Historisch Nieuwsblad 1 - 2017
Wilt u uzelf voorbereiden op de komende campagnetijd? Lees dan het artikel van Willem de Bruin over het ontstaan van de Nederlandse politieke partijen.
Ook leest u hoe de stijfkoppige monnik Luther een geloofscrisis veroorzaakte.
Amerika en de Eerste Wereldoorlog: Washington werd de strijd in gezogen
President Wilson wilde niet dat Amerika tijdens de Eerste Wereldoorlog betrokken zou raken bij de strijd. Maar de Duitse agressie – ook in Amerika zelf – maakte zijn neutraliteitspolitiek onhoudbaar. In 1917 gingen de VS meevechten. Voor de meeste Amerikanen kwam het als een grote verrassing dat in augustus 1914 een grote oorlog uitbrak in...
Verschillende visies op de Russische Revolutie
Poetin vergelijkt de Wagner-opstand met de Russische Revolutie in 1917. Die leidde tot een communistische dictatuur. Maar hoe onvermijdelijk was deze uitkomst eigenlijk?
Raspoetin: de zondebok van Rusland
Op 17 december 1916 doodde een groep Russische aristocraten Grigori Raspoetin, de spiritueel leidsman van tsarina Alexandra. Dat was de redding van Rusland en de monarchie, zo dachten ze. Maar ze hadden het mis. In het tweede oorlogsjaar 1916 bezoekt de Franse kunstmecenas Lucien Murat het Russische Rijk. Bij haar vertrek gaat ze ervan uit...
Maarten Luther in vier scènes
In 1517 keerde de onbekende monnik Maarten Luther zich tegen de opvattingen over boete en genade van de katholieke kerk. Dat was het begin van een geloofscrisis die de kerk voorgoed zou splijten. De 95 stellingen Op het eerste gezicht lijkt het geen wereldschokkende gebeurtenis: een 34-jarige monnik, een onbekende hoogleraar aan de weinig...
Hoe Karl Marx uitgroeide tot denker van de communisten
In het oude huis van Charles Darwin wordt een exemplaar van ‘Das Kapital’ tentoongesteld dat hij van Karl Marx cadeau kreeg. De ideeën van het marxisme berusten deels op de evolutietheorie.
Voorpublicatie: Gestapo. Mythe en realiteit van Hitlers geheime politie
Adolf Hitler vond dat iedereen die niet tot de raszuivere ‘nationale gemeenschap’ behoorde moest verdwijnen. Daarom begon de Gestapo met de meedogenloze vervolging van grote groepen gewone mensen, die om verschillende redenen ‘sociale buitenstaanders’ waren. In de beginjaren van Hitlers bewind was het belangrijkste doel van de Gestapo – de staatspolitie – het uit de...
Stem des volks
Volt en Christenunie willen het aantal kamerzetels uitbreiden naar 250. Eind negentiende eeuw telde de Tweede Kamer nog 100 leden. In die tijd ontstonden de eerste politieke partijen.
COLUMN Annegreet van Bergen over praatpalen
Automobilisten met pech kunnen sinds de jaren zestig via praatpalen contact zoeken met de wegenwacht. Erg handig, zeker in vergelijking met het alarmsysteem ervoor. Maar inmiddels zijn de palen overbodig, zo constateert Annegreet van Bergen. De mobiele telefoon heeft ons leven in allerlei opzichten veranderd. Wanneer bijvoorbeeld een man in een film uit de vorige...
De Chinese Burgeroorlog van Hong Xiuquan
Ondanks hard optreden van de overheid gaan Chinezen de straat op tegen het zerocovidbeleid. Midden negentiende eeuw kostte een burgeroorlog tientallen miljoenen Chinezen het leven.
Sam van den Bergh (1864-1941), grootindustrieel – Pim Reinders
Oss is niet alleen de stad van Jan Marijnissen, Organon en messentrekkers, maar ook de bakermat van de boterproductie. Eind negentiende eeuw kwam een derde van de in Groot-Brittannië geconsumeerde boter uit het Brabantse stadje. Daar beconcurreerden Anton Jurgens en Sam van den Bergh (1864-1941) elkaar op de internationale markt. Een Frans patent op margarine...
Op reis met mijn vader (die dood is) – Maarten van Riel
Vorig jaar verscheen van Jelle Brandt Corstius As in tas, daarin beschrijft hij een fietstocht van zestien dagen naar het zuiden van Frankrijk met in zijn fietstas een deel van de as van zijn twee maanden eerder overleden vader, de beroemde columnist Hugo Brandt Corstius. De zoon vertelt veel over het wonderbaarlijke...
Hero of the Empire: The Making of Winston Churchill – Candice Millard
In 1899 beleefde de 23-jarige Winston Churchill een grote teleurstelling: hij werd niet gekozen tot Lagerhuis-afgevaardigde voor Oldham. De naamsbekendheid van zijn vader, een prominente minister, en zijn roekeloze avonturen op de slagvelden van Cuba, Soedan en Afghanistan waren niet genoeg om de arbeiders van de katoenstad te overtuigen van zijn talent. ...
Jolande Withuis over Marie Anne Tellegen
Socioloog Jolande Withuis is een gelauwerd auteur. Recent verscheen van haar Juliana. Vorstin in een mannenwereld. Ze bewondert feministe, verzetsvrouw en directeur van het Kabinet van de Koningin Marie Anne Tellegen (1893-1976) om haar werklust, non-conformisme en integriteit. Wanneer maakte u kennis met Marie Anne Tellegen? ‘Midden jaren tachtig, tjdens het werk aan...
Jacobs vlucht. Een familiesaga uit de Gouden Eeuw – Craig Harline
Fanatieke geloofsbeleving in één familie Jacob Rolandus junior (1633-1684) werd geboren als ketter van de vierde generatie. Zijn overgrootvader had zich rond 1560 tot het calvinisme bekeerd en zijn grootvader, Jacob Rolandus senior, had zich ontwikkeld tot een van de prominentste rechtzinnige predikanten van de Republiek. Tijdens de Synode van Dordrecht (1618-1619) was hij...
FILMRECENSIE Cézanne et moi
Cézanne en Zola begrepen elkaar niet meer Het is een legendarische vriendschap in de kunstgeschiedenis. Dertig jaar gingen Paul Cézanne en Émile Zola voor elkaar door het vuur, maar in 1886 eindigde hun vriendschap met een daverende klap. De reden was Zola’s roman Het meesterwerk. Cézanne ervoer het boek, waarin een schilder zijn...
Uw dagelijkse portie geschiedenis
Elke dag de beste historische artikelen. Word abonnee en krijg onbeperkt toegang tot alle artikelen op Historischnieuwsblad.nl.