Home ARTERY FLAPS

ARTERY FLAPS

  • Gepubliceerd op: 27 mei 2003
  • Laatste update 07 apr 2020
  • Auteur:
    Willem Melching
  • 2 minuten leestijd

Alle menselijke activiteiten hebben hun geschiedenis, óók de plastische chirurgie. Voor wie zich niet dagelijks in deze discipline verdiept, is Artery Flaps een wonderlijk en leerzaam boek. Het is een eerbetoon aan de fameuze, maar volgens de auteurs vergeten Nederlandse chirurg J.F.S. Esser. Het boek bevat een korte inleiding met een biografische schets van Esser. Hoofdbestanddeel van de prachtband is de fotografische herdruk van Essers baanbrekende werk Artery Flaps uit 1929.

        Esser was een veelzijdig man. Als student werd hij schaakkampioen van Nederland; hij handelde in kunst en onroerend goed, en was volgens deskundigen een zeer begaafd chirurg. Tijdens zijn studie raakte Esser geïnteresseerd in plastische chirurgie. Hij bood in de zomer van 1914 tevergeefs zijn diensten aan aan de Britse en Franse regering. De Oostenrijkers waren wel geïnteresseerd, en een compleet medisch team vertrok uit Nederland naar Brünn. Daarna volgden aanstellingen in Boedapest en Wenen. Door het enorme aanbod aan patiënten kon Esser zijn techniek verfijnen en nieuwe methodes uitproberen.
        In 1917 volgde een verhuizing naar Berlijn, waar hij tot 1925 werkzaam bleef. Meer dan tienduizend operaties en honderden publicaties waren het resultaat. Esser, inmiddels een rijk man, kocht een landgoed in Frankrijk dat hij wilde omtoveren tot een internationaal instituut voor plastische chirurgie. Helaas ging dat mis. In 1940 week hij met zijn zoon uit naar de Verenigde Staten, alwaar hij in 1946 stierf.
        Voor niet-medici is de herdruk van zijn werk een griezelkabinet. Het zijn honderden foto’s van zwaargehavende gezichten van veteranen uit de Eerste Wereldoorlog. Dat er na 1918 speciale comités van oorlogsgemutileerden op pad gingen voor de vredesbeweging is niet verwonderlijk. Uit de foto’s moet blijken – en vaak is dat het geval – dat Essers vakmanschap in veel gevallen verbetering bracht. Tragisch zijn de vooroorlogse foto’s van de patiënten die ons trots en optimistisch aankijken. Een groot contrast met de foto’s ernaast, die diep teleurgestelde en mismaakte twintigste-eeuwers laten zien.

Willem Melching is verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en is gespecialiseerd in de geschiedenis van Duitsland.

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer