Historisch Nieuwsblad 3 - 2019
Verder vindt u in ons maartnummer een antwoord op de vraag waarom Juan Perón zowel wordt verguisd als bewonderd, een interview met historicus en journalist Max Hastings, die de Vietnam-oorlog als jonge verslaggever meemaakte, en een artikel over Grigori Potemkin. Hij was niet alleen de minnaar van Catharina de Grote, maar ook een belangrijk veldheer en een held van Vladimir Poetin.
En ook: zo bouwde de middeleeuwse zakenvrouw Beetke van Rasquert een imperium op, waarom België een deel van Nederland opeiste na WO1 en hoe talloze kinderlevens vanaf het eind van de achttiende eeuw werden gered dankzij de koepokvaccinatie.
Grigori Potemkin
Grigori Potemkin is beroemd als minnaar van Catharina de Grote. Maar hij was ook haar belangrijkste veldheer, die de Krim en delen van Oekraïne aan Rusland wist toe te voegen. Voor Poetin is hij daarom nog steeds een held. Op 28 juni 1762 marcheerde tsarina Catharina onder het oog van 12.000 militairen haar Winterpaleis in...
De geboorte van Batavia
In 1619 stichtte gouverneur-generaal Jan Pieterszoon Coen Batavia. Daarmee had Nederland een eigen enclave op Java. Maar dankzij het hardnekkige verzet van prins Jayawikarta was die er bijna niet gekomen.
Interview met Max Hastings over de Vietnamoorlog
Heeft de Vietnam-oorlog zin gehad? Nee, is de pijnlijke conclusie van de Britse journalist en historicus Max Hastings. De militaire missie was gedoemd te mislukken. ‘De Amerikanen hadden geen benul van de plaatselijke cultuur. Zij vroegen zich af waarom ze zo gehaat waren, en de Vietnamezen waarom ze een land wilden helpen waar ze niets...
Het cultuurstelsel: dwang, geweld en bedrog
Tot spijt van de Nederlandse bestuurders bracht Indië niet zoveel op als ze hoopten. Daarom introduceerde gouverneur-generaal Johannes van den Bosch in 1830 een nieuw, efficiënt belastingsysteem. Dit ‘cultuurstelsel’ was financieel een succes, maar de inheemse bevolking betaalde daarvoor een hoge prijs.
Beetke van Rasquert
In de zestiende eeuw hadden vrouwen weinig te vertellen. Toch wist de Groningse weduwe Beetke van Rasquert een sterke positie op te bouwen. Ze leidde met succes een veenontginningsbedrijf en breidde de familiebezittingen voortvarend uit. Betica, Beatrix, Beteke of ‘Beetke’ Aylkema van Rasquert wist vermoedelijk al jong dat ze geen doorsneemeisje was. Ze was enig...
Hoe het koepokkenvaccin talloze kinderlevens redde
Steeds minder kinderen zijn ingeënt tegen polio, mazelen, kinkhoest of de bof. In de negentiende eeuw lukte het dankzij grootschalige vaccinatie van kinderen de pokken uit te roeien.
Hoe Nederland en België elkaar na de Eerste Wereldoorlog in de haren vlogen
Na de Eerste Wereldoorlog eiste het verwoeste België als compensatie delen van Nederland op. Maar dat voelde er niets voor om Zuid-Limburg en Zeeuws-Vlaanderen af te staan. In Versailles, aan tafel bij de grote geallieerde mogendheden, kwam het tot heftige aanvaringen tussen de twee buren. Op 13 februari 1919 bezocht het Luiks mannenkoor ‘La Legia’...
De wonderlijke carrière van Juan Perón
De extreem-rechtse Javier Milei is beëdigd als president van Argentinië. In de jaren veertig greep een andere populistische Argentijn er de macht: Juan Perón.
Shirin Musa over haar historische held
Shirin Musa is oprichter en directeur van de vrouwenrechtenorganisatie Femmes for Freedom, die strijdt voor verbetering van de rechtspositie van migrantenvrouwen. Ze heeft grote bewondering voor PvdA-Kamerlid Corry Tendeloo, omdat die zo vasthoudend streed voor opheffing van de handelingsonbekwaamheid van gehuwde vrouwen. Wanneer maakte u kennis met Corry Tendeloo? ‘Terwijl ik...
Column Annegreet van Bergen: suiker
Vanaf de zestiende eeuw raakten Europeanen verslaafd aan rietsuiker uit de koloniën. Maar toen Napoleon in 1806 het Continentaal Stelsel invoerde en de toevoer van koloniale producten geblokkeerd raakte, kwam er geen suiker meer binnen. Napoleons oplossing voor deze nood heeft volgens Annegreet van Bergen grote gevolgen gehad voor de Europese landbouw. Een fris, regelmatig...
Stelling: overheidsbemoeienis
Martin Sommer: ‘Als goede katholieken aten wij vroeger geen vlees op vrijdag, want je diende op die dag te vasten. We aten dan vis of een eitje. Maar de traditionele kerken zijn dood. Nu lijkt het de beurt aan de overheid om ons een collectief schuldgevoel aan te praten. Ik...
Ze kwam uit Marioepol – Natascha Wodin
Tien jaar was ze toen haar moeder Jevgenia zelfmoord pleegde – zonder briefje. Haar zusje was vier. Ze weet alleen dat haar moeder oorspronkelijk uit Marioepol komt, een havenstad in het zuidoosten van Oekraïne. Herinneringen aan haar heeft de Duitse schrijfster Natascha Wodin (1945), kind van tijdens de Tweede Wereldoorlog uit Oekraïne naar Duitsland gevoerde...
Europa tegen de Joden – Götz Aly
Opkomst van antisemitisme in Europa Jodenhaat is in Europa geen recent verschijnsel. Discriminatie, uitsluiting en periodieke geweldsuitbarstingen kwamen al in de Middeleeuwen voor, maar lange tijd was deze houding vooral religieus gemotiveerd. In de loop van de negentiende eeuw veranderde deze Jodenhaat van karakter en werden de Joden niet meer gezien als...
Het verdriet van Vlaanderen – Kristien Hemmerechts
De Vlaamse Kristien Hemmerechts is bekend als romanschrijver, maar heeft ook non-fictie op haar naam. De titel van Het verdriet van Vlaanderen verwijst naar Hugo Claus’ klassieker Het verdriet van België en heeft hetzelfde thema: collaboratie tijdens de Duitse bezetting. Het boek ontstond nadat Hemmerechts in contact was gekomen met twee broers uit een familie...
Film: Vice
In hoeverre mogen filmmakers de geschiedenis naar hun hand zetten? Verbluffend ver, als het aan Hollywood ligt. Hoe anders te verklaren dat Vice acht Oscar-nominaties kreeg? De hippe en satirische biopic over Dick Cheney, vicepresident onder president George W. Bush, gaat verder dan speculatieve geschiedschrijving. Een basisregel in historisch drama is dat...
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad 05 met korting!