Home Tim Bouverie – Appeasement

Tim Bouverie – Appeasement

  • Gepubliceerd op: 28 januari 2020
  • Laatste update 12 apr 2023
  • Auteur:
    Jeroen Vullings
  • 3 minuten leestijd
Tim Bouverie – Appeasement

Wat waren ze bang. Voor Adolf Hitler, welteverstaan. Al die diplomaten, ministers, aristocraten en goedwillenden waren op één ding uit: een confrontatie met nazi-Duitsland vermijden, uit angst een oorlog te ontketenen. De herinnering aan het lijden in de Eerste Wereldoorlog (‘Dit nooit meer!’) was nog te vers. Niet in de laatste plaats in Engeland, waar een generatie jongemannen was weggevaagd op de slagvelden. In totaal stierven meer dan 16,5 miljoen mensen – alsof het huidige Nederland in één keer ontvolkt zou worden.

Een overwinningsgevoel na dat bloedbad was bij de overwinnaars ver te zoeken, ook na 21 jaar. ‘Appeasement’ was de diplomatieke strategie van Engeland en Frankrijk in de jaren dertig. ‘In redelijke mate’ was daarbij de toverformule, waarbij ze tegemoetkwamen aan de zich opstapelende wensen van de fascistische agressoren. De afloop is bekend: een wereldoorlog was uiteindelijk onvermijdelijk.

Tim Bouveries indrukwekkende, goedgedocumenteerde studie Appeasement. Chamberlain, Hitler, Churchill en de weg naar de oorlog reconstrueert niet alleen de toenmalige internationale betrekkingen, maar ook de Britse binnenlandse politiek die tot deze appeasement-strategie (tegenwoordig een scheldwoord voor politiek slappe knieën) leidde. Het verhaal van Bouverie is nagenoeg bekend, maar zijn grote kracht is dat hij zich richt op de betrokken personen. Dat accent op feilbaar mensenwerk maakt Appeasement een good read.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Vooral de Britse eerste minister Neville Chamberlain, de man die eigenhandig dacht de wereldvrede te kunnen behouden, is een belangrijke troef. Hij was een verwaten kwast, blind geadoreerd door zijn zussen, verstoken van elk spoortje zelftwijfel. Hij was een speelbal in de klauwen van Hitler, wiens verlangen naar herstel van de oorspronkelijke Duitse grenzen overigens door vrijwel alle Duitsers werd gedeeld.

Natuurlijk waren er ook minder narcistische, persoonsgebonden verklaringen voor de fatale appeasement-diplomatie: Engeland en Frankrijk waren simpelweg militair nog niet klaar voor een nieuwe oorlog en ook onderkenden ze onvoldoende Hitlers oorlogszuchtige bedoelingen. Pas na de Duitse inval van Tsjecho-Slowakije op 15 maart 1939 zagen ze dat het hierbij niet zou blijven. En toch, hoeveel verzachtende omstandigheden er misschien ook waren, Winston Churchill oordeelde terecht dat dit ‘een onnodige oorlog’ was – zonder die verfoeide appeasement.

Jeroen Vullings is biograaf en criticus.

Appeasement. Chamberlain, Hitler, Churchill en de weg naar de oorlog

Tim Bouverie vert. Auke van den Berg

560 p. De Arbeiderspers, € 34,99

Bestel in onze webshop.

Dit artikel is gepubliceerd in Historisch Nieuwsblad 2 - 2020

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer