Alle artikelen
DIRIGENTEN VAN DE HERINNERING. MUSEALISERING EN NATIONALISERING VAN DE VOLKSCULTUUR IN NEDERLAND 1815-1940
Iedereen weet: de volkscultuur is een rariteitenkabinet. Het blijkt uit merkwaardige gewoonten en gebruiken als ringsteken, Sinterklaas, midwinterhoornblazen en nog heel veel meer. Hoe al deze rituelen op zeker moment tot nationale iconen werden verheven, is het onderwerp van het uitstekend geschreven proefschrift van Ad de Jong, verbonden aan het nationale rariteitenkabinet bij uitstek: het...
DE GEREFORMEERDEN
Het was 1970 en ik ging naar de brugklas in Zwolle. Op een van de eerste dagen fietste ik mee met een groepje klasgenootjes uit het naburige Hasselt. Toen ik thuis over mijn nieuwe vriendjes vertelde, riep mijn moeder: ‘Vergeet dat maar, die zijn gereformeerd, daar kom je nooit tussen.’ Gereformeerden, legde ze uit, klitten...
WAAROM HET LEVEN SNELLER GAAT ALS JE OUDER WORDT. OVER HET AUTOBIOGRAFISCH GEHEUGEN
Ziet iemand echt zijn leven voorbij flitsen als hij in doodsnood verkeert. Hoe komt het dat je je meer dingen herinnert uit je jonge jaren dan uit latere levensfasen? Waarom is het geheugen van rekenwonders gemiddeld tot slecht, terwijl ze de meest ingewikkelde berekeningen uit hun hoofd kunnen maken? Wat zijn déjà vu’s en hoe...
JOURNALISTEN EN HEETHOOFDEN. EEN GESCHIEDENIS VAN DE INDISCH-NEDERLANDSE DAGBLADPERS 1744-1905
Je moet wel gek zijn om alle negentiende-eeuwse kranten in Nederlands-Indië door te nemen en ze dan allemaal in een naslagwerk te behandelen. Allemaal? Ja allemaal. Met filatelistische precisie en de bijbehorende drang naar volledigheid heeft Gerard Termorshuizen ze samengebracht. Van het onbeduidendste lokale sufferdje tot de Grote Vijf – de Java-Bode, de Javasche Courant,...
Want alle verlies is winst
Onlangs sloot literatuurhistoricus Piet Calis zijn omvangrijke onderzoek naar schrijvers en hun tijdschriften tussen 1941 en 1951 af met de publicatie van het laatste deel Het elektrisch bestaan. Daarin riep Calis de Vijftigers uit tot de belangrijkste literaire beweging van Nederland in de twintigste eeuw. De immer enthousiaste Calis, die zijn literaire helden in zijn...
Nieuwe Media: Ford
Op het web staan de oldtimers in de file. Wat hebben de lopende band, Canadese whisky en een koninklijke wielbasis met elkaar gemeen? Een prachtige foto in de Volkskrant van 16 januari 2002. Het kapotte hek bovenaan de dijk, de bandensporen naar beneden, het uit zijn voegen gerukte portier. Je ziet niet alleen dat er...
Lifestyle: Stemmige deftigheid
De hotspots in achttiende-eeuws Parijs. Lekker weg in de jaren dertig. Haute cuisine in de Middeleeuwen. Trends zijn van alle tijden. Culinaire avonturen, mode, wonen en uitgaan door de eeuwen heen. De Spanjaarden, die weten pas hoe ze zich op gepaste en voorname wijze aan het hof dienen te presenteren. De in het zwart geklede...
Stille getuigen: De preparaten van Frederick Ruysch
De geschiedenis laat haar sporen na. Monumenten, voorwerpen en graven herinneren aan bijna vergeten personen. Hun verhaal wordt hier verteld. Deze keer de preparaten van Frederick Ruysch (1638-1731) in het Anatomisch Museum te Leiden. De menselijke preparaten van Frederick Ruysch zijn van een morbide schoonheid. In een bedje van sterk water ligt een kind rustig...
Beeldgeheim februari 2002
Een onbekende historische foto. Is het verhaal erachter te vertellen? Vakbondsvoorzitters Lodewijk de Waal (FNV) en Doekle Terpstra (CNV) doen een poging. `Ik heb ooit een verhaal gehoord van een oude vakbondsman,’ peinst De Waal, `die mij vertelde over het medezeggenschapsorgaan van een fabriek. De vertegenwoordigers van de arbeiders kregen, vlak voordat de vergadering was...
De vooruitgang: `Voorlichters mogen de burgers niet opvoeden’
Proefschriften, lezingen of artikelen kunnen ons beeld van het verleden ingrijpend veranderen. Luuk Hajema legt in zijn proefschrift uit waarom de Nederlandse overheid zoveel voorlichters heeft. `In maart 1946 stelde de regering een commissie in onder leiding van Gerrit Jan Van Heuven Goedhart. Die moest onderzoeken hoe de overheid burgers moest voorlichten over beleid,’ vertelt...
Ahmed Al-Raisoeni: de Osama Bin Laden van Marokko
Hij begint zijn carrière als schapendief, maar beheerst algauw het noorden van Marokko. Moelai Ahmed Al-Raisoeni maakt zijn fortuin met het ontvoeren van rijke buitenlanders. Vanuit zijn roversnest in de bergen neemt hij het op tegen de sultan, maar ook tegen Engeland, Frankrijk en Spanje. Evenals Bin Laden in onze tijd speelt in het begin...
Met internet gaan we terug naar de Middeleeuwen
De toegankelijkheid van kennis lijkt door internet enorm toe te nemen, net als na de uitvinding van de boekdrukkunst. Maar omdat we veranderingen in de media beschouwen als vooruitgang, zien we niet wat we door internet kwijtraken. U leest dit artikel in een nummer van Historisch Nieuwsblad. De tekst van dit artikel is identiek aan...
