Historisch Nieuwsblad 7/8-2020
Op een onbewoond eiland
De zeeman Alexander Selkirk bleef alleen achter op een verlaten vulkaaneiland. Na een periode van diepe wanhoop wist hij de eenzaamheid te verslaan. Hij bouwde een hut, temde geiten en verzamelde vruchten. Hij danste en zong zelfs in zijn eentje. Uiteindelijk werd hij wereldberoemd – als Robinson Crusoe. Woodes Rogers had in zijn jaren als...
Revolte op de Antillen
Deze week overleed Stanley Brown, een van de leiders van een revolte in Willemstad in 1969. Curaçaoënaars oordelen verschillend over de nasleep van die opstand.
IJselijk avontuur van Willem Barentsz
Driemaal was Willem Barentsz betrokken bij een poging een noordelijke vaarroute naar het Verre Oosten te vinden. Na twee mislukkingen geloofden de Staten-Generaal er niet meer in. Toch kwam er nog een laatste expeditie, die vastliep tussen de ijsberen en poolvossen op Nova Zembla.
Napoleons ontsnapping van Elba
Na zijn nederlaag kreeg Napoleon in 1814 als ballingsoord een klein eiland voor de kust van Italië toegewezen: Elba. Daar begon iets te broeien.
Falklands: de strijd om een miserabele uithoek
In een BBC-interview zegt de Argentijnse president Javier Milei dat hij accepteert dat de Falklands Brits zijn. Mogendheden twisten al eeuwen om het bezit van de woeste Falklandeilanden.
Hoe de Amerikanen Hawaii inlijfden
President Trump wil Groenland 'hoe dan ook', zei hij in zijn toespreek in het Congres. Zijn held en voorganger McKinley lijfde in de zomer van 1898 Hawaii in. De inheemse bevolking had geen verweer.
Verenigd rond Helgoland: de rode rots
Vijf jaar na de Tweede Wereldoorlog bombardeert de Britse luchtmacht tijdens oefeningen nog steeds het West-Duitse Helgoland. Veel Duitsers willen dat de Britten het eiland verlaten. Het oplaaiende nationalisme wordt aangewakkerd door de DDR.
Stelling: ‘Nederland gedraagt zich in de Caraïben nog steeds koloniaal’.
Eva Rovers ‘Door voorwaarden te verbinden aan de coronasteun voor de Caraïbische rijksdelen negeert Den Haag het solidariteitsbeginsel van het Koninkrijksstatuut. Terwijl Nederlandse bedrijven wél rijkelijk steun ontvangen zonder dat daar al te veel voorwaarden aan worden verbonden. Dat noem ik in elk geval geen volwassen postkoloniaal gedrag. Het ligt in het verlengde van de...
Column: Annegreet van Bergen over communicatie
Tot ver na de Tweede Wereldoorlog onderhielden de meeste mensen contacten op afstand per brief. Telefoneren was te duur. In deze coronatijd hebben we één geluk, meent Annegreet van Bergen, en dat is onze snelle online communicatie. Computerwinkels hebben tijdens de intelligente lockdown goede zaken gedaan. Computers en laptops moesten sterker en sneller, achterstallig...
Nieuw Onderzoek: Ieren bleven lang vervloeken
Tot in de twintigste eeuw speelden vervloekingen een serieuze rol in het Ierse leven. De gewoonte gaat minstens terug tot de Middeleeuwen. Vijf jaar lang, van 1957 tot 1962, vervloekte Ellie Walsh uit het Ierse Carrick haar buurman. Ze was kwaad over een erfeniskwestie en daarom knielde ze, steeds opnieuw, publiekelijk met een kruisbeeld in...
Nieuw Onderzoek: Nederland pushte Spaanse democratie
In de jaren zeventig oefende Nederland druk uit op Spanje om te democratiseren. Met name PvdA-minister van Buitenlandse Zaken Max van der Stoel drong aan op verkiezingen. Als kleine staat wendde Nederland allerlei middelen aan om Spanje van een dictatuur in een democratie te veranderen. Dat gebeurde in de laatste jaren onder generaal Francisco Franco...
Nieuws: Joodse grafstenen gebruikt als plaveisel
De communistische autoriteiten van Tsjechië hebben in de jaren tachtig Joodse grafstenen tot kasseien laten bewerken. Ze werden gebruikt voor de bestrating van het Praagse Wenceslas-plein. Aanwijzingen dat de communisten indertijd Joodse begraafplaatsen en synagogen hadden geplunderd voor bouwmateriaal bestonden al langer. In de jaren tachtig, tijdens de werkzaamheden aan het plein, had de huidige...
Nieuws: Betwist monument
Een Berlijns monument ter herdenking van de val van de Muur en de Duitse eenwording is omstreden. Meer dan twintig jaar is ertegen geprotesteerd, maar nu komt de Einheitswippe er toch: een immens kunstwerk met een vorm die doet denken aan een wipwap. Het rust op een sokkel van een nationalistisch standbeeld voor keizer Willem...
Nieuws: Instorting legt antieke resten bloot
In Rome heeft een zinkgat voor het Parthenon 2000 jaar oude bestrating zichtbaar gemaakt. Er kwamen stenen aan het licht die er rond 25 v.Chr. waren neergelegd. In die periode liet consul Marcus Agrippa, een vriend van keizer Augustus, een eerdere versie van het Parthenon bouwen, een tempel gewijd aan alle goden. Dat gebouw is...
Nieuws: Na een epidemie volgt Jodenhaat
Complotdenkers verkondigen dat Joden schuldig zijn aan de huidige corona-epidemie. Dat past binnen een oud patroon, zegt historicus Bart Wallet. Haat tegen Joden kan door de elite worden aangewakkerd. ‘Tijdens mijn laatste college voor de lockdown zei een Joodse studente: “Ik hou mijn hart vast. Ik ben bang dat wij hier de schuld van zullen...
Film: Stamping Ground
Mythisch popfestival in het Kralingse Bos Laat in een gezelschap babyboomers de woorden ‘Holland Pop Festival’ vallen en grote kans dat de ogen gaan glimmen. Het in juni 1970 in het Rotterdamse Kralingse Bos gehouden popfestival heeft in de loop der jaren een mythische status gekregen. Deels terecht. Zo was het driedaagse evenement het...
Boeken: Een strijdbaar bestaan – Ernestine Hoegen
Mieke Bouman nam het op tegen Indonesië In geschiedenisboeken ziet het er vaak heel overzichtelijk uit: op 27 december 1949 droeg Nederland de soevereiniteit over aan de Republiek Indonesië, waarna de militairen naar huis konden en de meeste Nederlandse burgers ook terugkeerden naar het moederland. Oorlog verloren, kolonie opgegeven, einde verhaal. De werkelijkheid is...
Boeken: A History of Solitude – David Vincent
De voordelen van afzondering Invaliden in het victoriaanse tijdperk hadden vaak een eenzaam bestaan, buitengesloten door de rest van de samenleving. Toch schreef Harriet Martineau een verdienstelijk oeuvre. Haar geheime wapen: een telescoop waarmee ze haar medeburgers kon bespieden. De negentiende-eeuwse schrijfster duikt op in A History of Solitude van de Britse historicus David...
Boeken: Op verzoek van Hare Majesteit – Frans en Tamara Becker
De premier die Nederland nooit kreeg Herman Wiardi Beckman (1904-1945) was een held. Hoewel in dit boek zijn betekenis als SDAP-ideoloog een tikje wordt overdreven, was hij een veelbelovend politicus, die meteen in mei 1940 in verzet ging en in de Duitse concentratiekampen voor zijn medegevangenen een steun en voorbeeld was. Nadat hij kort...
Boeken: Geestdrift met verstand – Rob Hartmans
Geschiedenis van 143 jaar De Groene Begin jaren zeventig werd de koers van opinieweekblad De Groene Amsterdammer huiveringwekkend. Jonge redacteuren als Max Arian en Maarten van Dullemen wilden hun overtuiging als anti-anticommunist tot redactioneel beleid verheffen. Dat leidde tot fellowtravellers-gedrag: ze bedekten communistische misdaden met de mantel der liefde in de waan dat ze...
Uw maandelijkse portie geschiedenis
Maandelijks de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad met korting!