Home SIGNALEMENTEN: Boeken

SIGNALEMENTEN: Boeken

  • Gepubliceerd op: 27 mei 2013
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Frans Smits


De moordenaars van Jan de Witt. De zwartste bladzijde van de Gouden Eeuw
Ronald Prud’homme van Reine
230 p. De Arbeiderspers, € 21,95

Dit was het aardigste boek dat verscheen in de afgelopen Boekenweek, met het thema ‘Gouden tijden, zwarte bladzijden’. Ronald Prud’homme van Reine kennen we als biograaf van alle belangrijke Nederlandse zeehelden: Michiel de Ruyter, de gebroeders Tromp en Piet Hein. In dit nieuwe boek onderzoekt hij de moord op de broers De Witt in het Rampjaar 1672. Wie waren de daders en waarom zijn ze nooit veroordeeld? En wat was de rol van stadhouder Willem III?
Een jaar na het rampzalige 1672 werd Sophia van Noortwijck geboren. Over haar publiceert Marie-Charlotte Le Bailly Een Haagse affaire. De verloren eer van Sophia van Noortwijck (232 p. Balans, € 19,95). Sophia zou door haar moeder zijn aangezet tot buitenechtelijke affaires met diverse aanzienlijke heren. Het leidde tot een geruchtmakend proces.

De vrede van Utrecht (1713)
David Onnekink en Renger de Bruin
120 p. Verloren, € 14,00

De lezer van dit blad kan het niet ontgaan zijn: we vieren dit jaar de Vrede van Utrecht van 1713 (zie het dossier van HN 2013/ 2). David Onnekink en Renger de Bruin leggen in dit boek uit dat de Vrede nog steeds geldt als de bakermat van moderne internationale betrekkingen.
Daan Bronkhorst, medewerker van Amnesty International, maakt in Vrijdenkers, vorsten, slaven. Een nieuwe blik op de Vrede van Utrecht (253 p. De Geus, € 19,95) de balans op van drie eeuwen Vrede van Utrecht en de mensenrechten. Hij beschrijft hoe legerleiders met behulp van nieuwe oorlogstactieken levens spaarden, en hoe onderdrukten hun heersers afzwoeren.
Wat er allemaal achter de schermen gebeurde in Utrecht valt te lezen in Amoureuze en pikante geschiedenis van het congres en de stad Utrecht (176 p. Verloren, € 15,00) onder redactie van Erik Tigelaar. Het is een herdruk van een schandaalkroniek, die geschreven blijkt te zijn door de Utrechtse leraar Italiaans Augustinus Freschot.

Rondom Wilders. Portret van de PVV
Koen Vossen
312 p. Boom, € 19,90

Koen Vossen doceert in Nijmegen en is gespecialiseerd in de geschiedenis van politieke partijen die niet behoren tot de mainstream. Deze studie over de PVV valt zeer toe te juichen, want de contemporaine geschiedschrijving is in Nederland een ondergeschoven kindje. Volgens Vossen valt het succes van de PVV niet te begrijpen zonder Volkert van der Graaf en Mohammed Bouyeri. ‘Wat zou er van Geert Wilders zijn geworden als deze twee figuren hun misdaden niet hadden gepleegd?’
Menno van der Land promoveerde in 2003 op de geschiedenis van D66 (Tussen ideaal en illusie). In Langs de afgrond. Tien turbulente jaren in de geschiedenis van D66 (461 p. Eburon, € 29,50) pakt hij de draad op en beschrijft hij de diepe crisis van 2006, met het slechtste verkiezingsresultaat ooit, en hoe de partij er daarna weer bovenop kwam onder Alexander Pechtold.

Onze eeuw. J.L. Heldring en André Spoor in gesprek
143 p. Van Oorschot, € 12,50

Aan de basis van dit boek stond Unser Jahrhundert, met gesprekken tussen Helmut Schmidt en de historicus Fritz Stern over de twintigste eeuw, zoals zij die beleefd hadden. Heldring, oud-hoofdredacteur van NRC Handelsblad en beroemd columnist, kreeg het Duitse boek cadeau van Spoor, hoofdredacteur van dezelfde krant van 1970 tot 1983. Het leek Heldring een aardig idee iets soortgelijks te maken, met Spoor. Ze voerden vier gesprekken over de oorlog, de dekolonisatie en Europa. Kort na het laatste gesprek overleed Spoor. Heldring mocht het verschijnen van dit boek nog meemaken, maar ook hij leeft nu niet meer.
Er is een nieuw deel van de Memoires (326 p. De Papieren Tijger, € 25,00) van Willem Oltmans. We zijn aanbeland bij de jaren 1981-1982. André Spoor komt vaak voor in dit deel, want aan hem probeerde Oltmans artikelen te slijten. Heldring wordt af en toe genoemd. Oltmans vertrouwde hem niet: ‘Vergeet nooit dat hij uit overheidsdienst komt en “journalist” werd, wat even erg is als andersom.’

Het nieuwe Rijks Museum. Pierre Cuypers en George Sturm in ere hersteld
Cees W. de Jong en Patrick Spijkerman (redactie)
96 p. Pallas Publications, € 19,95

De heropening van het Rijksmuseum ging vergezeld van een publiciteitsoffensief van ongekende omvang. Dat er ook serieuze boeken over de verbouwing verschenen, zal velen zijn ontgaan. De Jong en Spijkerman laten zien hoe onder leiding van de architecten Cruz y Ortiz het originele interieur werd gerehabiliteerd. Er is veel aandacht besteed aan Cuypers’ architectuur en de binnendecoraties, die nu weer één geheel vormen. Maar ook de zeventig herontdekte doeken van Georg Sturm werden gerestaureerd en krijgen nieuwe aandacht in het gebouw.
Ongeveer hetzelfde komt aan bod in Het nieuwe Rijksmuseum. Cruz y Ortiz architects (128 p. nai010 uitgevers, € 39,50) door Jaap Huisman.
Ter gelegenheid van de heropening verscheen verder het stripverhaal Rembrandt (240 p. De Bezige Bij, € 29,90) door Typex.

Beatrix. Dwars door alle weerstand heen
Jutta Chorus
344 p. Atlas Contact, € 19,95
Deze eerste serieuze biografie van Beatrix lag nog net voor haar abdicatie in de winkel. Jutta Chorus schreef eerder boeken over de revolutie van Pim Fortuyn (In de ban van Fortuyn, nog steeds het beste boek over de opkomst van het populisme in Nederland), de moord op Theo van Gogh (In godsnaam) en een Rotterdamse migrantenwijk (Afri). Geen wonder dat ze heel goed in staat is om in Beatrix de moeizame relatie te duiden van de vorstin met de nieuwe politiek, sinds het begin van de eenentwintigste eeuw. Chorus kreeg geen medewerking van Beatrix. Ze sprak wel met veel mensen die dicht bij de koningin stonden. Het boek is aangenaam openhartig – lees het hoofdstuk over Bernhard en Beatrix met de komische titel ‘De opperaap’. Máxima kwam met die typering (‘Bernhard is de opperaap op de rots’) nadat ze een bezoek had gebracht aan Soestdijk.

Stromenland. De wereld rond de Westerschelde
Hans Schoots
224 p. Balans, € 18,95
Hans Schoots schreef voor dit nummer twee artikelen over de Franse tijd. Net verscheen ook een nieuw boek van hem over zijn geboortestreek Zeeuws-Vlaanderen. Schoots was voorheen vooral filmhistoricus. Hij maakte biografieën van Bert Haanstra en Joris Ivens. Stromenland gaat net name over de huidige problematiek van het Westerschelde-gebied (hoe moet het met de natuur en hoe met het scheepvaartverkeer?). Maar de auteur kon niet nalaten een uitgebreid hoofdstuk te schrijven over de geschiedenis van de streek (‘Plaats van herkomst’).
Naast de strijd tegen water is ook fietsen erg Nederlands. Over het eerste onderwerp is veel geschreven, over het andere bedroevend weinig. Pete Jordan, een Amerikaan die al ruim tien jaar in Amsterdam woont (op zijn eerste dag in Nederland werd hij overreden door een fietser), vond het hoog tijd voor een cultuurgeschiedenis van de Nederlander en de fiets. Dat levert een aangenaam boek op: De fietsrepubliek (320 p. Podium, € 22,50). Met natuurlijk aandacht voor de roof van onze fietsen door de Duitsers tijdens de Tweede Wereldoorlog, en het beroemde wittefietsenplan van de Provo’s.

Jelaya. Een Surinaamse roman
Diederik Samwel
335 p. Nijgh & Van Ditmar, € 18,95
Diederik Samwel is een journalist die veel heeft gepubliceerd over Suriname. Dit boek is een poging tot een great Surinam novel, waarin wordt geprobeerd door te dringen tot de kern van wat die samenleving beweegt. Je leert in Samwels boek in elk geval veel over de geschiedenis van Suriname: de onafhankelijkheid in 1975, de coup van de militairen in 1980, de Decembermoorden, de binnenlandse oorlog, de terugkeer naar de democratie en de wederopstanding van Bouterse. De hoofdpersonen zijn goed neergezet: een hosselende creool en een rijk geworden hindoestaan. Grote Literatuur is het jammer genoeg niet; daarvoor is het boek veel te betogend.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Dit artikel op Historischnieuwsblad.nl is alleen toegankelijk voor abonnees. Met liefde en zorg werken wij iedere dag weer aan de beste historische verhalen door toonaangevende historici. Steun ons door lid te worden voor maar €4,99 per maand, de eerste maand €1,99. Log in om als abonnee direct verder te kunnen lezen of sluit een abonnement af.