nederland een mengelmoes van migranten.
Koninklijke peptalk via de radio
Wilhelmina probeerde het moreel van haar luisteraars hoog te houden. Haar Britse collega George IV gebruikte vergelijkbare retoriek.
Eleanor Roosevelt: First Lady van de wereld
75 jaar geleden werd de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens aangenomen. Een van de drijvende krachten erachter was Eleanor Roosevelt.
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad 05 met korting!