Historisch Nieuwsblad 1 - 2020
‘Bersiap kwam niet uit de lucht vallen’
In zijn boek Revolusi staat de Belgische cultuurhistoricus en schrijver David van Reybrouck onder meer stil bij de gewelddadige eerste fase van de Indonesische Revolutie in 1945. Gedurende de zogeheten Bersiap-periode vermoordden en verkrachtten jonge revolutionairen mogelijk duizenden Indische Nederlanders. Van Reybrouck sprak 75 jaar later met enkele van deze pemoeda’s. In een interview met...
Waterkunstenaar
Jan Adriaanszoon Leeghwater was een duizendpoot. Hij droeg bij aan de inpoldering van de Beemster, ontwikkelde uurwerken en carillons, en metselde mee aan het Paleis op de Dam. Bovendien had hij een geweldig gevoel voor publiciteit. Mede daardoor verwierf hij een ereplaats in de vaderlandse geschiedenis. De faam van Jan Adriaanszoon Leeghwater begon met...
Geen zee te hoog voor oercomputer Deltar
Het is 70 jaar geleden dat de Watersnoodramp plaatsvond. Na de natuurramp begonnen ingenieurs met de bouw van de Deltawerken.
Kraamkamer van de beschaving
Ver voor onze jaartelling hadden de Mesopotamiërs alles al: huizen van baksteen, strenge wetboeken, meeslepende literatuur en een riolering. En misschien zelfs hangende tuinen in Babylon. Niet voor niets beschouwde koning Hammurabi zichzelf als de plaatsvervanger van de oppergod op aarde. 1. Gebakken modder: de eerste steden ontstaan Het begon allemaal heel simpel: met klei....
Brazilië heeft zwakke democratische traditie
Duizenden aanhangers van oud-president Bolsonaro hebben Braziliaanse overheidsgebouwen bestormd. Waarom vindt slechts een derde van de Brazilianen democratie de beste staatsvorm?
Bombardement op burgers
Een Nederlands bombardement in Afghanistan waarbij burgerdoden vielen, was onrechtmatig. Zo lang als er vliegtuigen bestaan, zo lang is het bombarderen van burgers al omstreden.
Meester van het universum in een ruimteoorlog
Amerikaanse generaals hadden in de jaren vijftig ambitieuze plannen voor een ruimteoorlog. Ze wilden nucleaire bommenwerpers in een baan rond de aarde plaatsen, bemande ruimtejagers lanceren en zelfs een militaire maanbasis bouwen. Dat werd allemaal niets. Toch is het streven naar space superiority weer helemaal terug. Met zijn karakteristieke bombast lanceerde de Amerikaanse president Donald...
De Drooglegging: een ontnuchterende strijd
Uit onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat Nederlanders zich onvoldoende bewust zijn van de schadelijkheid van alcoholgebruik. Om de drankzucht te beteugelen voerden de VS in 1920 een alcoholverbod in. Maar de Drooglegging draaide uit op een ramp. De enige die er beter van werden, waren de misdaadsyndicaten.
Democratisering verloopt niet rechtlijnig
Al 900 jaar geleden ontstonden in Europa de eerste vormen van politieke participatie: burgers zochten bescherming tegen de grillen van hun heersers. In zijn nieuwste boek Mede-zeggenschap laat emeritus hoogleraar geschiedenis Wim Blockmans zien hoe vervolgens de rechtsstaat en de democratie opkwamen. En hoe ze nu weer worden bedreigd. ‘De parlementaire democratie houdt vast aan...
Ian Buruma over zijn historische held
Schrijver en historicus Ian Buruma heeft talloze boeken en essays op zijn naam. In zijn woonplaats New York werkt hij momenteel aan een boek over de opkomst en ondergang van de Anglo-Amerikaanse orde. Buruma bewondert de Duitse dichter en essayist Heinrich Heine (1797-1856) als humoristische vrijdenker. Wanneer maakte u kennis met Heinrich...
Vensters op de wereld
Glas verbreedt letterlijk onze blik, stelt Annegreet van Bergen vast. Dankzij brillen, microscopen en steeds grotere vensterruiten gaan er werelden voor ons open. Glas doet wonderen. Dat zie je in Amsterdam-Noord, waar de ene na de andere industriële locatie wordt omgetoverd tot hotspot vol creatieve, culturele en uitgaansactiviteiten. Zo ook het gebied rond het Gedempt...
Stelling: generatieconflict
In de ‘stelling’ reageert een vast panel van historici op een actuele gebeurtenis. Eva Rovers ‘Absoluut. De huidige jongeren en de kinderen die nu geboren worden, zijn de klos. Zij zullen de gevolgen ondervinden van de overconsumptie van hun voorouders. Zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat we erin slagen de opwarming van...
Film: The Crown (serie)
Geen volk met een obsessiever fascinatie voor het koningshuis dan het Engelse. Het heeft tientallen tv-series opgeleverd, maar The Crown spant, eh… de kroon. Het is de bedoeling dat de in 2016 begonnen Netflix-serie over de regeerperiode van koningin Elizabeth II zes seizoenen van tien afleveringen zal tellen. We zijn nu halverwege, en...
Wim Kok – Marnix Krop
‘Wim Kok is definitief geschiedenis,’ zo opent oud-diplomaat Marnix Krop het eerste deel van zijn Wim Kok-biografie. Hij bedoelt er slechts mee dat Nederlands derde socialistische minister-president op 20 oktober 2018 op 80-jarige leeftijd overleed. In zekere zin is dat ook de reden dat deze biografie in twee delen wordt gepubliceerd. Krop sprak namelijk met...
Furcht und Freiheit – Jan Werner Müller
Jan-Werner Müller heeft enkele jaren geleden een veel vertaald en goed boek over populisme geschreven. In zijn nieuwste werk gaat hij terug in de ideeëngeschiedenis van het liberalisme om argumenten te vinden tegen het populisme. Allereerst komt hij met een handzame definitie. Populisme is een stroming die pretendeert de ware volkswil te kennen. Daarom beschouwen...
Europeanen – Orlando Figes
Veel mensen denken bij de negentiende eeuw nog altijd aan de even knusse als slome tafereeltjes die Anton Pieck schilderde, of aan statische foto’s – gevolg van de lange sluitertijden – van stille binnensteden of het slaperige platteland, waar alles heel traag ging. In werkelijkheid was het een ongekend dynamische eeuw, waarin de wereld volledig...
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen op Historischnieuwsblad.nl.
