Alle artikelen
Zero Dark Thirty
Kathryn Bigelow
Vanaf 24 januari in de bioscoop
Schetst de thriller Zero Dark Thirty een accuraat portret van de opsporing en standrechtelijke executie van Osama bin Laden in de Pakistaanse stad Abbottabad twee jaar geleden? In de Verenigde Staten woedt een debat over het waarheidsgehalte van de film. Het heikele punt is dat CIA-agenten in Zero Dark Thirty in geheime gevangenissen verdachten martelen die mogelijk informatie over Bin Laden hebben. Het doel heiligde alle middelen, suggereert de film van regisseur Kathryn Bigelow, die eerder met haar Irak-drama The Hurt Locker zes Oscars won. De CIA noemt de film dan ook ‘geen realistische verbeelding van de feiten’.
Dat een CIA-agente in de film als enige gelooft dat Bin Laden zich niet in een grot, maar in Abbottabad schuilhoudt, is in elk geval dramatische fictie. Het zorgt voor een amusante onderstroom van machogedrag versus vrouwelijke intelligentie. Zero Dark Thirty is een meeslepende thriller, die doet verlangen naar een goede documentaire over de zoektocht naar Bin Laden.
No
Pablo Larraín
Vanaf 31 januari in de bioscoop
De Chileense filmmaker Pablo Larraín vindt dat in Chili te weinig aandacht is voor de gevolgen van het dictatoriale verleden onder Pinochet, de generaal die na een staatsgreep in 1973 tot 1990 aan de macht was. No is het slotstuk van Larraíns speelfilmtrilogie over deze periode. Zijn films Tony Manero en Post Mortem toonden de psychologische gevolgen van de repressie. In No draait het om het referendum dat Pinochet in 1988 onder internationale druk organiseerde over de vraag of hij nog eens acht jaar aan de macht mocht blijven.
Zijn politiek tegenstanders huren een in de Amerikaanse reclamewereld geschoolde jonge campagneleider in, die de Chilenen met hippe reclamespotjes overhaalt om tegen Pinochet te stemmen. Pinochet verliest het referendum, maar de film roept de vraag op wie er nu eigenlijk heeft gewonnen: de democratie of een briljante reclameman, die politieke standpunten verkoopt als een wasmiddel. Gaan verkiezingen in een democratie (nog) over ideeën of zijn ze verworden tot een reclame- en marketingwedstrijd? No stelt de actuele vraag intelligent en indringend aan de orde.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
FILM: Signalementen
Zero Dark Thirty Kathryn Bigelow Vanaf 24 januari in de bioscoop Schetst de thriller Zero Dark Thirty een accuraat portret van de opsporing en standrechtelijke executie van Osama bin Laden in de Pakistaanse stad Abbottabad twee jaar geleden? In de Verenigde Staten woedt een debat over het waarheidsgehalte van de film....
FILM: Een politieke straatvechter
In Steven Spielberg wonen twee zielen. De ene laat hem spektakelfilms als Jaws en een stripverfilming over Kuifje maken, de andere treedt op als geschiedenisleraar, met als hoogtepunt Schindler’s List. Omdat de twee zielen niet te verenigen zijn, wisselen ze elkaar af. De afgelopen twee jaar speelde Spielberg vals, want hij maakte twee historische...
WEBSITE: Prins Bernhards crash
Elke eerste werkdag van het jaar is het naar buitenlands voorbeeld ‘Openbaarheidsdag’ bij het Nationaal Archief (www.nationaalarchief.nl, zoek op openbaarheidsdag). De overheidsarchieven die worden overgebracht naar het NA zijn voor circa 95 procent direct openbaar. De Archiefwet schrijft voor dat de andere 5 procent na een bepaalde periode voor het publiek beschikbaar moeten...
TENTOONSTELLING: De verwarrende Gouden Eeuw
Deze winter valt de Gouden Eeuw niet te omzeilen. Gelijktijdig met de televisieserie van de NTR heeft het Amsterdam Museum (sinds 2011 is het woord ‘historisch’ uit de naam geschrapt) een tentoonstelling over de Gouden Eeuw. Het museum is gehuisvest in het voormalige Burgerweeshuis, waar sinds de zestiende eeuw wezen werden opgevangen. Om de verschillende...
Anti-communistische contrapropaganda
Zoek voor de grap eens op het trefwoord ‘Interdoc’ in het krantenarchief. Resultaat: nul artikelen over dit Europese spionagenetwerk uit de Koude Oorlog. Deze maand verscheen het eerste boek ooit over het geheime netwerk Interdoc, dat van 1963 tot 1986 probeerde de publieke opinie te vormen en manipuleren. In Interdoc, een geheim netwerk in de...
De Grote Trek in Zuid-Afrika (1835-1845)
In Zuid-Afrika vond tussen 1835 en 1845 de Grote Trek plaats: duizenden Nederlandse kolonisten verlieten de Britse Kaapkolonie en stichtten nieuwe republieken in de binnenlanden. De ‘Voortrekkers’ zijn door latere generaties bejubeld als nationalisten en beschimpt als achterlijke slavenhouders. Maar boven alles waren zij pioniers, die probeerden op de Afrikaanse savanne een bestaan op te...
De andere schoolstrijd
In 1863 introduceerde Johan Rudolph Thorbecke een nieuw schooltype: de hogere burgerschool. De hbs was meteen een succes en vormde een geduchte concurrent voor het gymnasium. Het exactevakkenpakket van de hbs sloot beter aan bij de eisen van de moderne tijd. Alleen door zich aan te passen wist het gymnasium te overleven. Als zoon van...
Bouwmeester van apartheid
‘Apartheid was voor hem meer dan een politieke filosofie, het was een religie,’ schreef de Britse oud-premier Harold Macmillan in zijn memoires over Hendrik Verwoerd. In februari 1960 voerde Macmillan dagenlange gesprekken met zijn Zuid-Afrikaanse ambtsgenoot in een zeventiende-eeuws landhuis aan de voet van de Tafelberg. ‘Het was gedurende deze dagen dat ik me volledig...
De wanhoopsdaad van Dirkje
In de jonge jaren van Dirkje de Ruyter kwamen de jongens uit Barendrecht op zaterdag naar haar dorp, Pernis, om daar te vrijen met de meisjes. Pernis was zwaar christelijk, maar Barendrecht was nog een graadje strenger. In Pernis konden ze af en toe nog lachen, iets wat in Barendrecht door God verboden leek. Arend-Jan...
Wilhelmina en de neutraliteit
Jonkheer Bonifacius Cornelis de Jonge is er beduusd van. Als de minister van Oorlog in de middag van 16 mei 1918 wegrijdt bij het koninklijke buitenverblijf De Ruygenhoek in Scheveningen, beseft hij dat hij zojuist een enorme nederlaag heeft geleden. Een uur lang heeft hij tegen een muur staan praten. En die muur heet koningin...
IN BEELD: De legende van Camelot
‘De fakkel is doorgegeven aan een nieuwe generatie.’ Het is 20 januari 1961 en de 43-jarige John F. Kennedy houdt zijn inaugurele rede als president van de Verenigde Staten. Zijn basis onder de bevolking is smal: slechts 49,7 procent van de kiezers heeft op hem gestemd, tegenover 49,5 procent op zijn tegenstander Richard Nixon. Toch...
LEZERSFORUM: ‘De Boeren hebben recht op hun roots’
De Beatrixstraat en de Koningin Wilhelmina Avenue in de Zuid-Afrikaanse hoofdstad Pretoria hebben van het ANC-bestuur nieuwe namen gekregen. Verwoerdburg is omgedoopt in Centurion, Pietersburg heet nu Polokwane. Ook staat het Afrikaans als wetenschaps- en cultuurtaal onder druk. Daarom luidde de stelling van deze maand: ‘Het is zonde dat de Nederlandse sporen in Zuid-Afrika...
