Historisch Nieuwsblad 1 - 2024
Geloof in de duivel
Historicus Raoul Bauer vertelt het verhaal van de duivel door de eeuwen heen. Hij beschrijft hoe de prins van de duisternis steeds de angsten van een tijd vertolkt.
Vakantie op de lange latten
Volgens de ANWB lopen steeds meer Nederlandse wintersporters letsel op tijdens hun vakantie. Tot ver na de Tweede Wereldoorlog ging alleen de elite jaarlijks skiën. Inmiddels kunnen steeds meer mensen een wintersportvakantie betalen, maar rijk en arm delen steeds vaker dezelfde zorg: ligt er voldoende sneeuw op de bergen?
ABN: Nederlands voor nette mensen
Nederlandse universiteiten willen het aantal Engelstalige opleidingen verminderen en een deel ervan omzetten in Nederlandstalige studies. Eeuwenlang zijn de grammatica en het vocabulaire van het Nederlands een zootje. Pas rond 1900 ontstaat het Algemeen Beschaafd Nederlands. Dankzij de nieuwe massamedia en het onderwijs dringt deze standaardtaal door tot in elke Nederlandse woonkamer.
Amazones vechten als een vent
Het ministerie van Defensie wil dat in 2030 bijna een derde van alle medewerkers vrouw is om een goede afspiegeling van de samenleving te vormen. In het oude Griekenland werden de wildste verhalen verteld over vreeswekkende krijgsvrouwen: de Amazones. Ze streden als mannen, waren ongekend dapper en hadden maar één borst. Lang werd aangenomen dat het mythes waren, maar dat klopt niet helemaal.
Zakt Nederland af tot de derde rang?
Nederland heeft de afgelopen jaren internationaal ‘boven zijn gewicht’ meegedaan. Beatrice de Graaf vraagt zich af of dat gaat veranderen.
Homo naledi treurde al om de doden
De Homo naledi, een verre voorganger van de Homo sapiens, rouwden al om hun overledenen. Bij veel graven hadden de nabestaanden iets in de rotsen gekerfd.
Steppevolkeren in de schijnwerpers
In ‘Stormruiters’ schrijft Peter Hoppenbrouwers over steppevolkeren als de Scythen, Hunnen en Mongolen.
De Palestijnse kant van het verhaal
Het Israëlisch-Palestijnse conflict kwam een eeuw geleden al op scherp te staan door de zogeheten Balfour-verklaring, laat de historicus Rashid Khalidi zien.
Tijdens de Weimarrepubliek veranderde Duitsland diepgaand
Gierende inflatie, opkomende vrouwenemancipatie en een uitbundig cultureel leven. Tijdens de jaren van de Weimarrepubliek veranderde Duitsland ingrijpend. In Hoogteroes beschrijft Harald Jähner hoe de nieuwe ontwikkelingen de Duitsers ‘tot in hun haarvaten’ beïnvloedden. Soms tot hun genoegen, maar dikwijls ook tot hun verdriet.
Gekweld door een zwakheid van gemoed
Volgens velen is Blue Monday de somberste dag van het jaar. Historicus Luuc Kooijmans onderzocht hoe zeventiende-eeuwers aankeken tegen psychische problemen.
Etta Palm: revolutionaire tussen twee vuren
Etta Palm toonde zich een fervent feministe. Ook probeerde ze te bemiddelen tussen de Republiek en de nieuwe Franse bestuurders.
‘In Europa is het Heilige Land nog steeds heilig’
Het Israëlische leger voert aanvallen uit op de stad Rafah, waar veel gevluchte Palestijnen verblijven. Hoogleraar Bart Wallet ontleedt het Israëlisch-Palestijnse conflict en gaat daarbij terug naar 1881.
De schaduwoorlog tussen Iran en Israël
Israël heeft een grote Iraanse drone- en raketaanval afgeslagen. Iran staat aan de kant van de Palestijnen en zit Israël dwars waar het maar kan. Toch ging het decennialang een directe confrontatie uit de weg.
‘In Versailles zie ik optimisme en roekeloosheid’
Johan Op de Beeck vertelt over zijn historische sensatie: ‘Lodewijk XIV wilde tonen dat we onze dromen kunnen waarmaken.’
Stalin deporteerde hele volkeren
Sovjetleider Jozef Stalin meende dat de Tsjetsjenen collaboreerden met de nazi’s en deporteerde ze daarom naar Centraal-Azië.
Selling a Colonial War: propaganda over de politionele acties
‘Selling a Colonial War’ laat zien hoe de Indonesische vrijheidsstrijd tegenover de Nederlandse bevolking werd geframed als een gevecht tegen opstandelingen.
Nicholas Winton: redder van Joodse kinderen
De naam Nicholas Winton zal niet bij iedereen een belletje doen rinkelen. Ten onrechte, zo is te zien in de film One Life met Anthony Hopkins.
Was Heliogabalus een hij of zij?
Een Engels museum heeft besloten om voortaan de voornaamwoorden ‘zij’ en ‘haar’ te gebruiken als het over de Romeinse keizer Heliogabalus gaat.
Werd profetie koning Karel V fataal?
Toen de Franse koning Karel V in 1380 overleed, was de koning van Navarra hoofdverdachte. Maar een onderzoeker denkt nu aan een andere oorzaak.
Magische machines veranderden de Middeleeuwen
In 1849 vonden historici het schetsboek van de mysterieuze Villard de Honnecourt. Daaruit bleek dat het leven in de dertiende eeuw moderner werd.
Kinderen als geschenk voor de Führer
De Four Freedoms Award is uitgereikt aan Save Ukraine, een hulporganisatie die ontvoerde kinderen uit door Rusland bezette gebieden terughaalt naar Oekraïne. Tijdens de Tweede Wereldoorlog roofden de nazi’s blonde, blauwogige kinderen in Oost-Europa, want die moesten het Arische ras versterken. Toen families na de oorlog naar de kinderen op zoek gingen, stuitten ze op een muur van onwil.
Gif, angels en klemmen tegen de wolf
De Europese Commissie wil de beschermingsstatus van de wolf aanpassen. Tot de Tachtigjarige Oorlog dachten Nederlanders positief over de wolf.
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad 05 met korting!