Historisch Nieuwsblad 11 - 2017
Verder in Historisch Nieuwsblad 11 geeft Lenin vijf lessen om een revolutie succesvol te maken, neemt Fik Meijer u mee over de Via Appia, leest u een portret van VOC-topman Jacques Specx en ontdekt u dat er tegen kinderarbeid lange tijd nauwelijks bezwaar werd gemaakt.
Vladimir Lenin en de Russische Revolutie
Toen het Russische tsarenrijk honderd jaar geleden ineenstortte, stonden de bolsjewieken klaar om de macht over de nemen. Hoe wisten deze revolutionairen van het moment te profiteren? Vijf tips van Sovjetleider Vladimir Lenin. Wie een revolutie wil beginnen moet heel wat trotseren. Allereerst natuurlijk het zittende regime, maar vaak ook een chaotische politieke situatie. Alleen...
De eerste democratische verkiezingen in de Republiek
In de achttiende eeuw beschouwden veel Nederlanders de komst van de Fransen als een politieke bevrijding. Zo vonden in 1796 de eerste democratische verkiezingen in de Republiek plaats.
‘Alle 18-jarigen moeten een boek over de Nederlandse geschiedenis krijgen’
Drie experts discussiëren over de stelling ‘Alle 18-jarigen moeten een boek over de Nederlandse geschiedenis krijgen’. Martin Sommer ‘Mijn reactie op de stelling is een volmondig “ja”. Sowieso zou het een goed idee zijn alle 18-jarigen een boek aan te bieden, gelet op hoe weinig boeken deze jongeren nog lezen. Maar een boek...
Via Appia. De koningin der wegen
In 312 v.Chr. legden de Romeinen de beroemde Via Appia aan, van Rome naar Capua. Hoe was het om tweeduizend jaar geleden over die weg te reizen? Welke wagens kon je gebruiken? En waar vond je een hotel? Dit artikel krijgt u cadeau van Historisch Nieuwsblad. Kijk hier voor de online mogelijkheden. In de eerste twee...
Kinderarbeid: een hardnekkige misstand
Ze kregen te weinig slaap, gingen niet naar school en hun handen kwamen tussen de machines. Toch bestond er lang geen bezwaar tegen de inzet van kinderen in fabrieken en andere vormen van kinderarbeid. Pas in de loop van de negentiende eeuw veranderde dat. Twaalf jaar was mijn oma toen in 1909 de schooldeur definitief...
‘Geschiedenisonderwijs is geen zaak van de politiek’
Martin Sommer: ‘In de nota Onderwijs 2032, waar zoveel om te doen is geweest, wordt het vak geschiedenis al niet meer genoemd. Wel Engels op de basisschool, computerkunde en burgerschap. Burgerschap? Zijn het leren van het Wilhelmus en een verplicht bezoek aan het Rijksmuseum en de Tweede Kamer niet eigenlijk als een soort burgerschapskunde bedoeld?Ja, uiteraard....
Poolse held Josef Pilsudski
Meer dan tachtig jaar na zijn dood is maarschalk Josef Piłsudski in Polen nog altijd een held. Hij is zelfs populairder dan paus Johannes Paulus II. Piłsudski bestuurde het land in de jaren twintig en dertig als een dictator – maar dan wel als een goede, vinden veel Polen. Een belangrijk deel van de populariteit...
Jacques Specx (1585-1652)
Zijn financiële overzichten zijn een ramp en hij gedraagt zich opzichtig als een koning. Toch maakt Jacques Specx in de zeventiende eeuw een bliksemcarrière bij de VOC. Hij blinkt vooral uit in de handelscontacten met Japan. Historisch Nieuwsblad organiseert in mei 2018 een spectaculaire reis naar het Japan van de VOC. Bekijk het volledige...
Film: De Gaulle – The Day when De Gaulle Started His Resistance
Charles de Gaulle is terug van weggeweest. De man die in de oorlog vooropging in de strijd tegen de Duitsers en een onuitwisbaar stempel op de naoorlogse Franse politiek drukte, dankt het aan Emmanuel Macron. De huidige Franse president spiegelt zich duidelijk aan De Gaulles grandeur. Net als zijn illustere voorganger mengt...
Film: Loving Vincent
Is niet alles gezegd en geschreven over Vincent van Gogh en zijn werk? Dat zou je denken, maar toch doet Loving Vincent iets nieuws. De fascinerende film wekt schitterend Van Goghs schilderijen tot leven. Niet met een computerprogramma, maar met handgeschilderde kopieën. Meer dan honderd kunstenaars schilderden 65.000 (!) frames voor Loving...
Pronken op je paasbest
Veel gezinnen kochten een halve eeuw geleden maar één keer per jaar nieuwe kleren. Die droegen ze met Pasen in de kerk. Daar voltrok zich een soort modeshow met nieuwe hoeden en jurken. ‘Je had het er al lang van tevoren met andere kinderen uit de straat over wat jij met Pasen aan kreeg.’
Sophie in ’t Veld over haar historische held
Sophie in ’t Veld is Europarlementariër voor D66. Recent verscheen haar boek Een Europees ID. Ze bewondert de Franse politica Simone Veil, de eerste gekozen voorzitter van het Europees Parlement en voorvechter van vrouwenrechten. Wanneer hoorde u voor het eerst van Simone Veil? ‘Dat weet ik niet meer, maar ik loop al...
The Expanding Blaze – Jonathan Israel
Jonathan Israel betoogt dat de Amerikaanse vrijheidsstrijd niet alleen een nationaal epos was, maar gezien moeten worden als een intellectuele revolutie die de westerse wereld in vuur en vlam zette. De Amerikanen hadden het aangedurfd de denkbeelden van de Radicale Verlichting in praktijk te brengen. Ze hadden hun democratische republiek gevestigd op...
Nobel streven. Het onwaarschijnlijke maar waargebeurde verhaal van ridder Jan van Brederode – Frits van Oostrom
De harde biografische gegevens van personen die in de Middeleeuwen een belangrijke rol hebben gespeeld passen vaak moeiteloos op één A4’tje. Toen Frits van Oostrom in 1996 een boek publiceerde over Jacob van Maerlant, de belangrijkste Nederlandse auteur van de Middeleeuwen, beschikte hij naast diens teksten slechts over zeer summiere gegevens. Vandaar dat hij het...
NSB’ers in Nieuw-Guinea
In mei 1947 vertrekt een schip met 119 Nederlandse collaborateurs naar Nieuw-Guinea. Het is de bedoeling dat ze daar zullen werken aan hun rehabilitatie. Maar het ‘stelletje gajes’ stuit op grote weerstand. Op het eerste gezicht is het net een cruise. Op foto’s staan mannen in hun blote bast, die aan boord van het...
Misverstanden over de dekolonisatie van Nieuw-Guinea
Bij een strijd tussen rivaliserende stammen in Papoea-Nieuw-Guinea zijn veel doden gevallen. In de jaren vijftig wierp Nederland zich op als hoeder van de de Papoea’s op westelijk Nieuw-Guinea.
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad 05 met korting!