Home P.H. Ritter jr

P.H. Ritter jr

  • Gepubliceerd op: 28 januari 2003
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Paul Arnoldussen
  • 2 minuten leestijd

Toen de biografie in de jaren zeventig nog een braakliggend terrein was in Nederland, en zelfs onze grootste zonen het zonder levensbeschrijving moesten doen, was Jan van Herpen al in de weer met de vrijwel vergeten P.H. Ritter jr (1882-1962).

        Ritter was nogal rechts, de Groot Nederlandse gedachte sprak hem buitengewoon aan. Hij schreef proza en poëzie, een tikje bombastisch, maar werd vooral bekend als boekbespreker van de Avro. Van 1928 tot 1957 verzorgde hij wekelijks het Boekenhalfuur, behalve in de oorlog want toen zat hij gevangen in diverse kampen.
        Dat Boekenhalfuur kon een schrijver maken of breken. Uitgevers legden Ritter uiteraard in de watten. Een enkele uitgever schijnt ter stimulering van Ritters gedachtegang een briefje van 25 gulden in een recensie-exemplaar te hebben ingesloten. Ritter moet toen zijn bespreking begonnen zijn met de zin: ‘Reeds het openslaan van dit boek was een waar genoegen.’
        Jan van Herpen was bij de Avro niet alleen de samensteller van de populaire quiz Hersengymnastiek, maar als bespreker ook de opvolger van Ritter. De bewondering voor zijn voorganger is bijna vertederend. Samen met Koert van de Horst van de Universiteitsbibliotheek in Utrecht inventariseerde hij Ritters archief met tachtigduizend brieven.
        Hij publiceerde – in aparte uitgaven – Ritters briefwisseling met Slauerhoff, Willem en Jeanne Kloos, Herman de Man, Dirk Coster, Lodewijk van Deijssel, Eva Raedt de Canter, Clare Lennaert en Frans Mijnssen. In 1982 schreef hij Al wat in boeken steekt: dertig jaar radiowerk van P.H. Ritter jr. En ondertussen werkte hij maar door aan die biografie.
        Ik kende Ritter uit een verhaal van A. Marja, een dichter die, behalve door een jeugdvers – Alles heb ik je gegeven, een kind, mijn salaris, dit gedicht. Wil jij nu even kijken of het eten klaar is? – vooral bekend werd door zijn hardhandige practical jokes. Een van zijn slachtoffers was Ritter.
        Marja, destijds van beroep beheerder van een gevangenisbibliotheek, had nog een appeltje te schillen met de bespreker. Ritter had Marja aangeboden boeken te komen halen voor zijn bibliotheek. Toen hij zich op de afgesproken tijd meldde overhandigde Ritters huishoudster, aldus Marja, hem twee beduimelde pocketjes. Marja nam wraak. Hij belde Ritter dat Andre Gide in het land was en dat die eigenlijk maar één wens had: een ontmoeting met P.H. Ritter jr. Dat liet Ritter zich geen twee keer zeggen. Per taxi spoedde hij zich naar het opgegeven adres, de bewoners wisten uiteraard van niks.
        Ik kon de bron van het verhaal nergens terugvinden dus belde ik Jan van Herpen. Hem kwam het verhaal vaag bekend voor, maar nee, het was niet in zijn biografie terug te vinden.
Natuurlijk is dat een veeg teken; zo’n anekdote kan een hoofdstuk behoorlijk opfleuren. Maar misschien staat het boek al vol vrolijke verhalen en had Van Herpen boeiender zaken om uit te zoeken.
        We zullen het niet weten, het boek heeft geen uitgever gevonden. Uitgeverij Aspekt heeft het geweigerd, en Van Herpen gaat er niet mee leuren. Zelf doet hij er nogal laconiek over, maar ik vind het wat deprimerend.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
De Britse opdeling zorgt voor de grootste migratie in de menselijke geschiedenis
Artikel

India en Pakistan zijn al aartsrivalen sinds hun geboorte

De spanningen tussen kernmachten India en Pakistan liepen in de afgelopen week hoog op. Het conflict over het grensgebied Kashmir stamt uit 1947, het jaar van de opdeling van Brits-Indië. Die ging gepaard met gruwelijkheden en geweld: goede buren werden plotseling elkaar aartsvijanden. Begin juli 1947 arriveerde de Britse advocaat Cyril Radcliffe in een snikheet...

Lees meer
Militaire parade door Moskou in 2015
Militaire parade door Moskou in 2015
Artikel

Rusland vierde 9 mei niet altijd zo uitbundig. Nu moet de militaire parade de oorlog in Oekraïne rechtvaardigen

In 1945 viert de Sovjet-Unie voor het eerst de overwinning op nazi-Duitsland met een grote parade. Sindsdien is de betekenis van de wapenschouw op 9 mei verschillende keren veranderd. Tegenwoordig moet die militaire parade in Moskou vooral de oorlog in Oekraïne en het regime van president Vladimir Poetin legitimeren. ‘Ter gelegenheid van de overwinning op...

Lees meer
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Zeezender Radio Veronica tijdens de laatste uitzenddag in 1974.
Interview

‘De Top 40-hitlijsten van Radio Veronica waren heilig’

Pophistoricus Leo Weijers (1959) is van jongs af aan gefascineerd door Radio Veronica. Als een ode aan de verdwenen zeezender schreef hij er een boek over. ‘Veronica was een bron van inspiratie voor latere radiomakers.’ Op 15 oktober 1959 werd de Vrije Radio Omroep Nederland (VRON) tijdens een vergadering van vrije radiohandelaren opgericht. De pioniers...

Lees meer
Still uit The promise
Still uit The promise
Recensie

Papoea’s werd niets gevraagd

De documentaire 'The Promise' blikt met archiefbeelden en interviews terug op het lot van de Papoea’s als speelbal van geopolitieke krachten.

Lees meer