Historisch Nieuwsblad 2 - 2020
Het Rusland van vroeger en nu
In haar boek Post uit Rusland gaat Laura Starink in gesprek met Russen van nu over het Rusland en de Sovjet-Unie van vroeger: ‘als mensen zeggen “vroeger was alles beter”, dan weet ik nog maar al te goed dat toen ik in Leningrad studeerde, iedereen overal voor in de rij moest staan en de armoede...
Helden & Schurken: Bewariërs
In het kader van 75 jaar bevrijding heeft de jaarlijkse vijfdelige serie ‘Helden & Schurken’ in het Verzetsmuseum dit jaar als thema ‘Bevrijd, en toen…’, over de rechteloze periode vlak na de bevrijding. De term ‘bevrijding’ roept al snel een beeld op van feest en geluk, een beeld van ‘ze leefden nog lang en gelukkig’....
Superlobbyist Jean Monnet
Door aan de juiste touwtjes te trekken kreeg de Fransman Jean Monnet het Europese integratieproces van de grond.
Intellectuelen wilden eeuwen geleden al een verenigd Europa
Uit onderzoek blijkt dat Nederlanders de meerwaarde van de EU zien, maar zich er nauwelijks mee verbonden voelen. Al in de Middeleeuwen pleitten denkers voor een verenigd Europa.
Het klompenfront
In de winter van 1944-1945 lagen aan de grote rivieren nationaal-socialisten en geallieerden tegenover elkaar. Aan beide kanten vochten Nederlandse soldaten mee. Werkelijk effect hadden hun inspanningen niet. Wel sneuvelde een deel van hen – kinderen vaak nog. ‘De Rijn wringt zich door het nachtelijk landschap. De golven hebben haast. Het water is...
Voorpublicatie Stedevaart – Jan Brokken
In Berlijn is het verleden onontkoombaar. Tegelijkertijd verandert de stad in een adembenemend tempo, zo constateert Jan Brokken, die er vaak op bezoek was. Berlijn is een van de 22 steden die Brokken beschrijft in zijn nieuwste boek, Stedevaart. Berlijn zag ik voor het eerst toen ik bij Günter Grass op bezoek ging. Ik zou...
Mariëtte Hamer over haar historische held
SER-voorzitter Mariëtte Hamer won onlangs de Joke Smit-prijs, onder meer voor haar succesvolle inspanningen voor een quotum voor topvrouwen. Ze werd geïnspireerd door dichteres en socialiste Henriëtte Roland Holst (1869-1952), die ze bewondert om haar passie, talenten en doorzettingsvermogen. Wanneer maakte u kennis met Henriëtte Roland Holst? ‘Haar literaire werk ken ik...
Cyprus: Turks of Grieks?
Vijftig jaar geleden brak in Cyprus een burgeroorlog uit. Het gespleten eiland kampt al decennia met een identiteitscrisis.
Een verzorgde oude dag
Eeuwenlang waren veel ouderen afhankelijk van hun kinderen of de kerk. Tegenwoordig krijgt iedereen AOW en vaak ook nog een pensioen. Maar voor de hoogte daarvan, zo constateert Annegreet van Bergen, zijn ouderen afhankelijk van de grillen van de centrale bankiers. Dit artikel is exclusief voor abonnees Begrijp het heden, begin bij het verleden: met...
Caspar de Robles was een januskop
Eeuwenlang is aangenomen dat de Portugese kolonel Caspar de Robles een verstandig bewind voerde in Friesland. Hij zou de ruziënde Friezen in 1574 hebben geholpen hun dijken te herstellen. Maar dat blijkt een pr-stunt. Wie was deze handlanger van de Spanjaarden werkelijk?
‘Frankrijk komt de leidersrol in Europa toe’
In de stelling reageert een panel van historici op een vraagstuk. Eva Roovers: ‘Nee, zeker niet op historische gronden. De politieke kracht van Frankrijk was doorgaans gebaseerd op louter de wil tot macht – om met Nietzsche te spreken. De macht van Lodewijk XIV betekende absolutisme, de macht van Napoleon expansiedrift. De Franse Revolutie bracht nationalisme...
Thomas Waters – Cursed Britain
In 1991 geleden werden de Britten opgeschrikt door de dood van de negenjarige Victoria Climbie, die op gruwelijke wijze was gedood door twee familieleden. Ze verdachten het goedlachse meisje uit Ivoorkust ervan dat ze door de duivel bezeten was. Het kwam als een verrassing dat het moderne Londen het decor kon zijn van zoiets oneigentijds...
Vergeten wegbereider
De Nederlandse bouwondernemer Salomon ten Bokkel Huinink ontwierp begin jaren twintig een autosnelweg met gescheiden rijbanen. Met dit idee liep hij internationaal voorop. Maar na de Tweede Wereldoorlog raakte de snelwegpionier in vergetelheid. Zijn cv vertoonde een lelijke kras: Ten Bokkel was lid geweest van de NSB. Toen Samuel ten Bokkel Huinink eind 1919 een...
Tim Bouverie – Appeasement
Wat waren ze bang. Voor Adolf Hitler, welteverstaan. Al die diplomaten, ministers, aristocraten en goedwillenden waren op één ding uit: een confrontatie met nazi-Duitsland vermijden, uit angst een oorlog te ontketenen. De herinnering aan het lijden in de Eerste Wereldoorlog (‘Dit nooit meer!’) was nog te vers. Niet in de laatste plaats in Engeland, waar...
Frank Dikötter – Acht dictators uit de 20e eeuw
De twintigste eeuw lijkt het tijdperk waarin de democratie triomfeerde, maar het was ook een eeuw waarin grote delen van de wereldbevolking zuchtten onder dictators. De in Nederland geboren en in Hongkong docerende historicus Frank Dikötter heeft drie imponerende boeken geschreven over China onder Mao Zedong. In dit volgende boek laat hij zijn licht schijnen...
John Barton – De Bijbel
Anno 2020 zijn er nog altijd christenen die de Bijbel zien als één consistent boek, gedicteerd door God zelf, dat je dus letterlijk moet nemen. Tegelijkertijd zijn er ook militante atheïsten als Richard Dawkins en Paul Cliteur, die de Bijbel op een niet minder fundamentalistische wijze lezen en deze beschouwen als een handboek voor religieus...
Film – Beanpole
In Rusland is geen gebrek aan patriottische films over de Tweede Wereldoorlog. Zoals in alle landen gaan ze bijna altijd over mannen. Ze tonen heldhaftige soldaten, die onverschrokken de vijand te lijf gaan. Dat in de Tweede Wereldoorlog in de Sovjet-Unie 800.000 vrouwen in het leger zaten, komt in Russische films zelden aan bod. Dat...
De familie Rothschild: profeten van het geld
In twee generaties werd de familie Rothschild de rijkste ter wereld. Dat riep heel wat vragen op en leidde tot wantrouwen, zeker omdat deze bankiers Joods waren. Al snel deden over hen antisemitische geruchten de ronde. Het verhaal begint in het getto van Frankfurt, de Judengasse, waar Mayer Amschel Rothschild met zijn vijf zonen Amschel,...
Uw maandelijkse portie geschiedenis
Maandelijks de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad met korting!