Beeldgeheim

Een oude foto. Wat is het verhaal erachter? Columnisten Cornald Maas (de Volkskrant, Vrij Nederland) en Rob Schouten (Trouw) wagen een poging.

‘Wat een ultieme rust straalt deze foto uit. Maar schijn bedriegt waarschijnlijk, want dit zijn geen mannen die als instanthippies, met Woodstock-allure, uitrusten aan de rand van de weg. Dit lijkt wel Den Haag, en misschien zelfs de Lange Voorhout,’ geeft Cornald Maas aarzelend een sfeerimpressie van de vermoedelijke locatie. Voor Rob Schouten is het wel duidelijk: ‘De locatie is voor iedereen die ooit in Den Haag is geweest onmiskenbaar de Korte Voorhout.’

      De foto biedt de Trouw-columnist ook voldoende aanknopingspunten voor een uitspraak over het seizoen. ‘Het zal wel zomer zijn – in elk geval geen jassenweer, anders hangt men niet onbedekt in hangmatten en op stretchers.’ Maas let echter op andere dingen. ‘Het is najaar, want de blaadjes vallen van de bomen.’ Maar Schouten verklaart: ‘Het heeft misschien kortelings stevig gewaaid; daarom liggen er flink wat blaadjes op de grond.’

      Met de auto’s kunnen beide heren het best uit de voeten. Cornald Maas: ‘Het is, gelet op de gefotografeerde automobielen, begin jaren zeventig.’ Schouten, blijkbaar een liefhebber en kenner: ‘Aan de Alfa Guilietta, Citroën Ami en Morris 1000 te zien – geef mij trouwens eerstgenoemde maar – is het eind jaren zestig, maar het kan inderdaad net zo goed begin jaren zeventig zijn. Het valt me wel op dat er nog geen parkeermeters zijn, maar ik heb geen flauw idee wanneer die eigenlijk zijn ingevoerd.’

      Maar wat doen die mannen daar, vraagt Maas zich af. ‘Het zijn zakenmannen, of werknemers van een bank,’ denkt hij. ‘Mij lijken het journalisten,’ ziet Schouten. ‘Ze wachten op iets. Ik zie er een met een walkietalkie in zijn hand, want van mobieltjes was natuurlijk nog geen sprake. Bij mijn weten mag en mocht je zonder toestemming niet zomaar in het groen van de Korte Voorhout je kampement opslaan, dus is het vast gepermitteerde pers.’ ‘Maar is het niet aannemelijk,’ stribbelt Maas nog wat tegen, ‘dat als dit tafereel zich inderdaad in Den Haag afspeelt, dit Kamerleden zijn? De man in de hangmat lijkt zelfs een beetje op Hans Wiegel, hoewel die toen jonger was.’

      Schouten gaat rustig verder in de ingeslagen richting: ‘Ik denk wel dat het overdag is; ze zien er niet uit alsof ze er de nacht hebben doorgebracht. Toch zijn er verder geen passanten te zien, wat me verbaast. Mogelijk is het terrein afgezet voor gewone voorbijgangers. Er moet dus iets ernstigs aan de hand zijn, hoe rustig de journalisten er ook bij hangen.’ ‘Het is stil op straat,’ beaamt Maas, maar zorgelijk vindt hij dat niet. ‘Deze mannen protesteren, gok ik, met stille trom en van “alternatievelingen” geleende middelen, zoals die hangmat, tegen een autoloze zondag. De eerste autoloze zondag van, meen ik, najaar 1973.’

      Dan krijgt Schouten een beslissende inval. ‘Is dit niet typisch een setting voor een gijzeling? Ik graaf in mijn geheugen en delf de eerste Nederlandse op die ik me herinner: de gijzeling in de Franse ambassade. Die bevindt zich wel niet op de Korte Voorhout, maar er vlak achter. En dat klopt ook – de pers mag natuurlijk niet in de weg lopen, maar die laat je wel toe in de buurt.’

      Schouten weet het nu nagenoeg zeker: ‘Die gijzeling vond plaats in 1974. Kon ik die nummerborden maar ontcijferen, en die krant zou natuurlijk alle twijfel wegnemen! Ik houd het erop, want de rustige opwinding, iets als stilte ná en voor de storm, wijst er mijns inziens onmiskenbaar op: geïmproviseerd wachten van journalisten op de Haagse Korte Voorhout gedurende de gijzeling in de Franse ambassade, 1974. Ik was toen twintig.’

 Uitleg: 16 September 1974: journalisten rusten uit tijdens de gijzeling van medewerkers van de Franse ambassade in Den Haag door leden van het Japanse Rode Leger. Ze eisten de vrijlating van een Japanse gevangene in Parijs. Nederland beschikte sinds kort over een eigen antiterreureenheid, maar de gijzeling eindigde zonder geweld. De gijzelnemers kregen een vrijgeleide in ruil voor vrijlating van de gijzelaars. Prinsjesdag werd door het gebeuren behoorlijk verstoord.