Alle artikelen
Meer dan 150.000 gedigitaliseerde dierengeluiden van ruim 9000 soorten bevat de nieuwe online database van de Macaulay Library. Het instituut van Cornell University beschikt daarmee over de grootste en oudste wetenschappelijke natuur-audiodatabank ter wereld. De opnames gaan terug tot 1929 – toen werd het geluid van de zanggors vastgelegd. De nadruk in dit bijzondere historische archief ligt op vogels, maar de collectie omvat ook geluiden van walvissen, olifanten, kikkers, honden, apen en nog veel meer.
Missie
De nieuwe website Basel Mission Archives is in januari van dit jaar gelanceerd. Het is een belangrijke bron voor onderzoek naar de negentiende- en twintigste-eeuwse geschiedenis van missionarissen in Afrika, Azië en Oceanië. De site bevat 60.000 artikelen en uniek gedigitaliseerd visueel en cartografisch materiaal: meer dan 30.000 foto’s en bijna 7000 kaarten.
Europese archieven
Het Archieven Portaal Europa heeft een nieuwe url: www.archivesportaleurope.net. Men kan nu zoeken in meer dan 23 miljoen beschrijvingen van archiefstukken uit 89 Europese archiefinstellingen. De site biedt een gids met gedetailleerde informatie over de deelnemende archieven. Helaas zijn nog lang niet alle Nederlandse inventarissen er te vinden, maar er wordt hard gewerkt om daar verbetering in aan te brengen.
Filippijnse communisten
Het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) heeft de vierde editie van de Azië Collectie-gids gepubliceerd. De gratis te downloaden gids bevat een overzicht van opmerkelijke IISG-collecties die betrekking hebben op landen in Azië. Nieuw zijn onder meer de dagboeken (1988-2004) van de in Sri Lanka werkzame hulpverlener Ben Bavink; de nagelaten papieren van Papoea-leider Viktor Kaisiëpo (1948-2010) en het archief van de Communistische Partij van de Filippijnen, de Partido Komunista Pilipinas (1981-1989).
Proefschriften
De site www.dart-europe.eu biedt toegang tot 377.000 proefschriften (2009-heden) in 527 universiteitsbibliotheken uit 27 Europese landen. U kunt zoeken op naam auteur, land, taal, universiteit, deelcollecties waaruit de database is opgebouwd of een combinatie daarvan. Met de zoekopdracht ‘Dutch History’ valt bijvoorbeeld te achterhalen aan welke buitenlandse universiteiten onderzoek wordt gedaan naar de rijke Nederlandse geschiedenis.
Dit artikel is exclusief voor abonnees
WEBSITE: Hoe klinkt een zanggors?
Meer dan 150.000 gedigitaliseerde dierengeluiden van ruim 9000 soorten bevat de nieuwe online database van de Macaulay Library. Het instituut van Cornell University beschikt daarmee over de grootste en oudste wetenschappelijke natuur-audiodatabank ter wereld. De opnames gaan terug tot 1929 – toen werd het geluid van de zanggors vastgelegd. De nadruk in dit bijzondere historische...
TENTOONSTELLING: Grote nieuwsgierigheid, hevige conflicten
Museum Het Valkhof trekt zich niets aan van de heersende Gouden Eeuw-manie en heeft een tentoonstelling gemaakt over een tijd die vaak als gezapig en weinig inspirerend wordt gezien: de achttiende eeuw. Uit de plooi. De 18de eeuw in beweging heet de expositie. Dat is letterlijk te nemen, want de stijve plooien in de...
De Zonnekoning bracht Frankrijk de nacht
Zijn uitbundige feesten en zijn grootse paleis maakten de Zonnekoning tot de alleenheerser over de goede smaak. Maar hij wilde zich ook militair laten gelden. Lodewijks ambities brachten Frankrijk aan de rand van de afgrond. In de zeventiende eeuw waren de nachten nog zwart. Als de maan het liet afweten, was de duisternis zo volkomen...
De Spaanse Successieoorlog (1702-1713)
Drie eeuwen geleden maakten onderhandelingen een einde aan de allereerste wereldoorlog, zoals historici met gevoel voor drama de Spaanse Successieoorlog noemen. Honderdduizenden kwamen om, raakten verminkt of leden onder plunderingen in een strijd zonder duidelijke winnaar. Nadat de Spaanse koning Karel II op 1 november 1700 op 38-jarige leeftijd was overleden bleek uit een schouw...
De onderschatting van Adolf Hitler
Ruim tachtig jaar geleden werd Adolf Hitler benoemd tot rijkskanselier. Daarmee kwam een einde aan de Republiek van Weimar, de eerste Duitse democratie, en begon het Duizendjarig Rijk. De verwoesting die Hitler aanrichtte in Europa liet tijdgenoten én de generaties daarna achter met de beklemmende vraag hoe de onderschatting van deze man mogelijk was. Adolf...
Opiumhandel VOC in Bengalen
Bengalen was in de zeventiende en achttiende eeuw een van de bloeiendste handelsgebieden op aarde. Aziatische en Europese kooplieden, ook die van de Verenigde Oostindische Compagnie, stroomden naar Bengalen om te profiteren van de handel in suiker, zijde, salpeter en in toenemende mate opium. De handel in het verdovende middel was een bron van enorme...
Executies na de Tweede Wereldoorlog: Juliana en de Vier van Breda
152 oorlogsmisdadigers worden na de Tweede Wereldoorlog ter dood veroordeeld. Maar het kabinet-Schermerhorn-Drees vreest dat de bevolking te veel executies niet zal kunnen dragen en roept op tot ‘terughoudendheid’. Toch komt Drees in conflict met koningin Juliana. Zij ontwikkelt, al dan niet onder invloed van Greet Hofmans, een steeds grotere aversie tegen de doodstraf. ‘Zojuist!...
IN BEELD: Pinochet en de Chicago Boys
Veertig jaar geleden was Chili een democratie met een socialist aan het hoofd. Na de staatsgreep van Augusto Pinochet werd het land een dictatuur met een extreem liberaal economisch beleid. In de vroege ochtend van 11 september 1973 neemt de Chileense marine de stad Valparaíso in en sluit radio- en televisiezenders. Een paar uur later...
LEZERSFORUM: ‘Willy Lages was een onmens’
In februari 1952 verleende koningin Juliana gratie aan de ter dood veroordeelde Duitse oorlogsmisdadiger Willy Lages (zie het artikel op bladzijde 68). Als hoofd van de Zentralstelle für jüdische Auswanderung in Amsterdam was Lages medeverantwoordelijk voor de deportatie van ongeveer 107.000 Nederlandse Joden naar de vernietigingskampen. Juliana nam dan ook een verkeerd...
INTERVIEW: ‘Vrouwen verdienen een monument’
‘Laatst werd ik gebeld door de politie van Amsterdam. Ik schrok me rot. Maar het bleek dat ze een van de vrouwen uit mijn boek wilden adopteren: Tetje de Jong. Zij was de eerste vrouwelijke politiecommissaris van Nederland. Op een van de Amsterdamse bureaus hadden ze geld ingezameld voor ons project.’ Els Kloek...
ONDERZOEK: Hoe de dood een taboe werd
Sinds God niet uit alleen uit Jorwerd vertrok, maar ook uit nagenoeg de gehele moderne samenleving, hebben de meeste mensen slechts één zekerheid: we gaan allemaal dood. Dit is zo vanzelfsprekend dat het niet nodig lijkt daar veel woorden aan vuil te maken. Maar de werkelijkheid is anders. De manier waarop mensen omgaan...
Zoektocht naar 17 opstandelingen
Ergens langs de aftandse spoorbaan, die loopt van de overwoekerde suikerplantages in het district Commewijne naar de verloederde suikerfabriek in Mariënburg, liggen zeventien mannen in een massagraf: zestien Hindoestanen en één Javaan. Ze liggen daar sinds 1902, toen er op de plantage een opstand uitbrak uit onder de contractarbeiders. Een Surinaams onderzoeksteam wil hen...
