Alle artikelen
`Ted’ worden ze meestal genoemd, de jongens die in de Angelsaksische landen Edward heten. In Engeland regeert een Ted, de zevende Edward, tussen 1901 en 1910. Niet lang dus. Zijn moeder Victoria weet namelijk niet van ophouden, zodat hij pas op z’n zestigste aan de bak komt. De terughoudendheid van moeder om hem op de troon te laten plaatsnemen is in zekere zin wel begrijpelijk. Edward VII houdt van het vrolijke leven, van vrouwen, van gokken, van jagen, en vooral van veel eten. Op middelbare leeftijd heeft hij een tailleomvang van 120 centimeter. Desondanks gaat hij perfect en naar de laatste mode gekleed – een arbiter of fashion, zoals men in Engeland zegt. Het is dan ook Edward VII die het sobere, stijlvolle kostuum definitief een plaats geeft in de herenmode.
Als in 1945 de oorlog is afgelopen en Europa zich begint te herstellen, beijveren de hogere standen in Engeland zich om de belle époque van Edward VII te doen herleven: die mooie, onbekommerde tijd waarin de toekomst zo zonnig leek. In de beroemde Saville Row in Londen doen de kleermakers inspiratie op uit de mode van die dagen. Zo beleeft Engeland een revival die Edwardian fashion genoemd wordt. De heer van stand kleedt zich in een lang, passend colbert, vaak met fluwelen kraag en manchetten, waaronder een vest en een pantalon met smalle pijpen. Alles moet weer worden als vroeger: de upper classes hebben hun eigen, bevoorrechte plek in de samenleving; de arbeidende klasse – lower orders – ook. Minder bevoorrecht, dat wel.
Maar die lower orders beginnen inmiddels over hun plaats in de maatschappij te twijfelen. Vooral de jeugd laat zich niet alles meer aanleunen. Vol walging en wantrouwen bekijkt men de oudere en vooral conservatieve generatie met haar verouderde normen en waarden. In het begin van de jaren vijftig tekent zich in Engeland een groeiend collectief onbehagen af onder jongeren uit de arbeidende klasse. Ze confronteren de maatschappij met jeugdcriminaliteit en groepsvorming, die zich snel over Europa en in Amerika verspreiden. Wat de jongeren gemeen hebben is onaangepast gedrag, een voorliefde voor motoren en transistorradio’s waaruit keiharde muziek komt, en een merkwaardig kapsel: vrij lang haar, dik ingevet en naar voren gekamd in een kuif. Van achteren wordt het bij elkaar gebracht in het zogenoemde kippenkontje.
Duck-ass zegt men in de Angelsaksische landen. Bij ons heten deze jongeren nozems, in Duitsland Halbstarken, in Frankrijk blousons noirs, in Rusland stilyagi. Vrijwel allemaal dragen ze zwarte leren jacks, behalve in Engeland. En zo zijn we weer terug bij Edward VII. Want in Engeland rekende de arbeidende klasse erop dat het rigide standsverschil na de oorlog zou afnemen. Niet dus. Welgestelde heren in Edwardian fashion accentueren het standsverschil nog eens. Dat gaat te ver. Kansarme jongeren hullen zich in dezelfde kleding. Die is uiteraard minder goed van snit en kwaliteit, en steekt merkwaardig af bij de vetkuiven. De Teddyboys: schampere erfgenamen van de koninklijke Ted.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Lifestyle & trends: De nazaten van koning Ted
De hotspots in achttiende-eeuws Parijs. Lekker weg in de jaren dertig. Haute cuisine in de Middeleeuwen. Trends zijn van alle tijden. Culinaire avonturen, mode, wonen en uitgaan door de eeuwen heen. `Ted’ worden ze meestal genoemd, de jongens die in de Angelsaksische landen Edward heten. In Engeland regeert een Ted, de zevende Edward, tussen 1901...
Stille getuigen: De gedenknaald voor Clément van Maasdijk
De geschiedenis laat haar sporen na. Monumenten, voorwerpen en graven herinneren aan bijna vergeten personen. Hun verhaal wordt hier verteld. Deze keer het gedenkteken voor vlieger Clément van Maasdijk (1885-1910) in Heerenveen. De toeschouwers rond het hobbelige terrein van ijsvereniging Thialf hielden hun adem in toen de `wondervogel’ het veld op werd geduwd. De motor...
Beeldgeheim oktober 2001
Een onbekende historische foto. Is het verhaal erachter te vertellen? Amerika-correspondent voor de NOS Charles Groenhuijsen en zijn RTL-collega Max Westerman doen een poging. `Wat een raadselachtig en mallotig tafereel is dit!’ roept Charles Groenhuijsen. `Hoewel er natuurlijk wel een oplossing voor te vinden is. Je zou zeggen dat die twee mensen dood zijn. Maar...
De Vooruitgang: ‘Ze moeten het ijskoud hebben gehad’
Proefschriften, lezingen of artikelen kunnen ons beeld van het verleden veranderen. Marieke Bloembergen sprak voor haar proefschrift Indonesiërs die nog op de wereldtentoonstelling in 1931 tentoongesteld zijn. Op de wereldtentoonstelling van 1883 in Amsterdam konden bezoekers zich vergapen aan een groepje echte Javanen en Sumatranen die in een nagebouwd Indisch dorp aan het werk waren....
Ruzie rond Troje-tentoonstelling in Duitsland
De Trojaanse oorlog is het begin van de betreurenswaardige tegenstelling tussen Oost en West, tussen Europa en Azië. Het antieke schisma tussen Grieken en `barbaren’ vond zijn voortzetting in New York. Braunschweig, 11 september 2001, tien voor twee. Op weg naar de tentoonstelling Troia. Traum und Wirklichkeit. Op weg naar de oorsprong van onze identiteit:...
Amerikanen zijn net Romeinen
De strijd tegen het terrorisme heet `nieuwe oorlog’, waarin de Amerikanen zich opwerpen als de wereldwijde beschermers van vrijheid en democratie. Zoals ook het oude Rome zijn bondgenoten beschermde en na een lange reeks `rechtvaardige oorlogen’ opeens de supermacht van de antieke wereld was geworden. ‘Waarom hebben ze het Vrijheidsbeeld niet gepakt?’ Wat moest ik...
Deze minister van Financiën moest Nederland weer economisch gezond maken
‘Bezuinigen’ was het toverwoord van de jaren tachtig. Het eerste kabinet-Lubbers introduceerde zijn no-nonsensebeleid: werkloosheid en de staatsschuld moesten omlaag. Minister van Financiën Onno Ruding mocht Nederland weer economisch gezond maken. Het leverde hem het imago op van een emotieloze rekenaar – `maar het feit dat de kabinetten na ons het beleid hebben voortgezet, laat...
Dylan en Madonna
De yuppen uit de jaren tachtig zien in Madonna de personificatie van de ambitieuze bitch die haar persoonlijke geluk najaagt. En de hippies uit de jaren zestig geloven dat Dylan hen naar een rechtvaardiger wereld zal leiden. Hoe de twee meest spraakmakende popsterren van hun generatie worden gegijzeld door hun generatie. Ongetwijfeld zijn er belangrijke...
Hans Knoop over de jacht op oorlogsmisdadiger Pieter Menten
Ademloos volgde Nederland in 1976 de jacht van journalist Hans Knoop op oorlogsmisdadiger Pieter Menten. Het was David tegen Goliath in het volle zicht van de televisiekijker. Het zijn de donkere dagen voor kerst 1976. In het vliegtuig na zijn uitlevering door Zwitserland hoort Pieter Menten de mop voor het eerst: `Menten heeft in al...
De geschiedenis van de Derde Wereldoorlog
Poetin dreigt in zijn jaarlijkse toespraak met een kernoorlog. Sinds de uitvinding van de atoomwapens wordt de angst voor een Derde Wereldoorlog regelmatig nieuw leven ingeblazen.
Commentaar: ‘Foute’ Nederlanders
Op 1 november dit jaar verschijnt een boek met de intrigerende titel De Meelstreep. Het is het eindrapport, geschreven door de Leidse historicus Martin Bossenbroek, van het zogenaamde SOTO-project. SOTO? Dat zegt u niets meer? SOTO staat voor Stichting Onderzoek Terugkeer en Opvang. De stichting deed in opdracht van de regering onderzoek naar de naoorlogse...
Bommeljé: De Nieuwste Tijd
Men kan geen historicus zijn zonder een opgewekt humeur. Daarom werd mijn gemoed verscheurd tussen optimisme, vergevingsgezindheid en zielenvreugd toen ik de gloednieuwe geschiedkundige periodiek Nieuwste Tijd in handen kreeg. Nu Theoretische Geschiedenis niet meer onder ons is, na een smartelijk ziekbed wegens terminale leegte, gloeit de blijdschap om deze liefdesbaby van een groep Amsterdamse...
