Home Mijn verhaal: ‘Die rotmoffen hebben mijn fiets,’ brieste mijn vader

Mijn verhaal: ‘Die rotmoffen hebben mijn fiets,’ brieste mijn vader

  • Gepubliceerd op: 22 april 2003
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Martine Postma
  • 3 minuten leestijd

Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog was een fiets in Nederland een kostbaar bezit. Joop van Duin (67) maakte als negenjarig jongetje mee hoe zijn vader diens fiets kwijtraakte en weer ‘terugvond’.


De fiets van mijn vader was echt een stalen ros. Hij had zwarte stangen, enorme wielen en zo’n stoer stuur. Het was een spoorfiets – mijn vader werkte bij de spoorwegen; hij knipte kaartjes bij de ingang van station Rotterdam Centraal.
        Die fiets was tijdens de laatste oorlogsjaren een grote luxe voor ons gezin met zeven kinderen. Alleen agenten hadden toen nog een fiets, en Duitsers. Bijna elke dag reed mijn vader na het werk naar zijn volkstuin, die aan de andere kant van de Schie lag. Als hij terugkwam, was de fiets beladen met eten: aardappelen, bloemkool, spitskool, peen en spinazie. Bloemen kweekte hij ook; de gladiolen puilden uit kranten op de bagagedrager. Ik zag hem altijd aankomen als hij van de tuin terugkwam, lopend naast de fiets, een zak aardappelen in twee bulten gespleten over het stuur.
        Mijn vader was zuinig op zijn fiets; hij stond altijd binnen. Achter de deur in het smalle gangetje, het stuur tegen de kalk geleund, waardoor er krassen zaten op de witte muur.
Op een avond – het was 1944, meen ik – kwam mijn vader woedend de kamer binnengestormd. ‘Die rotmoffen hebben mijn fiets,’ brieste hij. Mijn moeder sloeg haar hand voor haar mond en wij, de kinderen, hielden ons stil. ‘Ik zal ze leren,’ siste mijn vader. Die avond hing er een bedrukte sfeer in huis. Het was alsof de hond of de poes was doodgegaan; die fiets was onmisbaar.
        Wat er precies was gebeurd, of de fiets uit de stalling was gestolen of door een Duitser was gevorderd, weet ik niet. Mijn ouders hebben het me nooit verteld. We waren niet zo praatzuchtig thuis, en over de oorlog werd al helemaal weinig gesproken. Mijn ouders probeerden dat kwaad buiten de deur te houden. En waarschijnlijk dachten ze ook: wat de kinderen niet weten, daar kunnen ze ook niet over praten. Want mijn vader deed mee aan spoorwegstakingen en mijn moeder deelde aardappelen en slaolie, verstopt in de kinderwagen, aan de stakers uit.
        Een paar dagen later hing er een verflucht in huis toen ik thuiskwam. ‘Je vader is in de gang aan het werk,’ zei mijn moeder. ‘Ga maar in de schuur spelen.’ Maar ik was nieuwsgierig en liep naar de gang. Achter de voordeur zat mijn vader, op zijn knieën. Tegen de muur leunde een vreemde fiets. Op de grond lag een schroevendraaier, met daarnaast een enorme koplamp, een ijzeren kistje en een koperen plaatje met cijfers. Op een krant stond een bus met verf, en mijn vader was heel geconcentreerd bezig de blauwige buizen zwart te verven.
        ‘Ik heb weer een fiets,’ zei hij ongewoon rustig. ‘Maar waarom hebt u die dingen eraf gehaald en maakt u alles zwart?’ vroeg ik. ‘Ik heb de fiets van een soldaat geleend, maar ik vond de versieringen en de kleur niet mooi.’ Toen barstte hij uit in bulderend gelach. Ook mijn moeder, die erbij was komen staan, begon zenuwachtig te grinniken. Met twee handen veegde ze de tranen uit haar ogen.
        Het onheil was afgewend; de fiets was terug, vader en moeder waren blij, in mijn wereldje was op dat moment alles goed.’

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?
Artikel

Chemische wapens in de Oudheid: bekogelde Hannibal zijn vijand met giftige slangen?

De Verenigde Staten leggen sancties op aan Sudan omdat het leger chemische wapens zou hebben gebruikt in de burgeroorlog in het land. Volgens The New York Times zette de Sudanese legerleider Burhan chloorgas in bij gevechten met de paramilitaire eenheid Rapid Support Forces (RSF). Tijdens de Eerste Wereldoorlog gebruikten Duitse soldaten al chloorgas bij Ieper,...

Lees meer
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Britse soldaten van de Light Brigade worden afgeslacht door de Russen op 25 oktober 1854. Geschilderd door Richard Caton Woodville, 1897.
Interview

’Voor Poetin heeft de claim op de Krim iets spiritueels, net als voor Catharina de Grote’

Tijdens de collegedag Het Russische imperium op 26 juni vertelt historicus Ivo van de Wijdeven over de geschiedenis van de Krim. Hij geeft voorproefje van wat hij die dag gaat vertellen: ‘De Krim is de mythische geboortegrond voor zowel de Oekraïners als de Russen.’ ‘De Krim is al eeuwenlang een twistpunt en daardoor de ideale...

Lees meer
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Glas-in-loodraam in de kathedraal van Chartres
Interview

Middeleeuwse kunst moest mooi én stevig zijn

Middeleeuwse kunst moest lang meegaan. Kunsthistoricus Jan van Daal ontdekte dat kunstenaars en opdrachtgevers contracten sloten over de duurzaamheid van kunstwerken.  ‘Kerken of gilden die in de Middeleeuwen een groot kunstwerk zoals een groot glas-in-loodwerk wilden laten maken, dachten na over hoelang dat mee moest gaan,’ vertelt Van Daal, schrijver van het proefschrift On Durable...

Lees meer
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Woodrow Wilson en Edith Wilson
Artikel

Schandaal rond Bidens gezondheid: hij is niet de eerste president die zijn ziekte verzweeg

Uit een nieuw boek blijkt dat Joe Bidens gezondheidsproblemen tijdens zijn presidentschap erger waren dan gedacht. In 1919 probeerde president Woodrow Wilson zijn ziekte ook zoveel mogelijk uit de publiciteit te houden. Zijn vrouw Edith Wilson hield hem uit de wind en nam allerlei taken van hem over. In het boek Original Sin schrijven journalisten dat...

Lees meer