Home Brieven april 2003

Brieven april 2003

  • Gepubliceerd op: 24 april 2003
  • Laatste update 07 apr 2020
  • 2 minuten leestijd

Rijksdag


In het artikel over Rinus van der Lubbe (Historisch Nieuwsblad 2003/1) is een storende fout geslopen, die leidt tot de verkeerde conclusie dat Hitler in de Rijksdagverkiezingen (maart 1933) na de Rijksdagbrand ( februari 1933 ) de absolute meerderheid in het parlement behaalde. Dit klopt echter niet: de NSDAP kwam uit op zo’n 44 procent, dus geen absolute meerderheid.
Dit was de reden dat Hitler de zogenaamde Machtigingswet wilde doordrukken, waardoor hij geen toestemming voor wetsvoorstellen meer hoefde te vragen aan de Rijksdag en vier jaar lang van de grondwet af mocht wijken.

Henk May, Bergschenhoek

Immigranten

Het artikel over immigranten (Historisch Nieuwsblad 2003/2) begint met het vertrek van Antwerpenaren naar Haarlem en Amsterdam. Ook de rest van het artikel richt zich op Holland en Utrecht. De suggestie wordt gewekt dat het immigranten naar Nederland waren. Waren het echter niet eerder grensgangers? Er was een taal- en cultuurverwantschap met de Noordelijke Nederlanden dat zich had vrijgevochten van Spanje. De Zuidelijke Nederlanden was dit niet gelukt.
Welk begrip grens moet je hanteren wil er sprake zijn van immigratie? Die van nu, die van de Republiek of die van de gewesten van de Republiek? Ik wil dit illustreren met een voorbeeld.

Mijn grootvader (1864) trok samen met een jongere broer in 1895 van Cuijk-Vianen naar Wardhausen bij Kleef. Langs de Maas had men jaren van landbouwcrisis achter de rug, en in het Kleefse was de vraag naar voedsel voor het Ruhrgebied groter dan de productie aankon.
Taal was geen probleem. Aan beide zijden van de grens sprak men hetzelfde dialect. En de grens was nog niet de ‘nationalistische’ grens die het daarna is geworden. Mijn grootvader haalde zijn vrouw uit het Noord- Limburgse Middelaar. De kinderen werden geboren in Rindern, Kleef. In 1918, toen de oudste zoon in dienst moest, keerde hij terug naar de Nederlandse kant van de grens. Zijn broer had een Duitse getrouwd en bleef in Kleef wonen.
Over een aantal dingen kunnen we het snel eens zijn. Bijvoorbeeld dat er vooral economische redenen zijn om elders te gaan werken, nog steeds. Om in historisch perspectief te spreken van immigratie of emigratie moet een nadere definitie van het begrip ‘grens’ worden gegeven. In de geschiedenis blijken grenzen immers diffuus en weinig constant.

Huub van Est, Leeuwarden

Karel X

In de op een na laatste alinea van het artikel over Lodewijk XVI (Historisch Nieuwsblad 2003/2) staan twee onjuistheden. De coup van Louis-Philippe werd niet gepleegd tegen Lodewijk XVIII die toen al zes jaar dood was, maar tegen Karel X. Deze was de jongste broer van Lodewijk XVI. Lodewijk XVIII was de middelste broer, en niet de jongste, zoals vermeld.

Walter Dannis, Almere

Polak

In het artikel over Wim Polak (Historisch Nieuwsblad 2003/2) voert u hem op als staatssecretaris van Buitenlandse Zaken. Dat is niet juist; hij was staatssecretaris van Binnenlandse Zaken; veel minder reizen dus.

W. Kormelink, Zoetermeer

Dit artikel is exclusief voor abonnees

Begrijp het heden, begin bij het verleden: met HN Actueel leest u historische achtergronden bij het nieuws van vandaag. Nu de eerste maand voor maar 1,99.

Nieuwste berichten

Scène uit het grote offensief
Scène uit het grote offensief
Recensie

Blunders en rivaliteit kostten mensenlevens in de Slag om de Schelde

Dat Zeeland met de Slag om de Schelde het grootste Nederlandse slagveld werd in de Tweede Wereldoorlog had niet gehoeven. Het was anders gelopen als de Britse legeraanvoerder Bernard Montgomery minder eigengereid was geweest. Zijn rivaliteit met de geallieerde opperbevelhebber Dwight Eisenhower hielp ook niet mee, blijkt uit de documentaire Het grote offensief. De film...

Lees meer
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD
Recensie

Amsterdam leverde zijn Joden uit aan de Duitsers, concludeert het NIOD

Eerst waren er excuses van het Amsterdamse gemeentebestuur, pas daarna verscheen het bijbehorende onderzoek van het NIOD. Beide trekken dezelfde conclusie: de gemeente gaf volle medewerking aan het beleid van de Duitse bezetter om Amsterdam judenrein te maken. Maar waar burgemeester Femke Halsema koos voor het perspectief van de slachtoffers, staat het NIOD vooral stil...

Lees meer
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 
Nieuws

Atatürks secularisme putte uit Franse bronnen 

De beweging van de Jonge Turken, die zich aan het begin van het twintigste eeuw inzette voor de modernisering van het vaderland, liet zich door Franse ideeën inspireren. Dat laat historicus Remzi Çağatay Çakırlar zien in zijn proefschrift, waarop hij onlangs in Leiden promoveerde.  In 1925 gaf de intellectueel en Jonge Turk Abdullah Cevdet een...

Lees meer
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Speelfilm <i>Perla</i>: communisten ruïneren jong stel
Recensie

Speelfilm Perla: communisten ruïneren jong stel

We mogen denken dat we ons lot in eigen hand hebben, maar de speelfilm Perla dwingt tot bescheidenheid. Daarin ruïneert het communistische regime in Tsjechoslowakije het leven van een jong stel. Het drama opent met de inval in 1968 in Tsjechoslowakije door de legers van het Warschaupact. Daarna schakelt de film over naar 1981 in...

Lees meer