Beeldgeheim juni 2003
Een onbekende historische foto. Wat is het verhaal erachter? Monique Hagen, kinderboekenschrijfster en presentatrice van Klokhuis, en Gerda Havertong, kunstenares en bekend van Sesamstraat, doen een poging. ‘De jongens dragen dezelfde kleren, dezelfde gympen en allemaal dezelfde dekens,’ merkt Monique Hagen op. ‘Misschien van het Rode Kruis?’ Gerda Havertong: ‘Het lijken me Vietnamese vluchtelingen, zo...
Mijn verhaal: ‘De oorlog en 1974 waren gewroken’
Door de winst op Duitsland in de halve finale van het EK-voetbal van 1988 rekende Oranje in één keer af met tal van oude Nederlandse frustraties. Harry Bonte (61) maakte speciaal voor de legendarische voetbalwedstrijd een busreis naar Hamburg. Daar zaten we dan: tien keurige heren tussen veertig Achterhoekse boeren en boerinnen. Een paar dagen...
Nederland doet proefwerk geschiedenis. Cijfer: een 4
Het Historisch Nieuwsblad en de Stichting Actueel Verleden legden 683 Nederlanders een proefwerk geschiedenis voor. Resultaat: een paar duizend misverstanden over de Nederlandse geschiedenis. ‘Willem van Oranje kwam in opstand tegen de Romeinen’, ‘De Eerste Wereldoorlog begon in 1550’, en: ‘De ouders van Juliana waren Claus en Diana.’ Met vijftien heel simpele vragen over de...
Het hoge woord: De persoonlijkheid van de schrijftafelmoordenaar
De Duitse bureaucraten Willi Zöpf en Wilhelm Harster zeiden na de Tweede Wereldoorlog dat ze wel degelijk wisten dat ze meewerkten aan de massamoord op de joden. Toch zijn ook zij typische ‘schrijftafelmoordenaars’, net zoals Adolf Eichmann, die beweerde niets van het lot van de joden te weten. Het was Adolf Eichmann die het begrip...
John F. Kennedy in Nederland
De jonge John F. Kennedy bracht tijdens een wervelende Grand Tour door Europa in 1937 ook een bezoek aan Nederland. De Nachtwacht vond hij interessant, maar Den Haag ‘nogal saai’. Tussen de brieven en bescheiden die biograaf Geoffrey Perret onderzocht voor het recent in Nederland verschenen Jack Kennedy. Een leven als geen ander zat ook...
RUUSBROEC. LITERATUUR EN MYSTIEK IN DE VEERTIENDE EEUW
De moderne lezer moet heel wat overwinnen om de werken van de Brabantse mysticus Jan Ruusbroec (ca. 1293-1381) te kunnen waarderen. Wie geniet er nog van een feest van de geest waar geen geestverruimende middelen worden geserveerd en dat eindigt in een kuise, want geheel spirituele bruidsnacht met de Heer? Een schrale troost is dat...
In de tolerante Republiek werd weinig gemengd getrouwd
De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden was een religieus gemengde samenleving. Toch trouwden katholieken, calvinisten en mennonieten waarschijnlijk niet vaak met elkaar. Een interview met historicus Benjamin Kaplan. ‘Je hoeft elkaar niet lief te hebben om elkaar niet te doden.’ Toen de Engelsman Ellis Veryard in 1682 de Republiek bezocht, was hij verbaasd over wat...
VRIJ VISSEN IN HET VONDELPARK. KLEINE POLITIEKE PARTIJEN 1918-1940
De politieke geschiedenis van Nederland leek lange tijd in het verdomhoekje te zitten, maar de laatste jaren is er een stroom van publicaties op gang gekomen, voornamelijk naar aanleiding van grootschalige onderzoekprogramma’s zoals ‘De natiestaat’. Koen Vossens Vrij vissen in het Vondelpark is een van de dissertaties die als onderdeel van dit onderzoeksprogramma werden geschreven...
‘De hongerdood is in Nederland taboe’
Middeleeuwers hielpen arme plaatsgenoten uit religieus plichtsbesef, en in de Gouden Eeuw stond de Nederlandse armenzorg op eenzame hoogte. Maar het duurde tot eind negentiende eeuw voordat de Nederlandse staat met sociale wetgeving kwam. In 2003 wil kabinet-Balkende II 15 miljard euro bezuinigen – een ongekend bedrag in de naoorlogse geschiedenis. Loopt de Nederlandse verzorgingsstaat...
DE WORDING VAN EEN WERELDMACHT. DE GESCHIEDENIS VAN DE VERENIGDE STATEN TOT 1900
Jaap ter Haar is vooral bekend geworden als schrijver van hoorspelen, kinderboeken en historische jeugdromans. Maar hij had ook een diepgaande historische belangstelling, zoals blijkt uit zijn vaak herdrukte historische werken Het Romeinse Keizerrijk, De Franse Revolutie en de Geschiedenis van de Lage Landen. Ter Haars carrière als populaire geschiedschrijver begon in 1959, toen zijn...
ARTERY FLAPS
Alle menselijke activiteiten hebben hun geschiedenis, óók de plastische chirurgie. Voor wie zich niet dagelijks in deze discipline verdiept, is Artery Flaps een wonderlijk en leerzaam boek. Het is een eerbetoon aan de fameuze, maar volgens de auteurs vergeten Nederlandse chirurg J.F.S. Esser. Het boek bevat een korte inleiding met een biografische schets van Esser....
KATHOLIEKEN, KERK EN WERELD. ROERMOND EN HELMOND IN DE LANGE NEGENTIENDE EEUW
Als dit niet zo’n bedaard blad was, had u nu vast een stukje van bisschop J.M. Gijsen van Reykjavik onder ogen gekregen. Ik zal dat even uitleggen. Hans Verhages dissertatie Katholieken, kerk en wereld, over de verzuiling in Roermond en Helmond, is niet alleen een tale of two cities, maar ook het verhaal van twee...