Alle artikelen
Anton van Hooff:
‘Ik ben voor de invoering van een districtenstelsel naar Duits voorbeeld. Dat wil zeggen: geen systeem van the winner takes it all, maar een subtiele combinatie van evenredige vertegenwoordiging van partijen in het parlement en directe verkiezingen van specifieke kandidaten. Daar zit ook nog een kiesdrempel aan vast, zodat getuigenisgroepen als de SGP het democratische spel om de macht niet kunnen verstoren.
Niet dat ik geloof dat het Duitse systeem ons land automatisch makkelijker regeerbaar zal maken. Het gaat mij om het democratische principe. We kunnen sowieso veel van het Duitse systeem leren. het zit veel logischer in elkaar dan het onze. Dat komt omdat wij sinds de Bataafse Revolutie nooit meer een echte revolutie hebben gehad. Onze grondwet is hierdoor een ondoorgrondelijke ratjetoe geworden, een samenraapsel van aanvullingen en compromissen, dat de moderne democratie met het historische koningschap moest verzoenen.
De Duitsers hebben na de oorlog de kans gekregen een geheel nieuwe grondwet te ontwerpen. Het resultaat is een toonbeeld van heldere taal en duidelijke principes. Voorop staat de waardigheid van de mens. Daardoor wordt de onoplosbare tegenstelling tussen gelijkheid en vrijheid ondergeschikt aan een hoger beginsel.’
Ruth Oldenziel:
‘Het districtenstelsel versterkt de stem van de regio’s en het platteland. In de negentiende eeuw had Nederland een kiesstelsel waaraan de liberalen een einde maakten. De reden daarvoor was dat door de verlaging van de drempel van de census het aantal mensen dat mocht stemmen sterk groeide.
Daarvan profiteerden de confessionele concurrenten. Zij konden zich electoraal op regionaal niveau sterker organiseren dan de liberale elites, die verspreid door het hele land zaten. De afschaffing van het districtenstelsel was dus een strategische maatregel van een elite die haar macht wilde behouden.
Het districtenstelsel kun je in een groot land als de Verenigde Staten, waar de deelstaatpolitiek verankerd is, misschien nog wel billijken. Maar het lijkt me in een land als Nederland, waar het bestuur veel meer is gecentraliseerd, een achterhaald idee.
Ook in Amerika werkt het districtenstelsel in het voordeel van het platteland. De samenstelling van de Amerikaanse Senaat doet bijvoorbeeld geen recht aan de groeiende kosmopolitische, verstedelijkte gebieden. Een dunbevolkte staat als Wyoming heeft wat de stemverhouding betreft evenveel gewicht als New York of Californië. Zo’n gewogen stelsel heeft op Europees niveau misschien nog wel zin, maar niet binnen Nederland.’
James Kennedy:
‘Als het puur gaat om het regeerbaar houden van het land, denk ik niet dat een districtenstelsel noodzakelijk is. Historisch gezien heeft Nederland, waar het de vorming van stabiele regeringscoalities betreft, een aardige staat van dienst opgebouwd. Wel heeft Nederland periodes gekend waarin coalitievorming erg moeilijk was. Dit was telkens het gevolg van een fundamentele verschuiving in de oriëntatie van de kiezer.
Zo wisten de confessionele partijen in de jaren twintig voor het eerst een duidelijke meerderheid te behalen. Maar ze wisten nog niet hoe ze met elkaar of met anderen zouden moeten regeren. Een decennium later was dat probleem opgelost. In de jaren zeventig werd coalitievorming opnieuw – tijdelijk – problematisch, omdat het ‘traditionele’ confessionele overwicht was verdwenen.
Begin deze eeuw zagen we opnieuw een verschuiving optreden. Dit was het gevolg van de toenemende onzekerheid onder het electoraat als reactie op de globalisering en het afschudden van de ideologische veren door de gevestigde partijen. Deze partijen zijn flexibel genoeg gebleken om het land te regeren. Ze missen echter legitimiteit, omdat onduidelijk is wie ze precies vertegenwoordigen. Voor dat laatste probleem zou het districtenstelsel wél een oplossing kunnen bieden.’
Dit artikel is exclusief voor abonnees
De Stelling
Anton van Hooff:‘Ik ben voor de invoering van een districtenstelsel naar Duits voorbeeld. Dat wil zeggen: geen systeem van the winner takes it all, maar een subtiele combinatie van evenredige vertegenwoordiging van partijen in het parlement en directe verkiezingen van specifieke kandidaten. Daar zit ook nog een kiesdrempel aan vast, zodat getuigenisgroepen als de SGP...
Wapenakkoord geen garantie op wereldvrede
Op 8 april jongstleden tekenden Barack Obama en Dmitri Medvedev een nieuw ontwapeningsakkoord. Dit akkoord is de opvolger van het START-verdrag uit 1991 en ligt in een lange lijn van kernwapenreductieafspraken tussen de Verenigde Staten en Rusland. In de Koude Oorlog stonden de verdragen voor een vorm van stabiliteit in een gepolariseerde wereld. Maar maakt...
Film Sonny Boy brengt Paramaribo terug in 1920
De levendige markt van Paramaribo uit 1920, nagebouwd rondom het historische Fort Zeelandia, bruist met vrouwen die in traditionele jurken achter stalletjes met groente zitten. Een bijna tandeloze hindoe baant zich met kar en os een weg door de langswandelende lichtgekleurde elite. Het idyllische beeld wordt verstoord als de stem van de opnameleider klinkt en...
Noren ruziën over Vikingschepen
Al tien jaar lang discussiëren politici en wetenschappers in Noorwegen over de verhuizing van ’s werelds bestbewaarde Vikingschepen. Het huidige museum biedt niet genoeg ruimte aan de grote aantallen bezoekers, maar verhuizen is duur en betekent een groot risico voor de schepen. Momenteel liggen de twee schepen in het Vikingskiphuset op een schiereiland in de...
Film prikt verzetsmythe door
De film La Rafle (‘De Razzia’), deze lente in de Franse bioscoop, is de eerste die geheel gewijd is aan de arrestatie in juli 1942 van 13.000 Joden door de Parijse politie. Volgens talrijke commentatoren neemt Frankrijk met de film een nieuwe horde om in het reine te komen met de donkere kanten van de...
Twee eeuwen Latijns-Amerikaanse onenigheid
Vijf landen in Latijns-Amerika vieren dit jaar dat ze tweehonderd jaar onafhankelijk zijn van Spanje. Van de gedroomde eenheid komt echter niets terecht. Dit jaar is het woord bicentenario alomtegenwoordig in Latijns-Amerika. Argentinië riep een Fondo Bicentenario in het leven om een deel van de staatsschuld af te betalen. In Venezuela werd het Plan Bicentenario...
Brittannië al 1600 jaar multiraciaal
In Groot-Brittannië heeft botonderzoek van een 1600 jaar oud skelet nieuw inzicht opgeleverd in de multiculturele geschiedenis van het land. De Dame met de Ivoren Armband was van Afrikaanse komaf. Zij overleed in de vierde eeuw na Christus en werd begraven in Eboracum, het huidige York. In 1901 werd haar graf gevonden. Een felblauw glazen...
Romeinse fabrieken
Al in de Romeinse tijd waren productieprocessen gericht op winstmaximalisatie. Miko Flohr onthult in zijn proefschrift The World of the Fullo dat er destijds grootschalige vollersfabrieken bestonden. Vollers maakten wollen kleren mooi en comfortabel. De fabrieken waren zo ingericht dat de kleding een bepaald productietraject aflegde, zodat er effectief gewerkt kon worden en kosten werden...
Nuchtere vrijmetselaars
Om de vrijmetselarij hangt, zeker sinds de boeken van Dan Brown, een zweem van geheimzinnigheid en exclusiviteit. Dat de Nederlandse vrijmetselarij ook met beide voeten in de maatschappij heeft gestaan, brengt Floor Meijer onder de aandacht in Wereldburgers. Uit dit proefschrift over de Amsterdamse vrijmetselaars tussen 1848 en 1906 blijkt dat zij in die jaren...
Andrew Roberts over de militaire blunders van de nazi’s
‘Hitler had de Tweede Wereldoorlog kunnen winnen als hij geen nazi was geweest,’ stelt historicus Andrew Roberts. Het is de these van zijn laatste boek, onlangs in het Nederlands vertaald als Wereld in vlammen. Een nieuwe geschiedenis van ’39-’45. Als hij het slimmer had aangepakt, had Hitler de Sovjet-Unie en Engeland kunnen veroveren, denkt Roberts....
Lezersforum: ‘Verzoening is de enige weg vooruit’
Volgens een ruime meerderheid van 269 forumdeelnemers hoeft ambassadeur Thomas Läufer niet thuis te blijven tijdens de Nationale Dodenherdenking op vier mei. Tachtig procent is het eens met de stelling ‘De Duitse ambassadeur moet welkom zijn bij de 4 mei-herdenking op de Dam’. Slechts achttien procent stelt zijn aanwezigheid niet op prijs. ‘65 jaar na...
In beeld: Macht in de stad
De zeventiende eeuw is de eeuw van Amsterdam. De stad verdubbelt in omvang, groeit uit tot het financiële centrum van Europa en zindert van voorspoed. Baken van de macht is het Stadhuis, het felbegeerde pluchen domein van de elite. Hoe rijker, hoe meer macht. Een beeldverhaal over macht in de Amsterdamse Gouden Eeuw. De afsluiting van...
