Alle artikelen
Bij mijn eerste bezoek aan de universiteitsbibliotheek in Utrecht – ruim veertig jaar geleden – liep ik een ernstig trauma op. Onhandig als ik ben en verlegen als ik was, begreep ik niet direct hoe het systeem van de catalogus werkte. De dames achter de balie bespraken mijn onhandigheid op luide en geamuseerde toon, zodat ook voor de andere bezoekers in de betrekkelijk kleine ruimte duidelijk was hoe dom ik was.
Tussen mij en de universiteitsbibliotheek is het nooit meer goed gekomen. Als ik in later jaren, toen de bestanden gedigitaliseerd waren, weer eens probeerde iets op te zoeken, waren de computers onveranderlijk buiten werking. De enkele maal dat ik erin slaagde een boek te lenen, kreeg ik al verrassend snel dreigbrieven dat ik het geleende boek onmiddellijk, liefst goed verpakt, weer terug moest bezorgen.
Deze hele traumatiserende gang van zaken dwong mij een boekenkoper te worden. Ik voel mij pas gelukkig en tevreden als ik alle boeken die ik ergens voor nodig denk te hebben zelf bezit, als zij rustig en afwachtend achter mij in de kast staan. Als het mijn eigen boeken zijn, kan ik ook zonder gewetensbezwaren de banden openknakken, streepjes zetten en commentaar in de kantlijn schrijven. Boeken zijn per slot van rekening gebruiksvoorwerpen.
Als boekenkoper heb ik goede herinneringen aan verschillende boekhandels, al heb ik een voorkeur voor stille, verstofte en licht chaotische winkels die gedreven worden door zonderlinge boekenliefhebbers. Door de internetrevolutie is voor de dwangmatige boekenkoper een welhaast paradijselijke toestand ontstaan. Dat geldt in het bijzonder voor iemand die geïnteresseerd is in de Verenigde Staten. De mooiste boekhandel die ik ken, is Amazon.com, al was het maar omdat ik op elk denkbaar tijdstip, tevreden achter mijn bureau zittend, een bezoek aan die boekhandel kan brengen. Amazon biedt de mogelijkheid elk boek uitgebreid elektronisch te besnuffelen. Je kunt zien hoe het boek eruitziet, je kunt de inhoudsopgave bekijken en vaak ook het eerste hoofdstuk lezen.
Wie een boek bij Amazon heeft gekocht, kan zelf een bespreking schrijven die op de site aan de gegevens van het boek wordt toegevoegd. Die niet-deskundige besprekingen zijn soms eerlijker dan besprekingen in de vakbladen. Boeken die in de vakbladen door voorzichtige collega’s hemelhoog worden geprezen, worden bij Amazon nogal eens terecht weggeschreven als stomvervelend. Wie een boek bij Amazon bestelt, krijgt ook aanbevelingen voor andere bestellingen onder het hoofdje ‘Kopers van dit boek hadden ook belangstelling voor de volgende titels’. Met enige regelmaat zitten daar bruikbare suggesties bij.
Amazon heeft ook een omvangrijk systeem van lijstjes met favorieten. Wie bijvoorbeeld een boek over de Tweede Wereldoorlog zoekt, treft zeker een lijstje met de ‘tien beste boeken over de Tweede Wereldoorlog’. Je moet als boekenkoper wel een ziel van gietijzer hebben om de top-twee van die lijst niet aan te schaffen. Bestelde je vroeger bij de boekhandel een boek in de Verenigde Staten, dan kon het maanden duren voordat dat boek arriveerde. Wie bereid is flink te betalen, kan zijn bij Amazon bestelde boeken binnen twee dagen in huis hebben. Er is niets heerlijkers dan zo’n Amazon-doos aan de deur in ontvangst te nemen.
Is Amazon al een zegen, de toekomst zal voor de boekenkoper en bibliotheekvrezer nog mooier worden. Google is bezig om alle boeken in het publieke domein te digitaliseren. Is dat project eenmaal klaar en zijn de kinderachtige bezwaren daartegen weggenomen, dan heeft iedereen met een behoorlijke internetverbinding direct toegang tot tientallen miljoenen boeken. Voor wie geen zin heeft die boeken op zijn computerscherm te lezen worden er machines ontwikkeld die zo’n elektronisch bestand in enkele minuten kunnen veranderen in een keurig gedrukt en gebonden boek.
Maarten van Rossem
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Het digitale boekenparadijs
Bij mijn eerste bezoek aan de universiteitsbibliotheek in Utrecht – ruim veertig jaar geleden – liep ik een ernstig trauma op. Onhandig als ik ben en verlegen als ik was, begreep ik niet direct hoe het systeem van de catalogus werkte. De dames achter de balie bespraken mijn onhandigheid op luide en geamuseerde toon, zodat...
Dwaze moeders
Elke donderdagmiddag om 15.30 uur lopen op de Plaza de Mayo in Buenos Aires de Dwaze Moeders met de witte hoofddoekjes hun rondjes. Ze willen weten waar hun kinderen en kleinkinderen of hun broers en zussen zijn gebleven. Ze willen degenen die verantwoordelijk zijn voor hun verdwijning doen berechten. Onder het bewind...
Canons zingen
De deadlines en verschijningsdata van Historisch Nieuwsblad sporen niet lekker met de discussie over de Canon. Sowieso ligt er een behoorlijke tijd tussen mijn deadline en het moment dat het blad bij u in de bus ligt. Dat geeft me vaak het gevoel mosterd na de maaltijd te serveren. Dat hoeft niet zo erg te...
Gevaren van de canon
Op 16 oktober presenteerde de veelbesproken Canoncommissie het resultaat van haar werkzaamheden. Kern van de historische en culturele Canon is een wandkaart met vijftig onderwerpen die gebruikt kunnen worden als uitgangspunt bij de behandeling van de Nederlandse geschiedenis. De verleiding is natuurlijk groot om de keuze voor deze onderwerpen te bekritiseren, al was het maar...
Het belang van 9/11
Inmiddels is het wellicht mogelijk vast te stellen wat de historische betekenis is van de terroristische aanslagen op het Wereldhandelscentrum en het Pentagon op 11 september 2001. In de dagen en weken volgend op de aanslagen meende vrijwel iedereen zeker te weten dat het hier ging om een gebeurtenis van wereldhistorisch belang. Er zou een...
Een canon zingen
Op het moment dat dit nummer in uw schoot ligt, heeft de bekendmaking van De Canon voor het primair en voortgezet onderwijs plaatsgevonden en is de discussie losgebarsten. Terwijl ik dit schrijf, hebben zich de eerste schermutselingen in de voorhoede voorgedaan. Piet de Rooy gaf een voorzetje, Michael Zeeman stond pal, en vervolgens was het...
Rem the man
Henk Poort staat in de gedaante van Rembrandt van Rijn als een gek te schilderen en daarbij te zingen. De penseelvoering heeft iets van Karel Appel. Heftige, brede bewegingen, grote klodders verf. Een bezield – nee, bezeten artiest. Zo was onze Rembrandt. Als Rembrandt had geschilderd zoals Henk Poort ons doet voorkomen, was er eerder...
Libanon
Half juli vergeleken twee columnisten van de Washington Post, nota bene op dezelfde dag, de juist begonnen vijandelijkheden tussen Israël en Hezbollah met het begin van de Eerste Wereldoorlog. In de zomer van 1914, aldus de beide columnisten, raakten de Europese grote mogendheden zonder dat zelf eigenlijk te willen betrokken bij een omvangrijk militair conflict,...
Racismealarm
Sociologisch onderzoek vraagt vaak naar de bekende weg. Wie zijn ogen niet in zijn zak heeft en het oor regelmatig te luisteren legt op borrels, recepties, verjaarsfeestjes en in de kroeg, weet wel zo’n beetje hoe het Nederlandse volk over de wereld denkt. Het verbaast me dan ook dat er zo’n ophef wordt gemaakt over...
Eurocentrisme
Op het laatste moment nam ik van een andere docent een cursus over de mondialisering over. Vandaar dat ik ook maar het voorgeschreven handboek overnam: C.A. Bayly, The Birth of the Modern World, 1780-1914. Bovendien had ik over dat handboek al veel goeds gelezen. Het zou een meesterwerk zijn dat alle andere handboeken over de...
De slechtste president van Amerika
Een bekend gezelschapsspel onder geschiedschrijvers van de Verenigde Staten is de beantwoording van de vraag wie de beste Amerikaanse president was. Over de drie besten, Abraham Lincoln, George Washington en Franklin D. Roosevelt, bestaat eigenlijk geen verschil van mening. Over de volgorde na deze drie kan echter langdurig worden getwist. Veel minder interesse is er...
Kwaliteit wint niet altijd
Dertig jaar geleden, op 1 april 1976, begonnen twee straatarme jongelui, Steve Jobs en Steve Wozniak, in de spreekwoordelijke garage met een computerfirma die zij Apple noemden. De daaropvolgende dertig jaar introduceerde Apple een reeks innovaties in de computerindustrie. Interessant was daarbij dat Apple die vernieuwingen niet zelf had bedacht en ook niet de firma...
