Alle artikelen
Onlangs vernam de Leidse historicus H.L. Wesseling van de hoofdredactie van NRC Handelsblad dat aan zijn bestaan als columnist voor die krant een einde kwam. Op zichzelf is dit niet iets om bij stil te staan. Wesseling heeft zijn column een flink aantal jaren mogen schrijven, kon er diverse bundels van maken en ontving voor zijn entrefilets de Busken Huet-prijs. Hij heeft, kortom, a good run gehad, en in een land waar de columnisten even onuitroeibaar lijken als dominees, is het op zichzelf een daad van medemenselijkheid om paal en perk te stellen aan het meest overschatte journalistieke genre na het hoofdredactionele commentaar.
Toch is zijn afscheid om meer dan één reden interessant. In de eerste plaats vanwege de reden die de hoofdredactie opgaf: zij wilde wat ‘jongere gezichten’ op de opiniepagina. (Ook de frequentie waarmee J.L. Heldring zijn rubriek in NRC Handelsblad schrijft, is teruggebracht naar eenmaal per week.) In de tweede plaats wegens de omstandigheid dat Wesseling zijn bijdragen schreef vanuit een geschiedkundig perspectief.
Wat het eerste aspect betreft: dat is lulkoek. Men heeft als krant een columnist die men het waard vindt om te hebben, niet vanwege een ‘jong gezicht’. Wanneer men een columnist kwijt wil, dient men zulks onomwonden te zeggen – en een betere ervoor in de plaats te nemen (of geen enkele, teneinde de wildgroei van de soort te beteugelen). De hang naar ‘jonge gezichten’ duidt op een SBS6-syndroom en derhalve op een gebrek aan zelfvertrouwen. Wellicht is men bij NRC Handelsblad nerveus omdat men als enige van de landelijke dagbladen het afgelopen jaar lezers verloor (zo’n 6000), maar of dat nu komt door een gebrek of juist een teveel aan ‘jonge gezichten’ lijkt mij niet zonneklaar.
Wat het tweede aspect betreft: hoe men ook over zijn stijl, intonatie, persoonlijkheid dan wel leeftijd denkt, het is evident dat met Wesseling een geschiedkundig perspectief uit NRC Handelsblad verdwijnt. Dit perspectief valt trouwens des te meer op wanneer men zijn stukjes naleest in de bundels Algemene zaken en Lopende zaken. Moeten we nu concluderen dat een dergelijk perspectief eenvoudigweg niet meer zo sexy wordt gevonden als enige tijd geleden? Is het zo dat de sex-appeal van de geschiedenis tanende is?
Hier zou Wesselings lot wel eens een boodschap voor historici kunnen bevatten. Duidelijk is dat in de media thans een nieuwe generatie ‘jonge gezichten’ aantreedt, die misschien wel als kenmerk heeft dat ze modern onderwijs heeft genoten. Deze ‘Mammoetwet-generatie’ is jeugdig, grappig, enthousiast en kent het internet als zijn broekzak. Maar tijdens het eindexamen van de opleiding Journalistiek aan de Hogeschool Utrecht wist zeventig procent van de aanstaande journalisten niet wat Sinn Fein was.
Elke krant heeft het recht columnisten aan de dijk te zetten (ach, gebeurde het maar vaker!), doch elke krant heeft ook de plicht een geheugen te onderhouden. Simon Schama schreef onlangs: ‘Tegenwoordig acht men het een misverstand geacht om te menen dat geschiedenis over het verleden gaat.’ Maar ja, zijn gezicht is ook niet meer zo jong.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
Sex-appeal
Onlangs vernam de Leidse historicus H.L. Wesseling van de hoofdredactie van NRC Handelsblad dat aan zijn bestaan als columnist voor die krant een einde kwam. Op zichzelf is dit niet iets om bij stil te staan. Wesseling heeft zijn column een flink aantal jaren mogen schrijven, kon er diverse bundels van maken en ontving voor...
Mein Kampf
Door vreemd personeelsbeleid van de KRO is de historische vraag weer eens opgevlamd hoe belangrijk de onverbiddelijke bestseller Mein Kampf is geweest en nog is. Directeur Ton Verlind van de katholieke omroep ontsloeg diskjockey Giel Beelen omdat deze Mein Kampf in de omroepgids Studio ‘het indrukwekkendste boek dat ik ken’ had genoemd. Hij had daaraan...
Brieven: Dachau en de varkens
In ‘Brieven’kunnen lezers hun mening geven over artikelen die in Historisch Nieuwsblad verschenen zijn. De redactie behoudt zich het recht voor om brieven in te korten. Het artikel van F. R. Ankersmit ‘Dachau en de varkens’ in Historisch Nieuwsblad 2000/10 is afschuwelijk. De vergelijking tussen de holocaust en de bio-industrie raakt kant noch wal. Ben...
Nieuwe media: Tiananmen
De Tiananmen Papers veroorzaakten veel ophef in de Westerse Wereld. Op het web is weinig te vinden over de onthullende documenten. Toch zijn fragmenten via internet in China opgedoken. Er zijn historische beelden die voor altijd op je netvlies staan: Roosevelt, Churchill en Stalin in Jalta, Jackie Kennedy gebogen over een achterbank in Dallas, de...
Stille getuigen: De erepenningen van Pier Pander
De geschiedenis laat haar sporen na. Monumenten, voorwerpen en graven herinneren aan bijna vergeten personen. Hun verhaal wordt hier verteld. Deze keer de gouden erepenningen van de beeldhouwer Pier Pander (1864-1919) in het Gemeentearchief Leeuwarden. De gouden erepenning voor de eerste Prix de Rome kon niet direct worden uitgereikt. Op de dag dat Pier Pander...
Beeldgeheim
Een onbekende historische foto. Is het verhaal erachter te vertellen? Xandra Schutte, hoofdredactrice van Vrij Nederland, en Oscar Garschagen, hoofdredacteur van het Algemeen Dagblad doen een poging. ‘Dit beeld stamt uit de jaren vijftig, de tijd van de wederopbouw. Men steekt de handen uit de mouwen in een sfeer van constructieve saamhorigheid’, meent Oscar Garschagen....
De vooruitgang: Emotie in de politiek
Proefschriften, lezingen of artikelen kunnen ons beeld van het verleden ingrijpend veranderen. Deze keer het proefschrift van Amanda Kluveld, waarin zij bestrijdt dat de Nederlandse anti-vivisectionisten geen politieke rol van betekenis speelden. De anti-vivisectiebeweging verzet zich sinds het einde van de negentiende eeuw tegen dierproeven. Jan Romein zag de anti-vivisectionisten vooral als een van de...
Het hoge woord: Je kan geschiedenis niet straffeloos negeren
Een thema als ‘slavernij’ laat helder zien op hoeveel manieren je met het verleden om kunt gaan. Kennis van het verleden is weer populair. Nu nog een goede basis voor het schoolprogram. Op 17 en 18 november 2000 vonden in het Tropeninstituut te Amsterdam de Geschiedenisdagen plaats: een poging om historici en in geschiedenis geïnteresseerden...
Rotterdam in de Gouden Eeuw
Rotterdam was in 2001 samen met Porto de culturele hoofdstad van Europa. De stad staat bekend als modern en zakelijk, een plaats zonder geschiedenis of poëzie. Toch was datzelfde Rotterdam tijdens de Gouden Eeuw een stad van dichters en denkers, van nieuwlichterij en tolerantie, en stak het Amsterdam naar de kroon. De rijkdom van Rotterdam...
De jaren tachtig van Sonja Barend
Het TV-programma Sonja was een van de meest bekeken programma’s in de jaren tachtig. Het programma wilde taboes doorbreken door andersdenkenden aan het woord te laten. Een bonte stoet belangengroepen passeerde de revue. Dit is deel 1 in een serie over de jaren tachtig. ‘Wat moet ze met zo’n roetmop?’, vroeg de vader zich af...
Herdenken in een voormalige DDR-gevangenis
Het complex Bautzen was gevangenis onder het nationaal-socialisme, de Russen en in de DDR. Nu is het een herdenkingscentrum. Maar de oud-gevangenen hebben moeite het lijden onder verschillende dictaturen één plaats te herdenken. ‘Volgens de gevangen die onder de Russen vastzaten was Bautzen vanaf de jaren zestig een hotel.’ ‘Ab nach Bautzen…’ Met deze slogan...
Jaap van Osta over Oranje-huwelijken in de twintigste eeuw
Jaap van Osta, specialist op het gebied van de moderne monarchie, vertelt over de huwelijkspolitiek van de Oranjes in de twintigste eeuw: ‘Hendrik was een lieve man, maar intellectueel stelde hij niets voor. Hij en Wilhelmina lagen elkaar helemaal niet.’ In 1898 was Wilhelmina op achttienjarige leeftijd koningin geworden. Tijd om een huwelijkskandidaat te zoeken....
