Met de opening van een militaire megakathedraal vierde de Russisch-orthodoxe kerk op 9 mei het 75-jarig jubileum van de overwinning op de nazi’s. In de kerk zijn afbeeldingen van Jozef Stalin en Vladimir Poetin gepland.
De kathedraal in de buurt van Moskou is bedoeld voor militairen en bevat allerlei oorlogssymboliek. Zo heeft de belangrijkste koepel een doorsnee van 19,45 meter – een verwijzing naar het jaar waarin de nazi’s werden verslagen. Voor de megakathedraal is een mozaïek gemaakt van een parade op het Rode Plein, ter ere van de overwinning in WOII, waarop deelnemers een afbeelding van hun leider Stalin meedragen. Dat is opmerkelijk, want sinds Nikita Chroesjtsjov zich in 1956 tegen de overleden Stalin keerde, was die zelden meer te zien op officiële afbeeldingen.
Meer lezen over Stalin? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Maar het mozaïek past bij het beleid onder Poetin, die graag de heroïek van het Sovjetleger benadrukt en Stalin voorstelt als een groot leider, waarbij hij diens misdaden negeert. Dat een dergelijke afbeelding in een kathedraal belandt is illustratief voor de nauwe banden tussen de Russisch-orthodoxe kerk en de autoriteiten.
Op een tweede mozaïek zou een menigte worden afgebeeld met Poetin en onder meer het hoofd van de geheime dienst Alexander Bortnikov en de chef van de generale staf van het leger, Valery Gerasimov. Direct daarnaast zou een mozaïek komen van een groep vrouwen met op de achtergrond de woorden ‘onze Krim’, waardoor het geheel zou lezen als een viering van de annexatie van dat gebied in 2014. Dat komt dicht bij een bekentenis van de rol van het Kremlin in de Oekraïense omwenteling, terwijl Poetin volhoudt dat de aansluiting bij Rusland voortkwam uit de wens van de bevolking.
Toen foto’s van de afbeeldingen eind april uitlekten, klonk er veel kritiek. Kort erna meldde het Kremlin dat het geen toestemming gaf voor de mozaïeken en daarop kondigde de kerk aan dat ze zouden worden verwijderd. Of de afbeelding met Stalin wel blijft was onduidelijk toen dit nummer ter perse ging. In elk geval is er in de kerk nog veel militairs te zien. Zo staat er een diorama met een machinegeweer op zandzakken tussen rondslingerende kogels, gericht op een afbeelding van een oorlogsscène.
