Home Magazines Historisch Nieuwsblad 1 - 2024
Januari 2024

Historisch Nieuwsblad 1 - 2024

Rusland deporteert Oekraïense burgers uit door Rusland bezette gebieden, en neemt zelfs Oekraïense kinderen mee. In het dossier van ons januarinummer leest u daarom verhalen over kinderroof en deporaties in de twintigste eeuw.
Cover afbeelding voor Historisch Nieuwsblad 1 - 2024
Duivels: fresco uit een klooster.
Duivels: fresco uit een klooster.
Interview

Geloof in de duivel

Historicus Raoul Bauer vertelt het verhaal van de duivel door de eeuwen heen. Hij beschrijft hoe de prins van de duisternis steeds de angsten van een tijd vertolkt.

Lees meer
Vakantie op de lange latten
Vakantie op de lange latten
Beeldessay

Vakantie op de lange latten

Volgens de ANWB lopen steeds meer Nederlandse wintersporters letsel op tijdens hun vakantie. Tot ver na de Tweede Wereldoorlog ging alleen de elite jaarlijks skiën. Inmiddels kunnen steeds meer mensen een wintersportvakantie betalen, maar rijk en arm delen steeds vaker dezelfde zorg: ligt er voldoende sneeuw op de bergen?

Lees meer
ABN: Nederlands voor nette mensen
ABN: Nederlands voor nette mensen
Artikel

ABN: Nederlands voor nette mensen

Nederlandse universiteiten willen het aantal Engelstalige opleidingen verminderen en een deel ervan omzetten in Nederlandstalige studies. Eeuwenlang zijn de grammatica en het vocabulaire van het Nederlands een zootje. Pas rond 1900 ontstaat het Algemeen Beschaafd Nederlands. Dankzij de nieuwe massamedia en het onderwijs dringt deze standaardtaal door tot in elke Nederlandse woonkamer.

Lees meer
Amazones vechten als een vent
Amazones vechten als een vent
Artikel

Amazones vechten als een vent

Het ministerie van Defensie wil dat in 2030 bijna een derde van alle medewerkers vrouw is om een goede afspiegeling van de samenleving te vormen. In het oude Griekenland werden de wildste verhalen verteld over vreeswekkende krijgsvrouwen: de Amazones. Ze streden als mannen, waren ongekend dapper en hadden maar één borst. Lang werd aangenomen dat het mythes waren, maar dat klopt niet helemaal.

Lees meer
Beatrice de Graaf portret
Beatrice de Graaf portret
Column

Zakt Nederland af tot de derde rang?

Nederland heeft de afgelopen jaren internationaal ‘boven zijn gewicht’ meegedaan. Beatrice de Graaf vraagt zich af of dat gaat veranderen.

Lees meer
Homo naledi treurde al om de doden
Homo naledi treurde al om de doden
Column

Homo naledi treurde al om de doden

De Homo naledi, een verre voorganger van de Homo sapiens, rouwden al om hun overledenen. Bij veel graven hadden de nabestaanden iets in de rotsen gekerfd.

Lees meer
Een Mongoolse soldaat. Afbeelding door Giuseppe Castiglione, 1755.
Een Mongoolse soldaat. Afbeelding door Giuseppe Castiglione, 1755.
Recensie

Steppevolkeren in de schijnwerpers

In ‘Stormruiters’ schrijft Peter Hoppenbrouwers over steppevolkeren als de Scythen, Hunnen en Mongolen.

Lees meer
Palestijnse vluchtelingen, 18 april 1948.
Palestijnse vluchtelingen, 18 april 1948.
Recensie

De Palestijnse kant van het verhaal

Noorwegen, Spanje en Ierland gaan de Palestijnse staat erkennen. In zijn nieuwste boek beschrijft historicus Rashid Kalidi het Israëlisch-Palestijnse conflict vanuit het perspectief van de Palestijnen.

Lees meer
Vrouwen doen een spelletje in het zwembad. Duitsland, jaren twintig.
Vrouwen doen een spelletje in het zwembad. Duitsland, jaren twintig.
Recensie

Tijdens de Weimarrepubliek veranderde Duitsland diepgaand

Gierende inflatie, opkomende vrouwenemancipatie en een uitbundig cultureel leven. Tijdens de jaren van de Weimarrepubliek veranderde Duitsland ingrijpend. In Hoogteroes beschrijft Harald Jähner hoe de nieuwe ontwikkelingen de Duitsers ‘tot in hun haarvaten’ beïnvloedden. Soms tot hun genoegen, maar dikwijls ook tot hun verdriet.

Lees meer
Cover van melancholie in de Gouden Eeuw
Cover van melancholie in de Gouden Eeuw
Recensie

Gekweld door een zwakheid van gemoed

Volgens velen is Blue Monday de somberste dag van het jaar. Historicus Luuc Kooijmans onderzocht hoe zeventiende-eeuwers aankeken tegen psychische problemen.

Lees meer
Patriottische vrouwen discussiëren in een kerk. Prent door Chérieux, 1793.
Patriottische vrouwen discussiëren in een kerk. Prent door Chérieux, 1793.
Artikel

Etta Palm: revolutionaire tussen twee vuren

Etta Palm toonde zich een fervent feministe. Ook probeerde ze te bemiddelen tussen de Republiek en de nieuwe Franse bestuurders.

Lees meer
Portret van Bart Wallet
Portret van Bart Wallet
Artikel

‘In Europa is het Heilige Land nog steeds heilig’

Het Israëlische leger voert aanvallen uit op de stad Rafah, waar veel gevluchte Palestijnen verblijven. Hoogleraar Bart Wallet ontleedt het Israëlisch-Palestijnse conflict en gaat daarbij terug naar 1881.

Lees meer
Iraniërs verbranden een Israëlische vlag bij de herdenking van de revolutie. Teheran, 4 november 2013.
Iraniërs verbranden een Israëlische vlag bij de herdenking van de revolutie. Teheran, 4 november 2013.
Artikel

Iran en Israël voerden lang een schaduwoorlog

Het Midden-Oosten houdt zijn adem in na de Iraanse raketaanval op Israël. Teheran zit Israël al jaren dwars, maar decennialang ging het een directe confrontatie uit de weg.

Lees meer
Lodewijk XIV ontvangt de Perzische ambassadeur in de Spiegelzaal. Schilderij door Antoine Coypel, achttiende eeuw.
Lodewijk XIV ontvangt de Perzische ambassadeur in de Spiegelzaal. Schilderij door Antoine Coypel, achttiende eeuw.
Interview

‘In Versailles zie ik optimisme en roekeloosheid’

Johan Op de Beeck vertelt over zijn historische sensatie: ‘Lodewijk XIV wilde tonen dat we onze dromen kunnen waarmaken.’

Lees meer
Still uit de film Bevolen om te vergeten over het bloedbad van Chajbach. Sovjetsoldaten drijven Tsjetsjeense dorpsbewoners een schuur in en steken het gebouw in brand.
Still uit de film Bevolen om te vergeten over het bloedbad van Chajbach. Sovjetsoldaten drijven Tsjetsjeense dorpsbewoners een schuur in en steken het gebouw in brand.
Artikel

Stalin deporteerde hele volkeren

Sovjetleider Jozef Stalin meende dat de Tsjetsjenen collaboreerden met de nazi’s en deporteerde ze daarom naar Centraal-Azië.

Lees meer
Foto uit Selling a Colonial War.
Foto uit Selling a Colonial War.
Recensie

Selling a Colonial War: propaganda over de politionele acties

‘Selling a Colonial War’ laat zien hoe de Indonesische vrijheidsstrijd tegenover de Nederlandse bevolking werd geframed als een gevecht tegen opstandelingen.

Lees meer
Poster One Life
Poster One Life
Recensie

Nicholas Winton: redder van Joodse kinderen

De naam Nicholas Winton zal niet bij iedereen een belletje doen rinkelen. Ten onrechte, zo is te zien in de film One Life met Anthony Hopkins.

Lees meer
Heliogabalus tijdens een orgie.
Heliogabalus tijdens een orgie.
Nieuws

Was Heliogabalus een hij of zij?

Een Engels museum heeft besloten om voortaan de voornaamwoorden ‘zij’ en ‘haar’ te gebruiken als het over de Romeinse keizer Heliogabalus gaat.

Lees meer
Portret van Karel V
Portret van Karel V
Nieuws

Werd profetie koning Karel V fataal?

Toen de Franse koning Karel V in 1380 overleed, was de koning van Navarra hoofdverdachte. Maar een onderzoeker denkt nu aan een andere oorzaak.

Lees meer
Schets door Villard de Honnecourt van een watermolen.
Schets door Villard de Honnecourt van een watermolen.
Artikel

Magische machines veranderden de Middeleeuwen

In 1849 vonden historici het schetsboek van de mysterieuze Villard de Honnecourt. Daaruit bleek dat het leven in de dertiende eeuw moderner werd.

Lees meer
Een SS-arts controleert een Russisch meisje voor ze naar Duitsland wordt gebracht, 1943.
Een SS-arts controleert een Russisch meisje voor ze naar Duitsland wordt gebracht, 1943.
Artikel

Kinderen als geschenk voor de Führer

De Four Freedoms Award is uitgereikt aan Save Ukraine, een hulporganisatie die ontvoerde kinderen uit door Rusland bezette gebieden terughaalt naar Oekraïne. Tijdens de Tweede Wereldoorlog roofden de nazi’s blonde, blauwogige kinderen in Oost-Europa, want die moesten het Arische ras versterken. Toen families na de oorlog naar de kinderen op zoek gingen, stuitten ze op een muur van onwil.

Lees meer
Een agressieve wolf. Geschilderd door Pieter Bruegel de Jonge.
Een agressieve wolf. Geschilderd door Pieter Bruegel de Jonge.
Recensie

Gif, angels en klemmen tegen de wolf

De Europese Commissie wil de beschermingsstatus van de wolf aanpassen. Tot de Tachtigjarige Oorlog dachten Nederlanders positief over de wolf.

Lees meer