Historisch Nieuwsblad 10 - 2022
‘Wij willen het verzet rehabiliteren’
In het Verzetsmuseum Amsterdam is vanaf 2 december een nieuwe vaste tentoonstelling te zien. Directeur Liesbeth van der Horst vertelt erover.
‘Ik voelde me in de negentiende eeuw’
In elk nummer vraagt Alies Pegtel een historicus naar zijn of haar historische sensatie. Naar het moment waarop, zoals Johan Huizinga het formuleerde, heden en verleden lijken samen te vallen. Een gevoel dat vaak onverwacht wordt opgewekt door een document, voorwerp, geluid, geur, locatie of inzicht. Deze maand Suzanna Jansen. ‘Als ik door Amsterdam fiets,...
Kenmerken van bijzondere leiders
Ze waren doelbewust, wilskrachtig, gedreven en autoritair. En ook nog eens vervuld van zichzelf. De Britse hoogleraar Ian Kershaw onderzocht het karakter en de levensloop van twaalf belangrijke Europese politici. ‘Buitengewone leiders’ komen vaak aan de macht tijdens een systeemcrisis. Daardoor kunnen ze een historische verandering inzetten. Dat laat Ian Kershaw zien in Persoonlijkheid en...
Voorvechter van homo-emancipatie
Na verschillende geweldsincidenten tegen de lhbti+-gemeenschap roept het COC op tot meer acceptatie. Een eeuw geleden streed de Duitse arts Magnus Hirschfeld voor homo-emancipatie.
Russische ballingen in Parijs
Achter de balie bij Coco Chanel zat een Russische graaf, 27 modehuizen hadden Russische eigenaressen en taxi’s werden bestuurd door Russische chauffeurs. Na de revolutie streken duizenden Russen neer in Parijs en probeerden daar te overleven. Velen werden gekweld door het verlangen terug te keren. Maar wie dat deed, betaalde een hoge prijs. De Nederlandse...
Beeldend relaas over Berlijn
Talloze gebeurtenissen in Berlijn hebben de loop van de geschiedenis bepaald. Sinclair McKay duikt in het verleden van de Duitse hoofdstad. Hij legt daarbij de nadruk op de twintigste eeuw, na de ineenstorting van het Derde Rijk. ‘Elke stad heeft geschiedenis, maar Berlijn overdrijft het,’ zei de Engelse architect David Chipperfield, die in deze stad...
Joodse journalisten werkten zo lang mogelijk door
Tijdens het Interbellum en de oorlog probeerden Joodse journalisten nog steeds hun vak uit te oefenen. Piet Hagen laat zien hoe ze doorzetten, ondanks antisemitisme, vervolging en genocide. Journalist Piet Hagen (1942) schrijft dikke pillen. Zijn biografie over Pieter Jelles Troelstra (2010), die de Joast Halbertsmaprijs kreeg, is 969 pagina’s lang. Koloniale oorlogen in Indonesië...
Hoe koloniaal is de holocaust?
In Duitsland woedt een Historikerstreit over de uniciteit van de Holocaust en de Duitse schuld. Mag je de moord op 6 miljoen Europese Joden vergelijken met koloniale misdaden?
Europa versloeg China eind achttiende eeuw
In de vroege achttiende eeuw groeide de economie van China harder dan die van Engeland. Maar in de late achttiende eeuw was het andersom.
Erfgoed Lakota opgeëist
Oorspronkelijke bewoners van de VS willen overblijfselen terug die na het bloedbad bij Wounded Knee in 1890 zijn buitgemaakt. Het bloedbad in South Dakota was onderdeel van een reeks botsingen tussen de Lakota en van oorsprong Europese kolonisten. De laatsten richtten bij Wounded Knee een slachting aan, waarbij ruim 200 Lakota omkwamen. Spullen van de...
Immigratie leidde niet tot ernstige conflicten
Archeoloog Rica Annaert toont aan dat er in de late Romeinse tijd in de regio Antwerpen zonder botsingen een nieuwe, Frankische mengcultuur ontstond.
‘Ethiopië wil van Rusland profiteren’
‘Ethiopië hoopt van Rusland te profiteren’, zegt hoogleraar Jan Abbink. De relatie tussen de twee landen gaat ver terug. ‘Rusland steunde Ethiopië toen Italië dat land wilde koloniseren.’
Een lange adem
Onlangs was ik in Oxford, en zoals altijd werd ik gegrepen door de schoonheid van de universiteit en haar gebouwen. Ik vraag me af hoe ze dat doen: enerzijds suggereren dat de tijd stilstaat en er ruimte voor reflectie is, anderzijds investeren in baanbrekende innovaties en inzetten op competitie en ambitie. Terwijl ik daarover mijmerde,...
De grote versuikering
Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders twee keer zoveel suiker binnenkrijgen als ze zelf denken. Philip Dröge vraagt zich af hoe een Nederlander uit de Gouden Eeuw ons voedsel zou beoordelen.
Viglius van Aytta: Vader van de Nederlanden
De Habsburgers smeedden de Nederlanden stap voor stap om tot een bestuurlijke eenheid. De grote man achter de hervormingen was de Fries Viglius van Aytta. Deze diplomaat steunde de Habsburgers onvoorwaardelijk en speelde een belangrijke rol bij de centralisering van de Lage Landen. De periode voor de Opstand heeft altijd minder aandacht gekregen dan de...
Onthullende krabbels van SS-topman Rauter
Welk karakter hadden Juliana en Bernhard? Grafologen beweerden iemands psyche te kunnen doorgronden via zijn handschrift.
Nederlandse hulp aan Biafra
Nederland zamelde in totaal 128 miljoen euro in voor de slachtoffers van de aardbeving in Turkije en Syrië. In 1968 kwam er een massale hulpactie op gang voor de hongersnood in Biafra.
Onderduik voor vrouwen
Voor mishandelde vrouwen en hun kinderen bestond in Nederland nauwelijks opvang. Tot feministes in de jaren zeventig en tachtig Blijf van m’n Lijf-huizen oprichtten. Vrouwenmishandeling belandde daardoor op de maatschappelijke agenda. Duidelijk werd dat de artsen, politie en politiek altijd hadden weggekeken.
Feitenvrij vissen
Liep de visstand rond 1900 terug? En zo ja, kwam dat dan door het zogeheten kuilvissen? Vissers en wetenschappers konden het er niet over eens worden.
Belarus: erfgenaam van de Sovjet-Unie
Met een nieuwe wet geeft de Belarussische president Aleksandr Loekasjenko zichzelf levenslange immuniteit tegen strafrechtelijke vervolging. Het land heeft een woelige geschiedenis.
Ramptoeristen op de pier na zinken SS Berlin
Dertig kilometer boven Ameland staat een schip in brand dat dreigt te zinken. In 1907 zonk de SS Berlin vlak voor Hoek van Holland; 128 opvarenden kwamen om.
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad met korting!