Alle artikelen
De literaire critici waren schrijfster Thea Beckman meestal niet gunstig gezind. Maar jonge lezers verslonden haar boeken. Ze bracht een hele generatie liefde voor geschiedenis en de letteren bij, zo toont Vivian de Gier.
De titel van de biografie van Thea Beckman, ‘Geef me de ruimte’, is in verschillende opzichten goed gekozen. Niet alleen is de gelijknamige historische roman van Beckman over de Honderdjarige Oorlog een van de meest succesvolle uit haar oeuvre, ook behoorde zij tot een generatie vrouwen die zich moest bevrijden van een claustrofobisch keurslijf. Vrouwen die de Tweede Wereldoorlog als jongvolwassene bewust hadden meegemaakt, tot 1956 wettelijk wilsonbekwaam werden bevonden en gewoonlijk ontslagen werden wanneer ze gingen trouwen.
Meer recensies lezen? Schrijf u in voor onze gratis nieuwsbrief.
Maar Beckman, geboren in 1923, peinsde er niet over zich bij dat scenario neer te leggen. Ze omarmde de tweede feministische golf en werd een actief lid van Dolle Mina, de beweging die in de eerste helft van de jaren zeventig de rechten van vrouwen met spraakmakende acties (‘baas in eigen buik’) wilde verbeteren. Ze ging naar de moedermavo toen die door het kabinet-Den Uyl mogelijk was gemaakt. Beckman had als meisje nauwelijks voortgezet onderwijs genoten, maar haalde de schade met het avondatheneum en een academische studie sociale psychologie ruimschoots in.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
En ze schreef alsof haar leven ervan afhing, wat in zekere zin ook zo was. Die biografische achtergrond vindt De Gier in haar werk terug. Ze herkent de schrijfster in de zogeheten ‘Beckman-meisjes’: eigengereide personages als Hasse Simonsdochter die van zich af weten te bijten, hun eigen pad gaan en zich niet neerleggen bij het lot dat de samenleving voor hen in petto heeft.
Het enthousiasme van haar jonge lezers stond in schril contrast met de receptie van haar werk door de literaire kritiek. Vanaf het midden van de jaren tachtig ging de literair-esthetische norm de boventoon voeren in de receptie van jeugdliteratuur, waardoor auteurs als Thea Beckman, Jan Terlouw en Evert Hartman in het verdomhoekje kwamen te zitten. Beckmans taalgebruik was slordig en clichématig, haar personages vlak en zwart-wit, haar boodschap iets te nadrukkelijk aanwezig, vonden de dames en heren critici. Haar moralisme werd ouderwets bevonden in het ik-tijdperk.
Niettemin bracht Beckman een hele generatie lezers liefde voor literatuur en geschiedenis bij, onder wie contemporaine topauteurs als Judith Koelemeijer, Simone van der Vlugt en Bart Van Loo. Vivian de Gier wilde met een biografie over dit ogenschijnlijk ‘saaie’ bestaan – Beckman woonde haar hele leven in een rijtjeshuis en trouwde maar één keer – ‘het bijzondere laten zien van het gewone’. Daarin is ze geslaagd, met vlag en wimpel.
‘Geef me de ruimte’ – Het eigenzinnige leven van Thea Beckman
Vivian de Gier
448 p. Balans, € 29,99
Thea Beckman schreef alsof haar leven ervan afhing
De literaire critici waren schrijfster Thea Beckman meestal niet gunstig gezind. Maar jonge lezers verslonden haar boeken.
De grootheid van Hendrik V
Bestsellerauteur Dan Jones waagde zich aan een biografie van de Engelse koning Hendrik V. Ook dit boek is een genot om te lezen.
De Riffijnen in Marokko komen in opstand
In 1921 brak in Marokko een felle oorlog uit tussen de Riffijnen en de Spaanse kolonisator. Alleen dankzij Franse steun en met de inzet van tanks en gifgas wisten de Spanjaarden de opstandelingen eronder te krijgen.
De eerste lintjesaffaire beëindigde de politieke loopbaan van Abraham Kuyper
De weigering van minister Faber om lintjes toe te kennen aan COA-vrijwilligers roept herinneringen op aan de Lintjesaffaire van 1909-1910. Destijds raakte oud-premier Abraham Kuyper in opspraak door een omstreden onderscheiding. Volgens biograaf Johan Snel zette de affaire een streep door Kuypers plannen om een tweede keer premier te worden. Minister Marjolein Faber (PVV) van...
‘Kampbeul Van der Neut combineerde een liefdesleven met vreselijke wreedheden’
Journalist Rik Kuiper ontdekte per toeval brieven die een voormalige kampbewaker uit Kamp Amersfoort schreef aan zijn geliefde. Gefascineerd door dit bronnenmateriaal ging hij op zoek naar het verhaal van deze Willem van der Neut. ‘Ik wilde hem beschrijven als een soort jeugdvriend of oude buurjongen die ik van jongs af aan ken en langzaam...
Sommige historici schrijven over de doden niets dan slechts
Mirjam Janssen is eindredacteur van Historisch Nieuwsblad. In deze column schrijft zij regelmatig over wat haar opvalt in de geschiedenis en de geschiedschrijving. Historisch onderzoek gaat meestal over mensen die zijn overleden, dat is nu eenmaal de aard van het vak. Maar dat betekent ook dat historici zich eigenlijk moeten uitspreken over hun houding ten...
1-aprilgrappen hebben de toekomst soms correct voorspeld
Op 1 april houden veel media het publiek voor de gek met nepnieuws. Ze verzinnen bijvoorbeeld een gloednieuwe uitvinding. Soms lopen zulke 1-aprilgrappen miraculeus ver vooruit op de technologische werkelijkheid, zo blijkt achteraf. Op vrijdag 30 maart 1877 – de zondag daarop was het 1 april – deed de Amerikaanse krant The Sun verslag van...
Witte Huis brandde af in eerdere burenruzie tussen Amerika en Canada
In 1812 begonnen de Amerikanen een opportunistische oorlog tegen hun noorderburen. De Canadezen zouden hen verwelkomen als bevrijders. Maar de oorlog mislukte faliekant en werd snel vergeten. Toch laait de herinnering de laatste tijd weer op. De relatie tussen de Verenigde Staten en Canada is weer eens aardig verziekt. Donald Trump flirt met de gedachte...
Geen messing monster voor Dom Henrique
In Nederland zijn we van de bordjes. Die geven uitleg en context; excuseren het verleden en masseren het heden. Geen standbeeld met de geur van nationalisme ontkomt aan het messing monster. Natuurlijk heeft Coen een plaque, net als Van Heutsz, zodat we nog eens krijgen ingepeperd hoe malicieus ze zijn geweest. Wie schetste dan ook...
‘Dankzij de Maartrevolutie werden vrouwen politiek actief’
Maart is de maand van de vrouwenbeweging, met om te beginnen 8 maart als Internationale Vrouwendag. Het is geen toeval dat juist deze maand is gekozen: in maart 1848 brak in Duitsland de revolutie uit. Universitair docent Anne Heyer (Universiteit Leiden) legt uit wat het verband is. ‘Voor het eerst bezochten vrouwen de senaat.’ Wat...
‘Dankzij Dina Sanson verbeterde de zorg voor arme kinderen’
Dina Sanson (1868-1929) was de eerste politievrouw van Nederland. Historicus Tsila Rädecker kwam haar op het spoor toen ze van familieleden van Sanson een boodschappentas kreeg met foto’s en documenten. In Voor vrouw en kind reconstrueert Rädecker het leven van de politievrouw. ‘Door Dina’s inzet verbeterde de hopeloze situatie van veel kinderen.’ Hoe kwam Dina...
Podcastmakers confronteren nabestaanden van bewaaksters Auschwitz
Negen Nederlandse vrouwen werkten tijdens de Tweede Wereldoorlog als bewaaksters in Auschwitz. Een nieuwe podcast schijnt licht op hun levens en keuzes. Helaas gaan de makers niet zo ethisch te werk. Ze benaderen nabestaanden die nog niets weten van dat deel van hun familiegeschiedenis en zich kapot schrikken. Veel historische podcasts gaan over de Tweede...
