Home ‘De afscheiding van Kosovo was een vergissing’

‘De afscheiding van Kosovo was een vergissing’

  • Gepubliceerd op: 22 juni 2009
  • Laatste update 02 mei 2023
  • Auteur:
    Maurice Blessing
  • 3 minuten leestijd

‘De afscheiding van Kosovo was een vergissing’

Anton van Hooff

‘Als er al sprake is van een vergissing, dan heeft Servië die gemaakt. Kosovo had in het toenmalige Joegoslavië een betrekkelijke autonomie en dat werkte vrij goed. Milošević heeft deze autonomie in 1989 afgeschaft, in het kader van zijn nationalistische politiek. Hij initieerde de “servisering” van Kosovo, waarop de Kosovo-Albanezen reageerden met de creatie van een ondergrondse parallelstaat.
Een Servische vakgenote van mij – op zich toch een redelijk persoon – steunde deze politiek van Milošević ten aanzien van Kosovo indertijd voluit. Zoals de overgrote meerderheid van de Serviërs dat deed. Je kunt daarom niet beweren dat de Serviërs van nu het slachtoffer zijn van de toenmalige politiek van Milošević. De afscheiding van Kosovo is de prijs die de Serviërs moeten betalen voor hun continue steun aan zijn beleid.
Ik vind ook niet dat Servië historische aanspraken op het gebied kan laten gelden. Dat Kosovo als het “hartland” van Servië wordt beschouwd omdat hier ooit, in de veertiende eeuw, een historische strijd tegen de Turken heeft plaatsgevonden, is geen steekhoudend argument. Aan het verre verleden kun je geen rechten ontlenen. Men zou zich op de Balkan weleens wat minder bewust mogen zijn van de geschiedenis.’

James Kennedy

‘De afscheiding van Kosovo is het ongemakkelijke, maar goed te verdedigen resultaat van een historische ontwikkeling. Het is ongemakkelijk voor die Serviërs die vanwege de Slag op het Merelveld aanspraak maken op het gebied, maar ook voor de groep die vanaf het laatste kwart van de negentiende eeuw een vaak gewelddadig conflict uitvocht met de Kosovo-Albanezen.
De Serviërs en de moslim-Albanezen uit Kosovo staan namelijk al sinds de nadagen van het Ottomaanse Rijk tegenover elkaar. Die tegenstelling verdween niet na de stichting van Joegoslavië in 1918. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwamen de controverses opnieuw naar de oppervlakte, toen een deel van de Albanese Kosovaren de kant van de asmogendheden koos.
In het communistische tijdperk waren beide bevolkingsgroepen verwikkeld in een felle machtsstrijd om controle over de regio. De Kosovo-Albanezen werden lange tijd, vanwege hun oorlogscollaboratie en hun vermeende sympathie met stalinistisch Albanië, scherp gewantrouwd door president Tito.
Tot slot is Kosovo niet langer de multi-etnische regio die het ooit was. De Servische meerderheid van de negentiende eeuw is veranderd in een kleine minderheid. Gegeven de langdurige animositeit, en de overweldigende steun voor onafhankelijkheid onder de huidige Kosovaren, kunnen we dan ook weinig anders dan de afscheiding accepteren.’

Ruth Oldenziel

‘Ik zie het niet zozeer als een vergissing, maar eerder als een tragedie. Het is een drama voor de Balkan: dit is nu al de elfde staat die in deze regio is gevormd sinds de desintegratie van het Ottomaanse Rijk. Dat rijk bood ooit het politieke raamwerk dat de grote verscheidenheid aan volkeren en religies op de Balkan bijeenhield. De Ottomanen waren daarin bijzonder succesvol, omdat zij van oudsher een multireligieuze en multi-etnische politiek voerden.
Maar sinds hun rijk, mede onder druk van christelijke westerse staten, langzaam uiteen is gaan vallen, is in de Balkan een proces van moderne natievorming op gang gekomen. Dit is gepaard gegaan met etnische zuiveringen en de creatie van absolute scheidslijnen op basis van religie. De ontwikkeling is in feite in 1922 in gang gezet met de gedwongen volksverhuizing van de Griekse inwoners van Turks Klein-Azië naar de Griekse Peloponnesos en “Griekse” Turken in de omgekeerde richting.
Tijdens de Koude Oorlog werd dit proces als het ware tijdelijk bevroren en sindsdien is het hervat. We kunnen er enkel tegenwicht aan bieden vanuit het raamwerk van de Europese Unie – maar daar maakt Kosovo nu juist geen deel van uit.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer