Alle artikelen
Aad Nuis nog steeds de kleinste
De opschudding rond de affaire-Weinreb is huiskamer-kattenmuziek, petite histoire. Maar ook in dit soort scherfjes spiegelen zich een tijd en samenleving. Dankzij het proefschrift Een fantast schrijft geschiedenis. De affaires rond Friedrich Weinreb waart voor de vierde maal Weinrebs schim door de publiciteit. ‘Na dit rapport geloof ik niet dat Weinreb als persoon nog van...
Henriëtte Boas over de Weinreb-affaire
NRC Handelsblad noemde haar de ‘enige echte heldin’ in de Weinreb-affaire: Henriëtte Boas. Met haar befaamde ingezonden brieven betwistte ze jarenlang de fantastische verhalen van Weinreb en zijn protagonisten. Nu de kruitdampen zijn opgetrokken, overziet ze voor ons het slagveld en beoordeelt ze Nuis en Rubinstein, de verdedigers van Weinreb. Henriëtte Boas staat de laatste...
Recent verschenen
Tweede huis Ik sla net de krant open en zie groot HERMAN BELIËN. Deze Amsterdamse historicus hoort tegenwoordig bij de tv-personality’s. In de wandelgangen noemen we hem plagerig Herman TV Beliën. Waarom mag Beliën promiment in de krant? Hij heeft het boekje Huis, tuin en keuken (Contact, ƒ 12,50) gepubliceerd. Het gaat over de geschiedenis...
Tijdschrift: Groniek
Wat is een ideologie? De redactie van het Groningse historische tijdschrift Groniek (juli 2000) geeft de volgende definitie: ‘Een samenhangend stelsel van meer of minder dogmatische opvattingen over (de rechtvaardiging van de) inrichting van de maatschappij dat door de protagonisten ervan als een “universele waarheid” aan anderen wordt gepresenteerd/opgelegd’. Bestaan er in deze zin nog...
Stille Getuigen: De Leeuw van Waterloo
De geschiedenis laat haar sporen na. Monumenten, voorwerpen en graven herinneren aan bijna vergeten personen. Hun verhaal wordt hier verteld. Deze keer de Leeuw van Waterloo, monument voor de glorierijke overwinning van Willem II op de Fransen. Geen lof was na de slag bij Waterloo groot genoeg voor ‘onzen heldhaftigen kroonprins’. De kranten bejubelden...
Commentaar
Dat het marktdenken oprukt zal niemand verbazen. Dat doet het al sinds de Hanze en de Venetiaanse handelscompagnies en lijkt geen reden tot ophef. Maar soms worden in een ontwikkeling mijlpalen gezet waarbij best mag worden stilgestaan. Om vervolgens rechtsomkeert te maken. Loek Hermans, minister van Onderwijs en Wetenschappen, plaatst momenteel zo’n nieuwe mijlpaal in...
Bommeljé
Geschiedenis behoort tot de minst gewaardeerde universitaire studies onder Nederlandse studenten. Alleen rechten scoort lager. Dit is althans de uitkomst van een onderzoek inzake ‘studiesatisfactie’. Oké, geschiedenis haalde nog altijd een zeventje, terwijl het onderzoek geen erg solide indruk maakt, en de krantenberichten ter zake nog schematischer waren. Toch is de uitkomst grappig. Ik weet...
Vreemd maar waar gebeurd!
Barbara J. Shapiro geeft in haar A Culture of Fact een doorwrochte beschrijving van het fenomeen ‘feit’ in het Engeland van de zestiende en zeventiende eeuw. Ze vraagt zich af wat het feit met de waarheid van doen heeft, wanneer academici zich voor feiten begonnen te interesseren, hoe feiten door de eeuwen heen geconstrueerd zijn...
De Spinozisten
Gek is dat, voor de belangrijkste culturele revolutie uit de Nederlandse geschiedenis hebben we niet eens een fatsoenlijke aanduiding tot onze beschikking. Ik heb het over de jaren zestig. Van de negentiende eeuw wel te verstaan. Goed, je kunt de periode veiligheidshalve wat langer nemen, zeg maar zo van 1850 tot 1880, maar dan heb...
Albert Speer: lieveling van Hitler
Over Albert Speer (1905-1981) is altijd veel geschreven. Hitlers architect en minister van Bewapening was gedurende het Derde Rijk één van de meest opvallende figuren uit de entourage rond Hitler: een schijnbaar keurig burgerman temidden van morfineverslaafden (Hermann Göring), geperverteerde jodenhaters (Julius Streicher) en heimelijke homoseksuelen (Ernst Röhm). Speer gaf tijdens de oorlogsjaren al evenzeer...
Op zoek naar de twintigste eeuw
Vlak voor de Tweede Wereldoorlog vlucht de familie Klein van het eens zo kosmopolitische Wenen naar het benepen stadje Gouda. Het gezin zweeft tussen wanhoop en verbijstering, tussen angst en vreugde, tussen vertrouwen en wederzijds respect. Dit is de laatste aflevering van P.W. Kleins zoektocht naar het verleden van de families Roet en Klein. Mijn...
‘Hier spreekt Moskou’
‘Met de radio kunnen wij de leugens en laster weerleggen die voor ons zijn opgetrokken’, zei Vladimir Lenin kort na de communistische omwenteling in 1917. Meer dan zestig jaar lang heeft Radio Moskou Nederlandstalige programma’s verzorgd gericht op Nederland en Vlaanderen. Een gesprek met medewerkers over propaganda en censuur. ‘Loe de Jong zei: “De Sovjet-Unie...
