Historisch Nieuwsblad 3 - 2016
Film: Les innocentes
Er werd lang niet over gepraat dat het oprukkende Russische leger in 1945 in Oost-Europa en Duitsland honderdduizenden vrouwen verkrachtte. Pas in 2008 verscheen met Anonyma. Eine Frau in Berlin een speelfilm over het lot van Duitse vrouwen onder de Russische bezetting. En nu is er Les innocentes, een speelfilm over seksueel geweld van Russische...
Film: Knielen op een bed violen
Het is een ijzeren wet dat beststellers vroeg of laat worden verfilmd. Dat het bij Jan Siebelinks Knielen op een bed violen uit 2005 lang heeft geduurd, komt door de valse start. Paul Verhoeven zou de film regisseren, maar haakte af na een conflict over het budget. Hij wilde 10 miljoen euro spenderen, maar de...
Henry Ford: autogek, slimme ondernemer en antisemiet
De ‘Big Three’ van de Amerikaanse auto-industrie, waaronder Ford, zijn begonnen met staken. Dankzij Henry Ford reed Amerika de moderne tijd in. Hij kwam als eerste met een auto voor de gewone man.
7 historische ondernemers
Ze waren de eersten, hadden het meeste lef, de beste ideeën en soms ook de grootste mond. Zeven doeners en durfals van de Nederlandse economie. Grote ondernemers verdienen niet alleen veel geld, ze beïnvloeden ook de wereld om hen heen. Ze veranderen de manier van leven, van zakendoen en van voortbewegen van hun...
Mozart in Nederland
De tienjarige Wolfgang Amadeus Mozart trad in maart 1766 op tijdens de inhuldiging van stadhouder Willem V. Het verblijf in Nederland van de jonge componist was een groot succes, maar kostte hem bijna het leven. In de ’s Gravenhaegse Vrijdagse Courant van 27 september 1765 stond een bijzondere advertentie. Leopold Mozart uit...
Kaap Hoorn: de ontdekkingsreis van Isaac le Maire
Op 29 januari 1616 ontdekten Nederlandse zeevaarders een nieuwe route naar Indië. Ze voeren via Kaap Hoorn onder Zuid-Amerika door. Een groot succes, al betaalden ze er een hoge prijs voor. ‘Gouthaelders’ werden de 87 bemanningsleden van de Eendracht en de Hoorn vlak voor hun vertrek genoemd. Rondom de twee schepen en...
‘De grote koning der blanken’
Willem-Alexander en Máxima zijn in Zuid-Afrika voor een staatsbezoek. In 1954 vloog prins Bernhard na een uitnodiging van de Zuid-Afrikaanse regering naar Pretoria.
Hertogin Maria van Gelre (1380 – ca. 1431)
Maria van Gelre had een grote geldingsdrang. Ze was de ambitieuze echtgenote van hertog Reinoud IV. Via haar bijzondere gebedenboek leren we Maria kennen als een zelfbewuste en betrokken vorstin. ‘Dit boek is geschreven in opdracht van Maria, hertogin van Gelre en Gulik, gravin van Zutphen en vrouwe van de edele hertog...
Voorpublicatie: Zo zag de waarheid er op donderdag uit
Na het einde van de Eerste Wereldoorlog en het vertrek van keizer Wilhelm II ontstond in Duitsland een machtsvacuüm. Het gevolg was dat veel groepen met elkaar in aanvaring kwamen. Iedereen ging elkaar te lijf: van communisten, sociaal-democraten, monarchisten en militaristen tot antidemocraten. Zo’n 3000 mensen kwamen daarbij om. Vooral in Berlijn en München was...
Column: Jaap Scholten – Nieuwe bronnen over het Mayerling-drama
Wilde de 17-jarige Mary echt dat haar minnaar haar doodschoot? Ruim 126 jaar was de ware toedracht van het zogeheten Mayerling-drama onduidelijk. Tot vorig jaar een bruinleren map uit de nalatenschap van Mary’s moeder opdook. In de vroege ochtend van 30 januari 1889 werden kroonprins Rudolf en zijn minnares Mary Vetsera in...
Column: Annegreet van Bergen – Opkomst van de stofzuiger
Het was een hele klus om het huis schoon te houden met bezem, zwabber en dweil. De komst van de stofzuiger was een grote verbetering. Al bestonden er volgens Annegreet van Bergen wel vooroordelen tegen dit apparaat. Trouwen? Dat kon in het naoorlogse Nederland pas nadat je je uitzet bij elkaar had gespaard....
Column: Annejet van der Zijl – Katten en communisten
Er bestaan heldhaftige katten. Nou ja, in elk geval één. Annejet van der Zijl ontdekte dat deze Simon een belangrijke rol speelde in de strijd tegen de communisten. ‘Mensen zijn niet goed snik,’ schreef de onvolprezen Sylvia Witteman onlangs in de Volkskrant. Dit naar aanleiding van een Twitter-account dat ze uit meligheid...
Vrouwen, eist meer eten
Tijdens de Hongerwinter gingen honderden vrouwen de straat op om meer voedsel voor hun gezinnen te eisen. Daarmee namen ze een groot risico, want de bezetter gedroeg zich steeds agressiever. Het begon in december 1944, in Schiedam. Een paar vrouwen die betrokken waren bij de illegale krant De Waarheid kwamen bijeen om te bespreken hoe...
Frank Schaper – Het dictatorvirus
De pausen in dit boek komen er niet goed vanaf. Ze vertonen veel eigenschappen van een dictator. Pius IX – die in de wet vastlegde dat de paus onfeilbaar was – trad schaamteloos op. In 1856 liet hij de pauselijke politie een zesjarig Joods jongetje, Edgardo, kidnappen. Hij adopteerde hem en speelde graag een spelletje...
Boeken: Joe Duffy – Children of the rising
Dublin: the City that Fought an Empire. Wie momenteel door de straten van de Ierse hoofdstad loopt, zal deze heroïsche slogan op billboards en spandoeken zien staan. Die verwijst naar de Paasopstand, waarvan de honderdste verjaardag wordt gevierd.Terwijl het Verenigd Koninkrijk midden in de Eerste Wereldoorlog zat, brak er in de Ierse...
Boeken: Simon Hall – 1956 – Historisch Nieuwsblad
Dat het heersende beeld van de jaren vijftig als saai, conservatief, ingedut en vervelend niet klopt weten historici allang, maar met 1956 maakt de jonge Britse historicus Simon Hall dit nu ook voor een breed publiek duidelijk. De ondertitel luidt De wereld in opstand, en inderdaad blijkt er in dat jaar van alles te broeien...
Boeken: Frits Boterman – Duitse daders
Waarom is uit Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog een groter deel van de Joodse bevolking weggevoerd (75 procent) dan uit andere West-Europese landen? Deze vraag houdt historici al geruime tijd bezig. Dikke boeken zijn erover geschreven, maar die vonden lang niet altijd hun weg naar een breder publiek. Daarom heeft emeritus hoogleraar...
Mijn held: Beatrice de Graaf – Wilhelmina van Pruisen
Hoogleraar Beatrice de Graaf bewondert Wilhelmina van Pruisen, de moeder van koning Willem I. Volgens De Graaf is er te weinig oog voor haar verdiensten. Wanneer werd u getroffen door Wilhelmina van Pruisen, echtgenote van stadhouder Willem V, moeder van hun drie kinderen? ‘Ik stuitte op haar brieven in het archief in...
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen op Historischnieuwsblad.nl.