Home Alle artikelen

Alle artikelen

Een overzicht van de artikelen die we recent hebben gepubliceerd.
De geschiedenis laat haar sporen na. Monumenten, voorwerpen en graven herinneren aan bijna vergeten personen. Hun verhaal wordt hier verteld. Deze keer het beeld van L.C. Dudok de Wit, oftewel Kees de Tippelaar (1843-1913), in Breukelen.
Geen landloper ter wereld was zo vermaard als Kees Dudok de Wit. Door zijn wandeltochten werd hij aan het eind van de negentiende eeuw een bekende Nederlander. Journalisten volgden zijn avonturen op de voet en vol verbazing keken tijdgenoten de passerende tippelaar na: `Zijn stap is en blijft even ferm en krachtig. Hij loopt gejaagd en met groote passen, zoodat een gewoon mensch hem geen drie minuten, en een hardlooper hem geen 3 uur kan bijhouden.’
        Zijn afwijking trad in Nederlands-Indië voor het eerst aan het licht. De jonge Kees, afkomstig uit een geslacht van rijke suikerhandelaren, maakte in 1865 zoals zoveel jongelieden van goede komaf een `groote tour’ door de Oost en de Verenigde Staten. Maar in plaats van zich gerieflijk te laten vervoeren, zoals zijn standgenoten, zette Kees het op een tippelen. Hij liep vijfhonderd kilometer over Celebes en doorkruiste in 186 dagen Java – een tocht van meer dan drieduizend kilometer.
        Bij thuiskomst trokken zijn avonturen veel belangstelling. Kees’ lezingen in het Amsterdamse Paleis voor Volksvlijt werden druk bezocht en bezorgden hem landelijke bekendheid. De kranten stonden vol van deze rare snuiter. Door zijn onconventionele levenshouding en kleurrijke persoonlijkheid werd Kees een ware mediaster. Zelf werkte hij daar actief aan mee door allerlei nieuwtjes over zijn persoon op redacties te laten bezorgen, ontdekten zijn biografen Arie A. Manten en Ties Verkuil sr.
        Kees’ hobby was een vreemde. Lopen werd voor iemand van goede komaf als zeer onfatsoenlijk beschouwd. Alleen arbeiders liepen, enkel omdat zij zich geen koets konden veroorloven. Een herbergier aan wie Kees tijdens een regenbui om onderdak vroeg, vertolkte de stem van het volk. `Boeven zijn jullie,’ riep hij uit het raam, `fatsoenlijke mensen lopen niet in zulk hondenweer.’
        Onverdroten zette Kees zijn `tippelingen’ voort. In 1874 liep hij in negen dagen van Amsterdam naar Parijs, en een jaar later liep hij in 235,5 uur naar Wenen. Hij overbrugde de afstand op pantoffels, waarvan hij de inlegzolen verving zodra ze warm werden. Drie paar wollen sokken moesten ten slotte iedere blaarvorming voorkomen. Een wandelstok en een handkoffertje completeerden zijn uitrusting.
        Toen Kees in de Oostenrijkse hoofdstad arriveerde, was zijn roem hem reeds vooruitgesneld. Als een groot kampioen werd hij op de schouders genomen. Hij genoot van alle aandacht en probeerde ook later steeds in het middelpunt van de belangstelling te staan. Hij had last van `melancholie’, zoals depressiviteit toen werd genoemd, een kwaal die aan het eind van zijn leven verergerde. Hij compenseerde zijn somberheid met allerlei grappen en grollen.
        Slangevecht in Breukelen, waar Kees resideerde, was een middelpunt van gezelligheid. Hij opende er een museum, waar hij de curiosa tentoonstelde die hij onderweg had verzameld. Bezoekers leidde de rentenier persoonlijk rond. Zij kregen vaak ook zijn verzameling wassen beelden te zien, waarmee Kees menige grap uithaalde.
        Zo joeg hij een bootlading jongedames de stuipen op het lijf toen zij na een geweerschot een vrouw voorover in de Vecht zagen vallen. Later bleek de `moord’ door Kees beraamd en het slachtoffer een van zijn poppen. Ook de landsverdediging leed onder zijn grollen. Toen Kees ter ore kwam dat een oefening ’s nachts met een kanonschot zou beginnen, vervroegde hij de manoeuvres door voortijdig een schot te lossen. Door de ontstane verwarring liep alles in het honderd.
        Kees zorgde ervoor dat hij ook na zijn dood niet vergeten werd. Hij stichtte een fonds waaruit de hele jeugd van Breukelen elk jaar op zijn verjaardag (3 oktober) wordt getrakteerd op poffertjes. Als dank tippelen de schoolkinderen elk jaar langs het beeld van hun weldoener. Kees en zijn hondje kijken tevreden toe.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.
Artikel

Stille getuigen: Het standbeeld van Kees de Tippelaar

De geschiedenis laat haar sporen na. Monumenten, voorwerpen en graven herinneren aan bijna vergeten personen. Hun verhaal wordt hier verteld. Deze keer het beeld van L.C. Dudok de Wit, oftewel Kees de Tippelaar (1843-1913), in Breukelen. Geen landloper ter wereld was zo vermaard als Kees Dudok de Wit. Door zijn wandeltochten werd hij aan het...

Lees meer
Artikel

Beeldgeheim

Een onbekende historische foto. Is het verhaal erachter te vertellen? Schrijvers Jan van Aken en Arthur Japin doen een poging. ‘Duinen en strandtenten,’ zegt Van Aken meteen. ‘Nederlandse soldaten exerceren aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog, met op de achtergrond een zandkasteel.’ ‘Volgens mij zijn het eerder ruïnes, ze lijken antiek,’ ziet Japin. Van...

Lees meer
Artikel

De vooruitgang: `De meeste arbeiders kozen voor aanpassing’

Proefschriften, lezingen of artikelen kunnen ons beeld van het verleden ingrijpend veranderen. In zijn inaugurele rede laat Lex Heerma van Voss zien dat arbeiders bewuste keuzes maakten om hun positie in de samenleving te handhaven. `Kapitalisme leidt vanzelf tot socialisme’ – dat was lang het uitgangspunt van veel sociaal-historici. Maar de revolutie bleef uit, zelfs...

Lees meer
Artikel

Archieven op internet

Archieven hebben het internet ontdekt en proberen de burger in toenemende mate ter wille te zijn. Maar zijn de bronnen nu daadwerkelijk op het scherm te raadplegen? Drie keer klikken op de site van het Utrechts Archief, en de bezoeker heeft een notariële akte uit 1698 op het scherm. Maar voor de stukken uit het...

Lees meer
Artikel

Het hoge woord: De Nederlandsche Bank was beter af aan de leiband van de Bundesbank

Al een eeuw lang volgt Nederland de politiek van een monetaire grootmacht, vaak Duitsland. En over het algemeen is dat niet zo slecht geweest. Maar met de invoering van de euro hebben wij onze financiële vrijheid ingeleverd. Afgezien van wat gezeur van esthetici die de oude guldenbiljetten mooier vonden, ging de invoering van de euro...

Lees meer
Willem III en Lodewijk XIV
Willem III en Lodewijk XIV
Artikel

Willem III en Lodewijk XIV

Ze zaten aan elkaar geketend in een eigentijdse wapenwedloop. De een verloor de slag om de populariteit reeds tijdens zijn leven, en als persoon was en bleef hij vooral saai. Maar uit noodzaak om te overleven werd Willem III, erkent zelfs Henri Kissinger, meester in de diplomatie van zijn tijd. De ander, meester van de...

Lees meer
Artikel

Jan Peter Balkenende werd gevormd aan de Vrije Universiteit

Hij genoot van een goed glas wijn, maar werd zelden echt dronken. In de universiteitspolitiek voerde hij actie voor het recht op warme maaltijden. Zijn scriptie ging over de protestantse zuil en de Nederlandse industrialisatie. De basis voor de denkbeelden van de huidige president werd gelegd tijdens zijn studie geschiedenis aan de Vrije Universiteit. Mr.dr....

Lees meer
Interview

Veertig jaar geleden: Katholiek schrijver Michel van der Plas over het Tweede Vaticaanse Concilie

Revolutionaire plannen had paus Johannes XXIII met het Tweede Vaticaanse Concilie, dat veertig jaar geleden begon: meer openheid en democratie in de katholieke kerk. Maar zijn vroegtijdige dood riep een conservatieve tegenbeweging op, die in Rome nog steeds de macht heeft. Katholiek schrijver Michel van de Plas woonde het concilie bij: `Volgens mij denken veel...

Lees meer
Logo BVD/AIVD
Logo BVD/AIVD
Artikel

Succes en falen van de Nederlandse inlichtingendiensten

Een door de AIVD gerekruteerde Nederlandse ingenieur heeft in 2007 een computervirus losgelaten in een Iraans atoomcomplex, schrijft de Volkskrant.

Lees meer
Onderzoek

De belangrijkste resultaten van het onderzoek onder kinderen van ‘foute’ ouders

ALGEMEEN Geboortejaar:1920-1925        1%1926-1930        8%1931-1935        20%1936-1940        23%1941-1945        28%1946-1950        7%1951-1955        7%1956-1960        3%1961-1965        1%Niet ingevuld        1%I        ERVARINGEN TIJDENS DE OORLOGWaren er andere familieleden lid van de NSB?Ja                58%Nee                42%Weet niet        1%Wat was hun (mogelijke) motivatie om lid te worden?Economische crisis                         29%Sociale bevlogenheid                         16%Streven naar econ./maatschappelijke vooruitgang         11%Anticommunisme                                                9%Teleurstelling in gevestigde politiek                        8%Nationaal-socialistische overtuiging                        7%Pers. vertrouwdheid met Duitsland (vaak door huwelijk)        4%Sociale druk van anderen                                3%Onder indruk van vooruitgang in Hitler-Duitsland        2%Nationalisme                                                2%Avontuur                                                2%Overig                                                        7%Bent u zelf lid geweest van een nationaal-socialistische...

Lees meer
Column

Josef Luns

Ieder mens heeft recht op zijn tekortkomingen, maar een minister mag je er op afrekenen. In een goed functionerende democratie is dat zelfs een verplichting. In de krantenstukken die verschenen na het overlijden van Joseph Luns domineerde de vergoelijkende toon. Wat was hij aardig en wat vertelde hij rake anekdotes! Nieuw-Guinea was natuurlijk een niet...

Lees meer
Column

Relativeren

Ik heb niet veel op met columnisten. Veel te vaak beginnen ze zelfs hun eerste zin met `ik’, steevast weten ze niet van ophouden, en doorgaans zijn hun columns slechts een pover excuus om geen boeken te schrijven. Toch is het leerzaam om even stil te staan bij het gedwongen afscheid deze zomer van de...

Lees meer