Home Magazines Historisch Nieuwsblad 5 - 2016
Mei 2016

Historisch Nieuwsblad 5 - 2016

In de vijfde editie van 2016 leest u over de Olympische Spelen van 1936, het Nederlandse verzet, spookstad Arnhem en de bezetting van ons land in kleur.
Cover afbeelding voor Historisch Nieuwsblad 5 - 2016
De Olympische Spelen van Hitler
De Olympische Spelen van Hitler
Artikel

De Olympische Spelen van Hitler

Qatar hoopt met het WK zijn imago op te krikken. In 1936 misbruikten de nazi’s de Olympische Spelen voor hun propaganda. De Nederlandse sporters ondergingen het gelaten.

Lees meer
Tweede Wereldoorlog films
Tweede Wereldoorlog films
Recensie

De Tweede Wereldoorlog in films

‘Houdt het dan nooit op?’ wanhoopt Carice van Houten als Joodse verzetsstrijdster in Paul Verhoevens Zwartboek als er weer iemand is verraden. Wat in elk geval nooit ophoudt, is de stroom films over de Tweede Wereldoorlog. Wikipedia telt ruim 130 films over de Eerste Wereldoorlog en ruim 1300 over de Tweede Wereldoorlog. En dat is...

Lees meer
Tentoonstelling over het verzet in 1946
Tentoonstelling over het verzet in 1946
Artikel

Tentoonstelling over het verzet in 1946

In de Nieuwe Kerk in Amsterdam was in 1946 een expositie over het verzet te zien. Tien kunstenaars toonden uitvoerig het lijden en het protest van de Nederlandse bevolking. Alleen de Jodenvervolging kwam nauwelijks aan bod. ‘Grote schilderingen beelden de voortdurende aanvallen op ons materiële en geestelijke leven uit, goed gekozen en...

Lees meer
Leden van het verzet
Leden van het verzet
Artikel

Het verzet in Nederland

Onderduikers helpen, illegale kranten verspreiden of spoorlijnen opblazen. Verzetsstrijders deden er alles aan om het de Duitse bezetter zo lastig mogelijk te maken. Met wisselend succes. In de vroege ochtenduren van 15 mei 1940 lag de Schiedamse onderwijzer Bernard IJzerdraat nog klaarwakker in zijn bed. Hij kon het beeld van het brandende Rotterdam, dat hij...

Lees meer
Oorlogsfotograaf Ernst Bakker
Oorlogsfotograaf Ernst Bakker
Artikel

Oorlogsfotograaf Ernst Bakker

De Amsterdammer Ernst Bakker werkte vlak na de oorlog in Duitsland als fotograaf. Daar stond hij zelfs oog in oog met de grote leiders van dat moment: Jozef Stalin, Harry Truman, Winston Churchill en Clement Attlee. De inmiddels 91-jarige Bakker haalt herinneringen op aan die tijd. Op 25 juni 1943 besluit Ernst Bakker een bezoek...

Lees meer
De nasleep van de Slag om Arnhem (1944)
De nasleep van de Slag om Arnhem (1944)
Artikel

De nasleep van de Slag om Arnhem (1944)

Na de mislukte Slag om Arnhem in september 1944, moest de bevolking de stad verlaten. Een halfjaar lang was het een desolate plaats, die door de Duitsers werd geplunderd en vernield. Toen de bewoners terugkeerden, bleek maar een handvol huizen onbeschadigd.     Voor de Britse en Canadese soldaten die op 12 april 1945 Arnhem...

Lees meer
Oswald Mosley: leider van de British Union of Fascists
Oswald Mosley: leider van de British Union of Fascists
Artikel

Oswald Mosley: leider van de British Union of Fascists

De Britse politicus Oswald Mosley was briljant, gevat en charmant. Misschien had hij zelfs premier kunnen worden. Maar ergens nam hij een verkeerde afslag: in de jaren dertig richtte hij de British Union of Fascists op. Oswald Mosley wenste niet te worden vereenzelvigd met Adolf Hitler. In een vraaggesprek voor de televisie in november 1967...

Lees meer
Nederlandse economie oorlog
Nederlandse economie oorlog
Artikel

De economie van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog

Lange tijd bestond de indruk dat de economie van Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog volkomen was ontwricht, maar dat klopt niet. De Duitsers lieten Nederlandse bedrijven doorwerken, waardoor de economie grotendeels intact bleef. De Nederlandse economie had in de oorlogsjaren veel minder te lijden dan vaak wordt aangenomen. Na de oorlog vermoedde Centraal Planbureau-directeur Jan...

Lees meer
De prijs van verkeersveiligheid
De prijs van verkeersveiligheid
Column

De prijs van verkeersveiligheid

In 2022 vielen er 737 verkeersdoden, het hoogste aantal sinds 2008. Volgens Annegreet van Bergen was het verkeer in de jaren vijftig nog veel onveiliger.

Lees meer
COLUMN Jaap Scholten over ondergedoken kinderen
COLUMN Jaap Scholten over ondergedoken kinderen
Artikel

COLUMN Jaap Scholten over ondergedoken kinderen

Tijdens de oorlog wisten studenten honderden Joodse kinderen te redden. Ze smokkelden hen naar het platteland, waar de kinderen onderdoken bij grote boerenfamilies. Een van die verzetshelden was Ankie Stork, een tante van Jaap Scholten. Lemele is een dorpje vlak bij de Lemelerberg, aan het Pieterpad, met een natuurcamping en het centraal...

Lees meer
COLUMN Annejet van der Zijl over de vergeten scheepsramp van 1939
COLUMN Annejet van der Zijl over de vergeten scheepsramp van 1939
Artikel

COLUMN Annejet van der Zijl over de vergeten scheepsramp van 1939

Op zoek naar een onbekende scheepsramp, stuitte Annejet van der Zijl op de eerste Nederlandse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Hun leed bleef altijd verborgen. ‘Het is net alsof mijn moeder nooit heeft bestaan,’ zegt een dochter van inmiddels 80 jaar. ‘Nooit heb ik zoiets gezien als de scène op het dek...

Lees meer
Boeken: Henk van Osch – Kardinaal de Jong
Boeken: Henk van Osch – Kardinaal de Jong
Artikel

Boeken: Henk van Osch – Kardinaal de Jong

Kardinaal De Jong (1885-1955) is van grote betekenis geweest voor Nederland door zijn onverschrokken verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Er was al een biografie van Jan de Jong, verschenen vlak na zijn dood, maar Henk van Osch heeft nu de eerste kritische levensbeschrijving afgeleverd. Dat is een niet-geringe verdienste, want naar goed...

Lees meer
Boeken: Mein Kampf. Eine kritische edition
Boeken: Mein Kampf. Eine kritische edition
Artikel

Boeken: Mein Kampf. Eine kritische edition

Mein Kampf is een van de meest omstreden politieke boeken van de twintigste eeuw. Zeventig jaar na de dood van Adolf Hitler vervielen de copyrights. Om duistere figuren te vlug af te zijn besloot het gerenommeerde Institut für Zeitgeschichte tot een wetenschappelijke editie van het boek. Twee delen, 1966 pagina’s en meer dan 3000 voetnoten,...

Lees meer
Boeken: Els Kloek- 101 Vrouwen en de oorlog
Boeken: Els Kloek- 101 Vrouwen en de oorlog
Artikel

Boeken: Els Kloek- 101 Vrouwen en de oorlog

In februari dit jaar nam Marjan Schwegman afscheid van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Zij mag zich een succesvol NIOD-directeur noemen, net als eerder Loe de Jong en Hans Blom.  Schwegman wist te voorkomen dat het NIOD haar zelfstandige publieksruimte kwijtraakte, vroeg aandacht voor vrouwen in de oorlog en...

Lees meer
Boeken: Nicholas Stargardt – De Duitse oorlog
Boeken: Nicholas Stargardt – De Duitse oorlog
Artikel

Boeken: Nicholas Stargardt – De Duitse oorlog

‘Hoe duidelijker wordt dat Hitler niet de god is waar mensen om hebben gebeden, hoe meer ik me geroepen voel hem te steunen,’ schreef Hauptmann August Töpperwien in oktober 1944 in zijn dagboek.  Deze lutherse veteraan uit de Eerste Wereldoorlog, die in vredestijd leraar op een gymnasium was geweest, was geen nazi. Bovendien...

Lees meer
Mijn held: Antony Beevor over Patrick Leigh Fermor
Mijn held: Antony Beevor over Patrick Leigh Fermor
Artikel

Mijn held: Antony Beevor over Patrick Leigh Fermor

De Britse militair historicus Antony Beevor, auteur van de bestsellers Stalingrad en D-day, kende zijn held, schrijver en reiziger Patrick Leigh Fermor, persoonlijk. ‘Paddy was so much fun to be with.’ Hoe bent u in aanraking gekomen met Patrick Leigh Fermor? ‘Hij was een vriend van de familie van mijn vrouw, Artemis...

Lees meer