Geert Mak schrijft een ode aan een Amerika dat niet meer bestaat 

Hopkins is de centrale figuur in dit boek, de ‘wisselwachter’ uit de titel. Hij gaf in de jaren van de New Deal leiding aan federale organisaties die de crisis moesten bestrijden en zou tijdens de Tweede Wereldoorlog Roosevelts belangrijkste adviseur en afgezant worden, die onder meer de band met de Britse premier Winston Churchill onderhield en kort na de Duitse inval in de Sovjet-Unie met Jozef Stalin sprak. Hij kreeg onder meer de leiding over het Lend-Lease-programma, dat Groot-Brittannië, de Sovjet-Unie en andere bondgenoten voorzag van voedsel, olie en oorlogsmaterieel. Ook was Hopkins aanwezig tijdens de grote geallieerde conferenties in Teheran en Jalta. 

In de jaren dertig zag Roosevelt hem als zijn opvolger. Door de slechte gezondheid van Hopkins en omdat Roosevelt nog een derde termijn aanbleef kwam het er niet van, maar dat neemt niet weg dat Hopkins achter de schermen forse invloed uitoefende op de loop van de geschiedenis. Hij regelde dat op cruciale momenten wissels werden omgezet en was een van de mensen die ervoor zorgden dat de VS het isolationisme vaarwel zegden en deelnamen aan de Tweede Wereldoorlog.  

Hopkins was van eenvoudige komaf. Zijn vader had een winkel in paardentuig in Grinnell, Iowa, en na de middelbare school trok Hopkins naar New York, waar hij maatschappelijk werker werd en carrière maakte binnen organisaties die zich bezighielden met armenzorg en kinderbescherming. In 1931 werd hij directeur van een nieuwe organisatie ter bestrijding van de gevolgen van de crisis die was opgericht door de gouverneur van New York, Franklin D. Roosevelt. 

Nadat Roosevelt zijn intrek had genomen in het Witte Huis werd Hopkins niet alleen een van zijn belangrijkste medewerkers, maar ook een goede vriend. Mak: ‘Hoe verschillend hun afkomst ook was, ze beschikten over een onoverwinnelijk zelfvertrouwen, een grote moed en een goed humeur. Ze hielden van het goede leven, ze zwommen graag rond in de wereld van de elite, tegelijk bleven ze nauw betrokken bij de problemen van de doorsnee-Amerikaan.’ Roosevelt genoot van het gezelschap van Hopkins, want volgens een zoon van de gehandicapte en hardwerkende president had deze ‘een vleugje frivoliteit nodig, wat vonken, wat slap geouwehoer’. 

Volgens een topdiplomaat had Hopkins ‘de puurheid van Franciscus van Assisi, gecombineerd met de geslepenheid van een paardengokker’. Hij genoot van de macht en invloed die hij had, maar werkte vooral achter de schermen en was niet uit op zelfverrijking. Tijdens de oorlog werkte hij vanuit een logeerkamer in het Witte Huis en beschikte hij naar verluidt over slechts twee kostuums. Eind 1937 was wegens maagkanker twee derde van zijn maag verwijderd en in de jaren daarna was zijn gezondheid vaak zorgelijk. Vermoedelijk hield hij zich met drugs op de been, maar in januari 1946 overleed hij op 55-jarige leeftijd. 

Mak beschrijft het professionele en privéleven van Hopkins uitgebreid, maar Wisselwachter is meer dan een biografie van deze bij het grote publiek onbekende ambtenaar en presidentiële adviseur. Ook de levens van Roosevelt en diens vrouw Eleanor komen aan bod, net als de sociaal-economische en politieke ontwikkelingen in de VS. Het boek is tot op zekere hoogte een ode aan een Amerika dat niet meer lijkt te bestaan, ‘een land waar het dienen van de publieke zaak nog gold als hoogste doel. Een land waar, dwars door al het harde onrecht, een democratische belofte gloorde. Een land dat, ondanks alle verschillen tussen de mensen, de kracht en eenheid kon opbrengen om die te verdedigen, tot in het verre Europa toe.’