Historisch Nieuwsblad 10 - 2023
Bezetting via archeologie
Israël investeert in de archeologie van de Westbank. Volgens de Palestijnen is het een dekmantel om de controle over de westelijke Jordaanoever uit te breiden.
Wel of geen tweede slaap?
Volgens een populaire theorie van historicus Roger Ekirch werden slapers in het verleden midden in de nacht gezamenlijk wakker.
God vermaande alleen de vijand
Mensen in de zestiende eeuw beschouwden natuurverschijnselen vaak als tekens van God. Maar soms was een verklaring een kwestie van politiek.
Cultuuroorlogen rond kindermisbruik
Rechtszaken rond kindermisbruik hadden rond 1900 in Frankrijk een politiek randje. Ze werden ingezet in een grotere cultuurstrijd.
Op expeditie naar de Vesuvius
Archeologen denken dat ze de villa hebben gevonden vanuit waar wetenschapper Plinius de Oudere de uitbarsting van de Vesuvius bestudeerde.
Wie had recht op de Nobelprijs?
De Nobelprijs voor geneeskunde ging in 1923 naar de ontdekking van insuline, maar de bekroning riep veel discussie op. Wie had de echte vondst gedaan?
De verstoten Oranje-prinses
Haar familie en ex-man konden haar niet luchten of zien. Maar Oranje-prinses Marianne trok zich niets van hen aan.
Keizer en kerk
De periode rond het jaar 1000 lijkt een zwart gat in de Nederlandse geschiedenis. Maar juist in die tijd veranderden onze streken ingrijpend.
In het vuur of onder de grond?
Moest cremeren wettelijk gelijkstaan aan begraven? Ja, vonden de liberalen. Nee, meenden de christelijke partijen. Een eeuw lang kwamen ze er niet uit.
Zweden speelt al eeuwen een belangrijke militaire rol
Nu ook het Hongaarse parlement akkoord is, kan Zweden toetreden tot de NAVO. In de zeventiende eeuw reeg de Zweedse koning Gustaaf II de ene militaire campagne aan de andere.
Tegen Oranje, voor het volk
Baron Joan Derk van der Capellen tot den Pol pleitte voor meer vrijheid. Hij riep het Nederlandse volk op zich tegen stadhouder Willem V te keren.
DDR-bedrijven in de uitverkoop
Na de Duitse eenwording zat het land omhoog met duizenden Oost-Duitse bedrijven. De Treuhandanstalt zocht kopers of sloot de ondernemingen.
Het trieste lot van ‘christenslaven’
Lange tijd bestond het idee dat de handel in witte slaven door Barbarijse piraten meeviel en dat de meesten terugkeerden. Historicus Leendert Joosse laat zien dat hun lot allerminst benijdenswaardig was.
Vechten? Dat moeten anderen maar doen
Er is steeds meer discussie over de staat van het Nederlandse leger. In de jaren zestig gingen progressieve Nederlandse mannen niet in militaire dienst, ze vonden het tijdverspilling.
Een Romeins spektakel in Hollywood-stijl
In het derde deel van zijn trilogie over Rome behandelt Tom Holland het hoogtepunt van de Romeinse keizertijd, de Pax Romana.
Arendt onderschatte Eichmann
Volgens filosoof Hannah Arendt waren veel nazi’s opvallend ‘gewoon’. Publicist Ian Buruma nuanceert dat. Hij constateert dat het kwaad zich vaak als normaal voordoet.
Fantasieën over een Belgische held
Koning Ambiorix wist soldaten van Julius Caesar een slag toe te brengen. Dat leverde hem eeuwen later opeens veel roem op.
‘We hebben verbeelding nodig om de natuur te verstaan’
In de boeken van Andrea Wulf veranderen mensen de kijk op het heelal, de natuur en de mens. Met onderzoek, maar vooral ook met hun verbeelding.
‘Russen schrikken alleen van brute kracht’
‘De Litouwers weten het zeker: zonder NAVO zouden ze vroeg of laat weer Russische tanks door de straten zien rijden.’
Tanja Nijmeijer is gewoon een terrorist
Columnist Beatrice de Graaf ergert zich eraan als empathie met daders in de media vrijuit mag vloeien, zonder duiding van context, speelruimte en intenties.
Alleen gehoorzaam aan God of geweten
Burgerlijke ongehoorzaamheid is in Nederland aan de orde van de dag. Wie hebben deze manier van actievoeren bedacht?
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad 05 met korting!