Historisch Nieuwsblad 1 - 2020
‘Bersiap kwam niet uit de lucht vallen’
In zijn boek Revolusi staat de Belgische cultuurhistoricus en schrijver David van Reybrouck onder meer stil bij de gewelddadige eerste fase van de Indonesische Revolutie in 1945. Gedurende de zogeheten Bersiap-periode vermoordden en verkrachtten jonge revolutionairen mogelijk duizenden Indische Nederlanders. Van Reybrouck sprak 75 jaar later met enkele van deze pemoeda’s. In een interview met...
Leeghwater was een waterkunstenaar
Jan Adriaanszoon Leeghwater was een duizendpoot. Hij droeg bij aan de inpoldering van de Beemster, ontwikkelde uurwerken en carillons, en metselde mee aan het Paleis op de Dam. Bovendien had hij een geweldig gevoel voor publiciteit. Mede daardoor verwierf hij een ereplaats in de vaderlandse geschiedenis. De faam van Jan Adriaanszoon Leeghwater begon met een...
Geen zee te hoog voor oercomputer Deltar
Met hogere dijken kan Nederland een zeespiegelstijging van drie meter opvangen, staat in een nieuw rapport. Na de Watersnoodramp kwam er veel geld vrij voor de strijd tegen het water.
Kraamkamer van de beschaving
Ver voor onze jaartelling hadden de Mesopotamiërs alles al: huizen van baksteen, strenge wetboeken, meeslepende literatuur en een riolering. En misschien zelfs hangende tuinen in Babylon. Niet voor niets beschouwde koning Hammurabi zichzelf als de plaatsvervanger van de oppergod op aarde. 1. Gebakken modder: de eerste steden ontstaan Het begon allemaal heel simpel: met klei....
Brazilië heeft zwakke democratische traditie
In Sao Paolo gingen Brazilianen de straat op om hun steun te betuigen aan oud-president Bolsonaro. Waarom geeft slechts een derde van Brazilië aan de democratie de beste staatsvorm te vinden?
Het bombarderen van burgers is al anderhalve eeuw omstreden
Het kan niet anders, zeggen veel strategen. Soms vallen er nu eenmaal bommen op de gewone bevolking. Maar zo lang als er vliegtuigen bestaan, zo lang is het bombardement op burgers al omstreden. ‘You press a button and death flies down,’ zo karakteriseerde Charles Lindbergh kernachtig zijn werk als piloot van een jachtbommenwerper in 1944...
Meester van het universum
Het Verenigd Koninkrijk plaatst radars in Wales die het land moeten beschermen tegen een oorlog in de ruimte. Amerikaanse generaals hadden in de jaren vijftig al ambitieuze plannen voor een ruimteoorlog.
De Drooglegging: een ontnuchterende strijd
Negentig jaar geleden maakten de VS een einde aan de Drooglegging. Amerika had het alcoholverbod in 1920 ingevoerd om de drankzucht te beteugelen, maar dat draaide uit op een ramp.
Democratisering verloopt niet rechtlijnig
Al 900 jaar geleden ontstonden in Europa de eerste vormen van politieke participatie: burgers zochten bescherming tegen de grillen van hun heersers. In zijn nieuwste boek Mede-zeggenschap laat emeritus hoogleraar geschiedenis Wim Blockmans zien hoe vervolgens de rechtsstaat en de democratie opkwamen. En hoe ze nu weer worden bedreigd. ‘De parlementaire democratie houdt vast aan...
Ian Buruma over zijn historische held
Schrijver en historicus Ian Buruma heeft talloze boeken en essays op zijn naam. In zijn woonplaats New York werkt hij momenteel aan een boek over de opkomst en ondergang van de Anglo-Amerikaanse orde. Buruma bewondert de Duitse dichter en essayist Heinrich Heine (1797-1856) als humoristische vrijdenker. Wanneer maakte u kennis met Heinrich...
Vensters op de wereld
Glas verbreedt letterlijk onze blik, stelt Annegreet van Bergen vast. Dankzij brillen, microscopen en steeds grotere vensterruiten gaan er werelden voor ons open. Glas doet wonderen. Dat zie je in Amsterdam-Noord, waar de ene na de andere industriële locatie wordt omgetoverd tot hotspot vol creatieve, culturele en uitgaansactiviteiten. Zo ook het gebied rond het Gedempt...
Stelling: generatieconflict
In de ‘stelling’ reageert een vast panel van historici op een actuele gebeurtenis. Eva Rovers ‘Absoluut. De huidige jongeren en de kinderen die nu geboren worden, zijn de klos. Zij zullen de gevolgen ondervinden van de overconsumptie van hun voorouders. Zelfs in het onwaarschijnlijke geval dat we erin slagen de opwarming van...
Britse familieperikelen in The Crown
Geen volk met een obsessiever fascinatie voor het koningshuis dan het Engelse. Het heeft tientallen tv-series opgeleverd, maar The Crown spant de kroon.
Wim Kok – Marnix Krop
‘Wim Kok is definitief geschiedenis,’ zo opent oud-diplomaat Marnix Krop het eerste deel van zijn Wim Kok-biografie. Hij bedoelt er slechts mee dat Nederlands derde socialistische minister-president op 20 oktober 2018 op 80-jarige leeftijd overleed. In zekere zin is dat ook de reden dat deze biografie in twee delen wordt gepubliceerd. Krop sprak namelijk met...
Furcht und Freiheit
Jan-Werner Müller heeft enkele jaren geleden een veel vertaald en goed boek over populisme geschreven. In zijn nieuwste werk gaat hij terug in de ideeëngeschiedenis van het liberalisme om argumenten te vinden tegen het populisme.
Europeanen – Orlando Figes
Veel mensen denken bij de negentiende eeuw nog altijd aan de even knusse als slome tafereeltjes die Anton Pieck schilderde, of aan statische foto’s – gevolg van de lange sluitertijden – van stille binnensteden of het slaperige platteland, waar alles heel traag ging. In werkelijkheid was het een ongekend dynamische eeuw, waarin de wereld volledig...
Uw maandelijkse portie geschiedenis
Maandelijks de beste historische artikelen. Bestel nu Historisch Nieuwsblad met korting!