Home Magazines Historisch Nieuwsblad 6-2020
Juni 2020

Historisch Nieuwsblad 6-2020

In ons juninummer leest u over de Golfoorlog, de val van het Aztekenrijk en een dodelijke epidemie in het oude Athene. Ook vindt u historische verhalen over mens en milieu. Zo ontdekte Alexander von Humboldt dat de mens de natuur onherstelbaar kon beschadigen, en ging Sicco Mansholt zich na het lezen van een beroemd rapport plots inzetten voor het mileu.
Cover afbeelding voor Historisch Nieuwsblad 6-2020
Soldaten tijdens de Golfoorlog
Soldaten tijdens de Golfoorlog
Artikel

De winnaar van de Golfoorlog

De inval in Irak in 1991 – Operation Desert Storm – was militair een groot succes voor de geallieerden. Binnen de kortste keren trok Saddam Hoessein zijn troepen terug uit Koeweit en konden de Verenigde Staten in Washington een overwinningsparade houden. Maar ideologisch kwam het islamitisch fundamentalisme als winnaar uit de strijd.

Lees meer
De val van het Aztekenrijk
De val van het Aztekenrijk
Artikel

De val van het Aztekenrijk

Was de Spaanse veroveraar Hernán Cortés de langverwachte messias? De Tlaxacteken en Totonaken dachten van wel. Ze steunden hem daarom in zijn strijd tegen de machtige Azteken. In de ochtend van 8 november 1519 bereikten conquistador Hernán Cortés en zijn leger van nauwelijks 400 manschappen de Vallei van Mexico. Wat ze zagen maakte hen sprakeloos....

Lees meer
Vader van de ecologie
Vader van de ecologie
Artikel

Vader van de ecologie

Beschermde natuurgebieden hebben meer last van stikstof dan gedacht, blijkt uit onderzoek. Alexander von Humboldt onderzocht als eerst de samenhang tussen landschap, klimaat en ecologie.

Lees meer
Stelling: ‘Alleen als politieke unie kan Europa blijven meetellen’
Stelling: ‘Alleen als politieke unie kan Europa blijven meetellen’
Artikel

Stelling: ‘Alleen als politieke unie kan Europa blijven meetellen’

In de ‘stelling’ reageert een vast panel van historici op een actuele gebeurtenis.   Eva Roovers: ‘Zeker. En niet alleen als politieke unie, maar vooral ook als morele unie. Kernwaarden van de Europese gedachte, zoals solidariteit en rechtvaardigheid, worden door de lidstaten nogal eens vergeten. Zie de recente opstelling van minister Wopke Hoekstra van Financiën...

Lees meer
Lusten zonder lasten
Lusten zonder lasten
Artikel

Lusten zonder lasten

Volgens onderzoek van het expertisecentrum Rutgers gebruiken jongeren steeds minder anticonceptie. In 1892 begon huisarts Jan Rutgers het eerste gratis anticonceptiespreekuur.

Lees meer
De bekering van een ‘boerenmoordenaar’
De bekering van een ‘boerenmoordenaar’
Artikel

De bekering van een ‘boerenmoordenaar’

Na grote boerenprotesten trekt de EU groene plannen voor de landbouw terug. In de jaren zestig werkte Sicco Mansholt aan schaalvergroting van de landbouw, tot hij in 1972 een milieurapport las.

Lees meer
Die andere Napoleon
Die andere Napoleon
Artikel

Die andere Napoleon

Als neef van de grote keizer Napoleon kon hij alleen maar tegenvallen. Het imago van Napoleon III is dan ook belabberd. Tijdgenoten omschreven hem als een kettingrokende, aartsluie opportunist met een voorliefde voor jonge meisjes. Toch had hij ook zijn kwaliteiten. Hoewel hij langer aan de macht was dan zijn beroemde oom, is Napoleon III...

Lees meer
De epidemie die Athene veranderde
De epidemie die Athene veranderde
Artikel

De epidemie die Athene veranderde

Juist op het moment dat Athene slaags raakte met Sparta, werd de stad getroffen door een gruwelijke epidemie. Tussen 430 en 426 v.Chr. maakte de ziekte duizenden slachtoffers. Betekende dit een omslagpunt in de strijd? In de Geschiedenis van de Peloponnesische Oorlog beschrijft de Atheense schrijver Thucydides de uitbraak van een epidemie rond 430 v.Chr....

Lees meer
Boeken: Simone de Beauvoir – Kate Kirkpatrick
Boeken: Simone de Beauvoir – Kate Kirkpatrick
Recensie

Boeken: Simone de Beauvoir – Kate Kirkpatrick

Al snel na zijn dood in 1980 verbleekte Jean-Paul Sartres reputatie als groot filosoof. Maar het feministische boek De tweede sekse van zijn levensgezel Simone de Beauvoir is onverminderd populair. Hierin betoogt ze dat je niet als vrouw wordt geboren, maar tot vrouw wordt gemaakt. Toch bestaat bij het grote publiek het beeld dat zij...

Lees meer
Boeken: The Bomb – Fred Kaplan
Boeken: The Bomb – Fred Kaplan
Recensie

Boeken: The Bomb – Fred Kaplan

In augustus 1945 brak door de inzet van atoombommen tegen Japan een nucleair tijdperk aan dat Amerikaanse generaals en beleidsmakers voor een onoplosbaar probleem stelde. Iedereen wist dat een nucleaire oorlog geen winnaars kende. Maar het atoomwapen zou nooit meer verdwijnen, zeker niet toen de Sovjet-Unie in 1949 een eigen atoombom ontwikkelde. Hoe kon dit...

Lees meer
Boeken: De rattenlijn – Philippe Sands
Boeken: De rattenlijn – Philippe Sands
Recensie

Boeken: De rattenlijn – Philippe Sands

In De rattenlijn richt Philippe Sands zijn speurdersoog op de Oostenrijkse SS-generaal en nazibestuurder Otto Wächter (1901-1949). Deze was ‘bevelsverantwoordelijk’ voor massamoorden op Joden in Galicië en Krakau. De vraag bij dit biografische cold case-onderzoek is: was Otto schuldig, waaraan precies en waarom? Maar eerst reconstrueert Sands Otto’s leven. Op 10 mei 1945 verdween hij...

Lees meer
Column: Annegreet van Bergen over reizen
Column: Annegreet van Bergen over reizen
Column

Column: Annegreet van Bergen over reizen

In de loop der eeuwen wisten mensen afstanden steeds sneller en goedkoper te overbruggen. Heel handig, meent Annegreet van Bergen, behalve in het geval van een besmettelijke ziekte. De mens is de onvrijwillige gastheer voor het raadselachtige, venijnige coronavirus. Doordat diezelfde mens zich sneller dan ooit kriskras over de aardbol verplaatst, kon een ziekte vanuit...

Lees meer
Voorpublicatie: De Habsburgers – Martyn Rady
Voorpublicatie: De Habsburgers – Martyn Rady
Artikel

Voorpublicatie: De Habsburgers – Martyn Rady

Maximiliaan I van Oostenrijk was een van de oervaders van de Habsburgse dynastie. Met groot gevoel voor PR werkte hij aan zijn imago. Hij gaf dichters opdracht zijn daden te bezingen en liet kunstenaars zijn belangrijkste visioen uitbeelden: werelddominantie. De Duitse koning Frederik III uit het Huis Habsburg wist tijdens zijn regeerperiode de omvang van...

Lees meer
Film: Excentrieke paus
Film: Excentrieke paus
Recensie

Film: Excentrieke paus

Wat zouden film- en seriemakers zonder achterkamertjespolitiek moeten beginnen? Hoe geheimzinniger elitewerelden, hoe beter het is voor drama. Het verklaart het succes van films en series over het gekonkel in het Vaticaan. Zoals van The Two Popes (2019), waarin een conservatieve hoogbejaarde paus wil aftreden en in theologische discussie gaat met een potentiële opvolger. Twee...

Lees meer
Who killed Malcolm X?
Who killed Malcolm X?
Recensie

Who killed Malcolm X?

Wie vermoordden op 21 februari 1965 Malcolm X? De radicale zwarte burgerrechtenactivist werd tijdens een toespraak in een zaal in Harlem door drie schutters met zestien kogels doorzeefd. Een van de vluchtende moordenaars, Talmadge Hayer, werd meteen buiten gearresteerd. De andere twee ontkwamen. Later werden twee verdachten opgepakt en met Hayer tot lange gevangenisstraffen veroordeeld....

Lees meer
Held: Principiële volhouder
Held: Principiële volhouder
Artikel

Held: Principiële volhouder

Martine Gosselink is sinds 1 april directeur van het Mauritshuis. Hiervoor was ze hoofd Geschiedenis van het Rijksmuseum. Ze bewondert Cornelis de Witt, een van de leiders van de staatsgezinden ten tijde van de Republiek, om zijn standvastigheid.   Wanneer maakte u kennis met Cornelis de Witt?  ‘In het Rijksmuseum hangt een schilderij waarop Cornelis de Witt (1623-1672)...

Lees meer
Nieuws: Woede over Japanse tempels in Korea
Nieuws: Woede over Japanse tempels in Korea
Artikel

Nieuws: Woede over Japanse tempels in Korea

Tot afschuw van Zuid-Koreaanse kijkers waren in een sciencefictionserie over Korea Japans ogende tempels te zien. Dat leidde tot opschudding in het land dat van 1910 tot 1945 werd overheerst door Japan en waar de anti-Japanse gevoelens sterk zijn. De onrust ging om de serie The King: Eternal Monarch, met de sterren Lee Min-ho en...

Lees meer
Nieuws: Etty Hillesum
Nieuws: Etty Hillesum
Artikel

Nieuws: Etty Hillesum

Amsterdam is een spoedprocedure begonnen om het huis te behouden waar de Joodse Etty Hillesum haar oorlogsdagboeken schreef. Een vastgoedondernemer wil het pand vlak bij het Museumplein slopen, samen met twee naastgelegen gebouwen. Van 1937 tot 1943 woonde Hillesum op kamers op de Gabriël Metsustraat 6, waar ze dagboeken bijhield die in 1981 zouden worden...

Lees meer
Nieuws: Strijders uit bronstijd hadden eigen zwaardtechniek
Nieuws: Strijders uit bronstijd hadden eigen zwaardtechniek
Artikel

Nieuws: Strijders uit bronstijd hadden eigen zwaardtechniek

Zwaarden uit de bronstijd waren zacht en daarom gebruikten strijders ze op andere manieren dan in de ijzertijd. Wie moet vechten en kan kiezen tussen een ijzeren en een bronzen zwaard, zal waarschijnlijk voor ijzer gaan. Want dat materiaal is steviger dan brons en zal het op het slagveld langer uithouden: een bronzen zwaard bezwijkt...

Lees meer
Megakathedraal voor Stalin en Poetin
Megakathedraal voor Stalin en Poetin
Nieuws

Stalin in Russische megakathedraal

Met de opening van een militaire megakathedraal vierde de Russisch-orthodoxe kerk op 9 mei het 75-jarig jubileum van de overwinning op de nazi’s. In de kerk zijn afbeeldingen van Jozef Stalin en Vladimir Poetin gepland. De kathedraal in de buurt van Moskou is bedoeld voor militairen en bevat allerlei oorlogssymboliek. Zo heeft de belangrijkste koepel...

Lees meer
Maximiliaan de ijdele
Maximiliaan de ijdele
Artikel

Maximiliaan de ijdele

Maximiliaan I van Oostenrijk was een van de oervaders van de Habsburgse dynastie. Met groot gevoel voor PR werkte hij aan zijn imago. Hij gaf dichters opdracht zijn daden te bezingen en liet kunstenaars zijn belangrijkste visioen uitbeelden: werelddominantie. De Duitse koning Frederik III uit het Huis Habsburg wist tijdens zijn regeerperiode de omvang van...

Lees meer