Film: Vice

In hoeverre mogen filmmakers de geschiedenis naar hun hand zetten? Verbluffend ver, als het aan Hollywood ligt.

Hoe anders te verklaren dat Vice acht Oscar-nominaties kreeg? De hippe en satirische biopic over Dick Cheney, vicepresident onder president George W. Bush, gaat verder dan speculatieve geschiedschrijving. Een basisregel in historisch drama is dat de feiten kloppen. Over de interpretatie ervan kan gebakkeleid worden, maar niet over de feiten zelf.

Maar Adam McKay, de regisseur en scenarist van Vice, treedt die regel met voeten, zodat veel in zijn film fake history is. Vice portretteert Cheney vanaf zijn studententijd in 1963 tot aan zijn optreden als vicepresident onder Bush. De film toont hem als een stille bureaucraat, die gestuurd door zijn vrouw onder Richard Nixon een politieke carrière begint, en die decennia later na 9/11 de macht grijpt onder de zwakke Bush. Gedreven door machiavellistische machtshonger wordt Cheney de invloedrijkste vicepresident uit de Amerikaanse geschiedenis.
 

‘Cheney en Bush vermoordden, conservatief geschat, een half miljoen Iraakse burgers. In sommige schattingen zijn het er meer dan een miljoen.’
–    Vice-regisseur Adam McKay over Dick Cheney

Hij is de architect achter de Irak-oorlog, maakt martelen van gevangenen mogelijk en perkt de privacy van de burgers in. Vice suggereert dat Cheney dit allemaal in zijn eentje realiseert als sluwe manipulator achter toffe-jongens-boegbeeld Bush. Maar dat is een misleidende simplificatie. Ook klopt het niet dat Cheney als een opportunist pur sang slechts wordt gedreven door het verlangen naar macht. Was het maar waar, want juist Cheneys fanatisme, en dat van anderen in het Bush-regime, om een neoconservatieve agenda te realiseren, leidde tot de Irak-oorlog en de mondiale ellende die erop volgde. Vice is met zijn licht satirische en ironische Michael Moore-achtige voice-over amusant, maar geen serieuze biopic van Cheney.
 
Jos van der Burg is filmrecensent bij Het Parool en de Filmkrant.