Dublin: the City that Fought an Empire. Wie momenteel door de straten van de Ierse hoofdstad loopt, zal deze heroïsche slogan op billboards en spandoeken zien staan.
Die verwijst naar de Paasopstand, waarvan de honderdste verjaardag wordt gevierd.Terwijl het Verenigd Koninkrijk midden in de Eerste Wereldoorlog zat, brak er in de Ierse kolonie een opstand uit tegen het Britse gezag, onder leiding van het Ierse Republikeinse Leger. Die werd genadeloos neergeslagen door het Britse leger, maar de geest was uit de fles en vijf jaar later zou de Ierse vrijstaat worden opgericht.
De Paasopstand is al in bijna duizend boeken beschreven, en dat aantal neemt met de komende festiviteiten flink toe. Zo profileert de historicus Turtle Bunbury de rebellenleiders in Easter Dawn. Hun executies leidden er indertijd toe dat gewone Ieren zich tegen de bezetter begon te keren.
Collega-historicus Hélène O’Keeffe beschrijft in To Speak of Easter Week de levens van hun nazaten aan de hand van 25 interviews. Een opmerkelijke invalshoek heeft Neil Richardson gekozen: in According to Their Lights belicht hij dilemma’s van de Ierse soldaten in het Britse leger.
Bijzonder en typisch voor onze tijd is Joe Duffy’s Children of the Rising. Boeken over oorlogen en opstanden gaan meestal over de moedige winnaars, maar deze televisiepresentator beschrijft de veertig omgekomen kinderen. Wie waren zij? Het meest trieste verhaal gaat over de tweejarige Sean Foster, die, liggend in de kinderwagen, dodelijk werd getroffen terwijl zijn moeder Katie de straat overstak. Een jaar eerder was Seans vader gestorven tijdens de bittere gevechten aan het westfront en Katies broer, een rebel, kwam ook om bij de Paasopstand.
Voor Katie was de prijs van de vrijheid hoog – onmogelijk hoog.
Joe Duffy
Children of the Rising: the Untold Story of the Young Lives Lost during Easter 1916
Joe Duffy 288 p. Hachette € 19,99
Patrick van IJzendoorn is correspondent in Groot-Brittannië.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
