Historisch Nieuwsblad 11 - 2020
De populistische People’s Party
Donald Trump heeft de eerste Republikeinse voorverkiezingen in Iowa gewonnen. Met de Amerikaanse grondlegger van het populisme, de People’s Party, heeft Trump weinig gemeen.
Boerenbelang eerst
Na een impasse zijn het kabinet en de boeren toch weer in gesprek over een landbouwakkoord. In de 17e eeuw deden Nederlandse boeren graag zaken met de overheid, maar vooral als het hun uitkwam.
Benjamin Franklin
Hij was ondernemer, uitvinder en diplomaat. Vanuit het niets klom Benjamin Franklin op tot een van de belangrijkste mannen van zijn land. In 1776 was hij van grote betekenis bij de opstelling van de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring. Toch kreeg hij aanvankelijk weinig erkenning als Founding Father. Benjamin Franklin was de ultieme selfmade man: drukker, uitgever, wetenschapper,...
Zes rasvertellers
Hoe kun je achterhalen wat er vroeger is gebeurd? Waar loopt de grens tussen feit en fictie? En wat kun je leren van het verleden? De eerste geschiedschrijvers worstelden al met deze vragen. Zes antieke historici op een rij. De antieke geschiedschrijvers moesten het vak nog uitvinden, en dat deden ze met verve. Er waren...
Stammenstrijd in Libië
Politieke verdeeldheid belemmert noodhulp in Libië, waar storm Daniel duizenden slachtoffers heeft geëist. Het land is al eeuwen verdeeld.
Tegen de revolutie, voor het evangelie
Guillaume Groen van Prinsterer moest niets hebben van de ‘revolutiegeest’ die sinds eind achttiende eeuw in Europa rondwaarde. Hij baseerde zich liever op de Bijbel dan op de verlichtingsidealen. Als Tweede Kamerlid zette hij zich in voor de belangen van behoudende protestanten. Zo baande hij de weg voor de eerste echte politieke partij van Nederland....
Grutte Pier: icoon van de Friese vrijheidsstrijd
Den Haag trekt miljoenen uit voor de bevordering van de Friese taal. Naast hun taal zijn de Friezen trots op het verhaal van Grote of Grutte Pier: de leider van de Friese vrijheidsstrijd.
Jos Palm over zijn held: Oriana Fallaci
Jos Palm is presentator van het radioprogramma OVT. Hij was hoofdredacteur en een van de oprichters van Historisch Nieuwsblad en schreef verscheidene boeken. Palm roemt in de laatste aflevering van deze rubriek de Italiaanse journaliste en schrijfster Oriana Fallaci vanwege haar autonome geest. Wanneer maakte u kennis met Oriana Fallaci? ‘In 1983 las ik haar...
Twijfels over de toekomst
Met de Industriële Revolutie begon een tijdperk van aanhoudende economische groei. In de twintigste eeuw ging iedereen er vanzelfsprekend van uit dat kinderen het beter zouden krijgen dan hun ouders. Maar dat vooruitgangsoptimisme begint te verdwijnen, merkt Annegreet van Bergen. Vorig jaar in Halle, geboorteplaats van Georg Friedrich Händel, zat ik tegenover het standbeeld van...
De beschaving van het platteland
In zijn nieuwste boek Het landschap, de mensen vertelt Auke van der Woud over de herinrichting van het Nederlandse platteland tussen 1850 en 1940. Heidevelden maakten plaats voor akkers en productiebossen, drassige grond werd drooggemaakt, en beken en rivieren kregen nieuwe beddingen. Tegelijk met de metamorfose van het landschap veranderden de gebruiken en opvattingen van...
Middeleeuwse zelfhulpboeken
Zoals lezers nu hun hoop vestigen op zelfhulpboeken om gelukkiger, gezonder en effectiever te worden, zo lazen burgers rond 1500 graag religieuze ‘zelfhulpboeken’ die hen tot een betere christen zouden maken. Die parallel trekt Middeleeuws-letterkundige Joanka van der Laan in haar proefschrift Enacting Devotion (Rijksuniversiteit Groningen). Boekjes als Geestelike boemgaert, Berch van Calvarien en Devote...
Kolonisten vluchtten met hun geld
Toen na de Tweede Wereldoorlog de ene na de andere kolonie onafhankelijk werd, haalden Europeanen in groten getale hun geld weg uit die gebieden om het naar belastingparadijzen te sluizen. Het geweld en de onrust rond de dekolonisatie leidden tot financiële paniek onder Europeanen, die bovendien – vaak om racistische redenen – weinig vertrouwen hadden...
Trump wil ‘patriottisch’ onderwijs
Nu anderen de slavernij een centrale plaats willen geven in het Amerikaanse historische bewustzijn, begint president Donald Trump een tegencampagne. ‘Links heeft het Amerikaanse verhaal vertekend, vervormd en verontreinigd met bedrog, onwaarheden en leugens,’ stelde president Trump afgelopen september tijdens de White House Conference on American History. Hij kondigde een nationale commissie aan die ‘patriottistisch...
Perzisch staal
Al in de elfde eeuw voegden Perzen chroom toe aan ijzer, zoals ook nu nog gebeurt bij de productie van roestvrij staal. Resten van ijzerbewerking die zijn gevonden bij het Iraanse Chahak bevatten toegevoegd chroom. Hieruit blijkt dat Perzische ambachtslui het spul al ongeveer een millennium geleden gebruikten om ijzer te versterken. Middeleeuwse teksten zetten...
Kasteelpolitiek
Kastelen zijn tekenend voor de machtsverhoudingen in de Middeleeuwen. Wie zulke versterkingen mochten bouwen, waar en in welke vorm, werd van bovenaf bepaald. Rond de tweede helft van de elfde eeuw verrees op een moeilijk bereikbare plek in een Twents bos een burcht met een wal en een gracht eromheen. Dit bouwwerk, de Hunenborg, lag...
BPP zegt weinig over welvaart
De maatstaven waarmee welvaart wordt gemeten, zijn aan het veranderen. Zo klonk er recent veel kritiek op het Nationaal Groeifonds of ‘Wopke-Wiebesfonds’, dat investeert in economisch rendabele ondernemingen en zo de toekomstige welvaart moet bevorderen. Volgens de critici focust deze aanpak te veel op economische groei. Welvaart is iets anders, zeggen zij. ‘Lang hebben politici...
Stelling: Van geschiedenis valt maar bar weinig te leren
Beatrice de Graaf: ‘Dat je van de geschiedenis niets kunt leren, is een geliefde uitspraak van snobistische historici die ontkennen wat de mensheid doorlopend doet: leren van het verleden, van miskleunen en successen. Ook door te stellen dat je niets van de geschiedenis kunt leren trek je in feite al een les. Wel een heel...
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad 05 met korting!